Кыргызстандын Саламаттык Сактоо
Zdravoohraneniye Kyrgyzstana

ISSN 1694-8068 (Print)

ISSN 1694-805X (Online)

Биохимиянын көз карашы менен атеросклероздогу азот оксидинин метаболитикалык ролу

Биохимиянын көз карашы менен атеросклероздогу азот оксидинин метаболитикалык ролу
Полный текст Full text Толук текст  

Корутунду

Атеросклероз азыр биздин кылымдын негизги көйгөйлөрүнүн бири болуп саналат. 2025-жылга чейин жүрөк-кан тамыр ооруларынын таралышы дүйнө калкынын 30% жетет деп болжолдонууда [1]. Жүрөк-кан тамыр оорулары өлүмдүн негизги себептеринин бири болуп саналат. Жыл сайын жүрөк-кан тамыр патологиясынан 17,5 миллиондон ашык адам каза болсо, Кыргызстанда бул көрсөткүч 18 миңден ашык адамга жетет. Кеңири таралы- шына, татаалдашуулардын жана өлүмдүн жогорку деңгээлине байланыштуу, жүрөк-кан тамыр ооруларын алдын алуу медицинанын барган сайын артыкчылыктуу багытына айланууда. Акыркы мезгилде медицинада зат алма- шуу багыты интенсивдүү түрдө иштелип чыкты, анын максаты – жүрөк-кан тамыр патологияларында клеткалык зат алмашуунун бузулушун анализдөө. Атеросклероздо пайда болгон эң алгачкы кубулуштардын бири катары плазманын компоненттеринин, айрыкча тыгыздыгы төмөн липопротеиндердин өтүмдүүлүгүнүн жогорулашына жана алардын субэндотелий мейкиндигинде чөктүрүлүшүнө алып келиши мүмкүн болгон функциянын бузулушу деп айтууга болот [2,3]. Азот оксидинин субстраты L-аргининдин кан тамырлардын тонусун жана гемодинами- касын жөнгө салууга оң таасирин тийгизет, липиддердин жана белоктун деңгээлин жөнгө салууда медиатор болуп саналат. Бир катар патологиялык шарттардын (мисалы, эндотелий дисфункциясынын) өнүгүшүндө азот оксиди- нин субстраты L-аргининди колдонуунун натыйжалуулугу далилденген. Жакынкы жана алыскы чет өлкөлөрүнүн илимий авторлордун адабият маалыматтарында изилдөө көрсөткөндөй, бүгүнкү күнгө чейин Кыргыз Респуб- ликасында L-аргининдин бийик тоолуу шарттардагы таасирин, өзгөчөлүктөрүн изилдөө боюнча экспериментал- дык изилдөөлөр жүргүзүлө элек, мында өзгөчө көңүл бурулууга тийиш жаракат, күйүк, ачкачылык, стресс сыяктуу клиникалык өтө оор шарттарда бул аминокислотанын натыйжалуулугу.

Авторлор жөнүндө

Акынбекова Нуриза Болотовна, аспирант, преподаватель кафедры биохимиис курсом общей и биоорганической химии им. А. Дж. Джумалиева, Кыргызской Государственной Медицинской Академии им. И.К. Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика;
Махмудова Жылдыз Акматовна, д.б.н., доцент, заведующая кафедрой биохимии с курсом общей и биоорганической химии им. А.Дж. Джумалиева, Кыргызской Государственной Медицинской Академии им. И.К. Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика;
Таалайбекова Мээрим Таалайбековна, аспирант, преподаватель кафедры биохимии с курсом общей и биоорганической химии им. А.Дж. Джумалиева, Кыргызской Государственной Медицинской Академии им. И.К. Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика;
Мамышов Алмазбек Жумабекович, к.м.н., ассистент кафедры пропедевтической хирургии, Кыргызской Государственной Медицинской Академии им. И.К. Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика

Akynbekova Nuriza Bolotovna, postgraduate student, lecturer at the Department of Biochemis with a course in general and bioorganic chemistry named after A.J. Jumaliev, Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaeva, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Makhmudova Zhyldyz Akmatovna, Ph.D., associate professor, head of the Department of Biochemistry with a course in general and bioorganic chemistry named after A.J. Jumaliev, Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaeva, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Taalaibekova Meerim Taalaibekovna, postgraduate student, teacher of the Department of Biochemistry with a course in general and bioorganic chemistry named after A.J. Jumaliev, Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaeva, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Mamyshov Almazbek Zhumabekovich, Ph.D., assistant of the Department of Propedeutic Surgery, Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaeva, Bishkek, Kyrgyz Republic

Акынбекова Нуриза Болотовна, аспирант, кафедранын окутуучусу, Кыргыз мамлекеттик  медициналык академиясы, А.Дж. Джумалиев атындагы жалпы жана биоорганикалык химия курсу менен биохимия кафедрасы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы;

Махмудова Жылдыз Акматовна,  биология илимдеринин доктору, доцент, Кыргыз мамлекеттик  медициналык академиясы, А.Дж. Джумалиев атындагы жалпы жана биоорганикалык химия курсу менен биохимия кафедрасынын башчысы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы;

Таалайбекова Мээрим Таалайбековна, кафедранын окутуучусу,  Кыргыз мамлекеттик  медициналык академиясы, А.Дж. Джумалиев атындагы жалпы жана биоорганикалык химия курсу менен биохимия кафедрасы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы;
Мамышов Алмазбек Жумабекович, м.и.к., И.К. Ахунбаев Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы.

 

 

Шилтемелер

1. Burke BE, Neuenschwander R, Olson RD: Randomized, double-blind, placebo-controlled trial of coenzyme Q10 in isolated systolic hypertension. South Med J. 2001;94(11):1112–7.
2. Комаревская Л., Зюсь О., Темиров А.Сравнительный анализ структуры госпитализаций пациентов с сердечно – сосудистыми заболеваниями в разрезе регионов//Документ исследования политики. Всемирная организация здравоохранения. Бишкек. 2016. 47стр.[Komarevskaya L., Zyus' O., Temirov A.Sravnitel'nyj analiz struktury gospitalizacij pacientov s serdechno– sosudistymi zabolevaniyami v razreze regionov//Dokument issledovaniya politiki. Vsemirnaya organizaciya zdravoohraneniya.Bishkek. 2016. 47str.]
3. Marx N, Grant PJ. Endothelial dysfunction and cardiovascular disease--the lull before the storm. Diab Vasc Dis Res. 2007 Jun;4(2):82-3. doi: 10.3132/dvdr.2007.024. PMID: 17654440.
4. Hadi HA, Carr CS, Al Suwaidi J: Endothelial dysfunction: cardiovascular risk factors, therapy, and outcome. Vasc Health Risk Manag. 2005;1(3):183–98.
5. Rosenfeldt FL, Haas SJ, Krum H, et al. : Coenzyme Q10 in the treatment of hypertension: a meta-analysis of the clinical trials. J Hum Hypertens. 2007;21(4):297–306. 10.1038/sj.jhh.1002138.
6. Резван В.В.,Васильева И.С.Роль метаболической терапии в со временной кардиологии//Российский медицинский журнал. 2016;19:1276-1280.[Rezvan V.V., Vasil'eva I.S. Rol' metabolicheskoj terapii v so vremennoj kardiologii//Rossijskij medicinskij zhurnal.2016;19:1276-1280.]
7. Житникова Л. М. Метаболическая терапия, или кардиоцитопротекция как необходимый компонент комбинированной терапии сердечно-сосудистых заболеваний//Российский Медицинский Журнал. Кардиология. 2014;4:137-143. [ZHitnikova L.M. Metabolicheskaya terapiya, ili kardiocitoprotekciya kak neobhodimyj komponent kombinirovannoj terapii serdechno-sosudistyh zabolevanij//Rossijskij Medicinskij ZHurnal. Kardiologiya. 2014;4:137-143.]
8. Hedin SG. 1895. Eine methode das lysin zu isolieren, nebst einigen Bemerkungen ¨uber das lysatinin. Z. Physiol. Chem. 21:297–305.
9. Щербак С.Г., Лисовец Д.Г., Терешин А.Е., Белокопытов И.Ю., Сарана А.М., Гутка В.О., Агафонов П.В. Вазотон. Применение L-аргинина в лечении внутренних заболеваний// Алтайвитамины. 2022.[SHCHerbak S.G., Lisovec D.G., Tereshin A.E., Belokopytov I.YU., Sarana A.M., Gutka V.O., Agafonov P.V. Vazoton. Primenenie L-arginina v lechenii vnutrennih zabolevanij// Altajvitaminy. 2022.] URL:http://alvitrading.ru/en/usefull/vazoton-primenenie-l-arginina-v-lechenii-vnutrennikh-zabolevaniy/
10. Сooke JP, Andon NA, Girerd XJ, Hirsch AT, Creager MA. Arginine restores cholinergic relaxation of hypercholesterolemic rabbitthoracic aorta. Circulation. 1991 Mar;83(3):1057-62. doi: 10.1161/01.cir.83.3.1057. PMID: 1999009. https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/1999009/
11. Moncada S., Higgs A. Mechanisms of disease: the L-arginine — nitric oxide pathway // New Engl. J. Med. 1993. Vol. 329. P. 2002–2012. https://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJM199312303292706
12. Rajapakse NW, Head GA, Kaye DM. Say NO to Obesity-Related Hypertension: Role of the L-Arginine-Nitric Oxide Pathway. Hypertension. 2016 May;67(5):813-9. doi: 10.1161/HYPERTENSIONAHA.116.06778. Epub 2016 Mar 28. PMID: 27021014.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27021014/
13. McRae MP. Therapeutic Benefits of l-Arginine: An Umbrella Review of Meta-analyses. J Chiropr Med. 2016 Sep;15(3):184-9.doi:10.1016/j.jcm.2016.06.002.Epub2016 Sep 10. PMID: 27660594;PMCID:PMC5021928. https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/27660594/
14. Deanfield JE, Halcox JP, Rabelink TJ. Endothelial function and dysfunction: testing and clinical relevance. Circulation. 2007 Mar 13;115(10):1285-95. doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.106.652859. PMID: 17353456. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17353456/
15. Cylwik D, Mogielnicki A, Buczko W. L-arginine and cardiovascular system. Pharmacol Rep. 2005 Jan-Feb;57(1):14-22. PMID:15849373 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15849373/
16. Tan B, Li X, Yin Y, et al. Regulatory roles for L-arginine in reducing white adipose tissue. Front Biosci (Landmark Ed). 2012;17(6):2237-2246. Published 2012 Jun 1. doi:10.2741/4047https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3422877/
17. Popovic PJ, Zeh HJ 3rd, Ochoa JB. Arginine and immunity. J Nutr. 2007 Jun;137(6 Suppl 2):1681S-1686S. doi: 10.1093/jn/137.6.1681S. PMID: 17513447. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17513447/
18. Stechmiller JK, Childress B, Cowan L. Arginine supplementation and wound healing. Nutr Clin Pract. 2005 Feb;20(1):52-61. doi:10.1177/011542650502000152. PMID: 16207646. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16207646/
19. Zuchi C, Ambrosio G, Lüscher TF, Landmesser U. Nutraceuticals in cardiovascular prevention: lessons from studies on endothelial function. Cardiovasc Ther. 2010 Aug;28(4):187-201. doi: 10.1111/j.1755-5922.2010.00165.x. Epub 2010 Jun 14. PMID: 20553294 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20553294/
20. Иманкулова А.С., Нурманбетов Д.Н., Белеков Ж.О., Акматов Н.Э., Султангазиев Р.А.Применение тивортина в комплексном лечении нейроишемической формы синдрома диабетической стопы// Вестник КРСУ.2014;14(7):146-150. [Imankulova A.S., Nurmanbetov D.N., Belekov ZH.O., Akmatov N.E., Sultangaziev R.A.Primenenie tivortina v kompleksnom lechenii nejroishemiceskoj formy sindroma diabeticheskoj stopy// Vestnik KRSU.2014;14(7):146-150.] http://vestnik.krsu.edu.kg/en/archive/73/3073
21. Bednarz B, Jaxa-Chamiec T, Maciejewski P, Szpajer M, Janik K, Gniot J, Kawka-Urbanek T, Drozdowska D, Gessek J, Laskowski H. Efficacy and safety of oral l-arginine in acute myocardial infarction. Results of the multicenter, randomized, double-blind,placebo-controlled ARAMI pilot trial. Kardiol Pol. 2005 May;62(5):421-7.PMID:15928719. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15928719/
22. Нурманбетов Д.Н., Иманкулова А.С., Исмаилов Ж.Т. Ассоциированная терапия при сахарном диабете, осложненном микро-и макроангиопатией// Вестник КРСУ.2013;13(4):148-153.[Nurmanbetov D.N., Imankulova A.S., Ismailov ZH.T. Associirovan naya terapiya pri saharnom diabete, oslozhnennom mikro-i makroangiopatiej// Vestnik KRSU.2013;13(4):148-153.]

1. Burke BE, Neuenschwander R, Olson RD: Randomized, double-blind, placebo-controlled trial of coenzyme Q10 in isolated systolic hypertension. South Med J. 2001;94(11):1112–7.
2. Комаревская Л., Зюсь О., Темиров А.Сравнительный анализ структуры госпитализаций пациентов с сердечно – сосудистыми заболеваниями в разрезе регионов//Документ исследования политики. Всемирная организация здравоохранения. Бишкек. 2016. 47стр.[Komarevskaya L., Zyus' O., Temirov A.Sravnitel'nyj analiz struktury gospitalizacij pacientov s serdechno– sosudistymi zabolevaniyami v razreze regionov//Dokument issledovaniya politiki. Vsemirnaya organizaciya zdravoohraneniya.Bishkek. 2016. 47str.]
3. Marx N, Grant PJ. Endothelial dysfunction and cardiovascular disease--the lull before the storm. Diab Vasc Dis Res. 2007 Jun;4(2):82-3. doi: 10.3132/dvdr.2007.024. PMID: 17654440.
4. Hadi HA, Carr CS, Al Suwaidi J: Endothelial dysfunction: cardiovascular risk factors, therapy, and outcome. Vasc Health Risk Manag. 2005;1(3):183–98.
5. Rosenfeldt FL, Haas SJ, Krum H, et al. : Coenzyme Q10 in the treatment of hypertension: a meta-analysis of the clinical trials. J Hum Hypertens. 2007;21(4):297–306. 10.1038/sj.jhh.1002138.
6. Резван В.В.,Васильева И.С.Роль метаболической терапии в со временной кардиологии//Российский медицинский журнал. 2016;19:1276-1280.[Rezvan V.V., Vasil'eva I.S. Rol' metabolicheskoj terapii v so vremennoj kardiologii//Rossijskij medicinskij zhurnal.2016;19:1276-1280.]
7. Житникова Л. М. Метаболическая терапия, или кардиоцитопротекция как необходимый компонент комбинированной терапии сердечно-сосудистых заболеваний//Российский Медицинский Журнал. Кардиология. 2014;4:137-143. [ZHitnikova L.M. Metabolicheskaya terapiya, ili kardiocitoprotekciya kak neobhodimyj komponent kombinirovannoj terapii serdechno-sosudistyh zabolevanij//Rossijskij Medicinskij ZHurnal. Kardiologiya. 2014;4:137-143.]
8. Hedin SG. 1895. Eine methode das lysin zu isolieren, nebst einigen Bemerkungen ¨uber das lysatinin. Z. Physiol. Chem. 21:297–305.
9. Щербак С.Г., Лисовец Д.Г., Терешин А.Е., Белокопытов И.Ю., Сарана А.М., Гутка В.О., Агафонов П.В. Вазотон. Применение L-аргинина в лечении внутренних заболеваний// Алтайвитамины. 2022.[SHCHerbak S.G., Lisovec D.G., Tereshin A.E., Belokopytov I.YU., Sarana A.M., Gutka V.O., Agafonov P.V. Vazoton. Primenenie L-arginina v lechenii vnutrennih zabolevanij// Altajvitaminy. 2022.] URL:http://alvitrading.ru/en/usefull/vazoton-primenenie-l-arginina-v-lechenii-vnutrennikh-zabolevaniy/
10. Сooke JP, Andon NA, Girerd XJ, Hirsch AT, Creager MA. Arginine restores cholinergic relaxation of hypercholesterolemic rabbitthoracic aorta. Circulation. 1991 Mar;83(3):1057-62. doi: 10.1161/01.cir.83.3.1057. PMID: 1999009. https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/1999009/
11. Moncada S., Higgs A. Mechanisms of disease: the L-arginine — nitric oxide pathway // New Engl. J. Med. 1993. Vol. 329. P. 2002–2012. https://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJM199312303292706
12. Rajapakse NW, Head GA, Kaye DM. Say NO to Obesity-Related Hypertension: Role of the L-Arginine-Nitric Oxide Pathway. Hypertension. 2016 May;67(5):813-9. doi: 10.1161/HYPERTENSIONAHA.116.06778. Epub 2016 Mar 28. PMID: 27021014.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27021014/
13. McRae MP. Therapeutic Benefits of l-Arginine: An Umbrella Review of Meta-analyses. J Chiropr Med. 2016 Sep;15(3):184-9.doi:10.1016/j.jcm.2016.06.002.Epub2016 Sep 10. PMID: 27660594;PMCID:PMC5021928. https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/27660594/
14. Deanfield JE, Halcox JP, Rabelink TJ. Endothelial function and dysfunction: testing and clinical relevance. Circulation. 2007 Mar 13;115(10):1285-95. doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.106.652859. PMID: 17353456. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17353456/
15. Cylwik D, Mogielnicki A, Buczko W. L-arginine and cardiovascular system. Pharmacol Rep. 2005 Jan-Feb;57(1):14-22. PMID:15849373 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15849373/
16. Tan B, Li X, Yin Y, et al. Regulatory roles for L-arginine in reducing white adipose tissue. Front Biosci (Landmark Ed). 2012;17(6):2237-2246. Published 2012 Jun 1. doi:10.2741/4047https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3422877/
17. Popovic PJ, Zeh HJ 3rd, Ochoa JB. Arginine and immunity. J Nutr. 2007 Jun;137(6 Suppl 2):1681S-1686S. doi: 10.1093/jn/137.6.1681S. PMID: 17513447. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17513447/
18. Stechmiller JK, Childress B, Cowan L. Arginine supplementation and wound healing. Nutr Clin Pract. 2005 Feb;20(1):52-61. doi:10.1177/011542650502000152. PMID: 16207646. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16207646/
19. Zuchi C, Ambrosio G, Lüscher TF, Landmesser U. Nutraceuticals in cardiovascular prevention: lessons from studies on endothelial function. Cardiovasc Ther. 2010 Aug;28(4):187-201. doi: 10.1111/j.1755-5922.2010.00165.x. Epub 2010 Jun 14. PMID: 20553294 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20553294/
20. Иманкулова А.С., Нурманбетов Д.Н., Белеков Ж.О., Акматов Н.Э., Султангазиев Р.А.Применение тивортина в комплексном лечении нейроишемической формы синдрома диабетической стопы// Вестник КРСУ.2014;14(7):146-150. [Imankulova A.S., Nurmanbetov D.N., Belekov ZH.O., Akmatov N.E., Sultangaziev R.A.Primenenie tivortina v kompleksnom lechenii nejroishemiceskoj formy sindroma diabeticheskoj stopy// Vestnik KRSU.2014;14(7):146-150.] http://vestnik.krsu.edu.kg/en/archive/73/3073
21. Bednarz B, Jaxa-Chamiec T, Maciejewski P, Szpajer M, Janik K, Gniot J, Kawka-Urbanek T, Drozdowska D, Gessek J, Laskowski H. Efficacy and safety of oral l-arginine in acute myocardial infarction. Results of the multicenter, randomized, double-blind,placebo-controlled ARAMI pilot trial. Kardiol Pol. 2005 May;62(5):421-7.PMID:15928719. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15928719/
22. Нурманбетов Д.Н., Иманкулова А.С., Исмаилов Ж.Т. Ассоциированная терапия при сахарном диабете, осложненном микро-и макроангиопатией// Вестник КРСУ.2013;13(4):148-153.[Nurmanbetov D.N., Imankulova A.S., Ismailov ZH.T. Associirovan naya terapiya pri saharnom diabete, oslozhnennom mikro-i makroangiopatiej// Vestnik KRSU.2013;13(4):148-153.]

1. Burke BE, Neuenschwander R, Olson RD: Randomized, double-blind, placebo-controlled trial of coenzyme Q10 in isolated systolic hypertension. South Med J. 2001;94(11):1112–7.
2. Комаревская Л., Зюсь О., Темиров А.Сравнительный анализ структуры госпитализаций пациентов с сердечно – сосудистыми заболеваниями в разрезе регионов//Документ исследования политики. Всемирная организация здравоохранения. Бишкек. 2016. 47стр.[Komarevskaya L., Zyus' O., Temirov A.Sravnitel'nyj analiz struktury gospitalizacij pacientov s serdechno– sosudistymi zabolevaniyami v razreze regionov//Dokument issledovaniya politiki. Vsemirnaya organizaciya zdravoohraneniya.Bishkek. 2016. 47str.]
3. Marx N, Grant PJ. Endothelial dysfunction and cardiovascular disease--the lull before the storm. Diab Vasc Dis Res. 2007 Jun;4(2):82-3. doi: 10.3132/dvdr.2007.024. PMID: 17654440.
4. Hadi HA, Carr CS, Al Suwaidi J: Endothelial dysfunction: cardiovascular risk factors, therapy, and outcome. Vasc Health Risk Manag. 2005;1(3):183–98.
5. Rosenfeldt FL, Haas SJ, Krum H, et al. : Coenzyme Q10 in the treatment of hypertension: a meta-analysis of the clinical trials. J Hum Hypertens. 2007;21(4):297–306. 10.1038/sj.jhh.1002138.
6. Резван В.В.,Васильева И.С.Роль метаболической терапии в со временной кардиологии//Российский медицинский журнал. 2016;19:1276-1280.[Rezvan V.V., Vasil'eva I.S. Rol' metabolicheskoj terapii v so vremennoj kardiologii//Rossijskij medicinskij zhurnal.2016;19:1276-1280.]
7. Житникова Л. М. Метаболическая терапия, или кардиоцитопротекция как необходимый компонент комбинированной терапии сердечно-сосудистых заболеваний//Российский Медицинский Журнал. Кардиология. 2014;4:137-143. [ZHitnikova L.M. Metabolicheskaya terapiya, ili kardiocitoprotekciya kak neobhodimyj komponent kombinirovannoj terapii serdechno-sosudistyh zabolevanij//Rossijskij Medicinskij ZHurnal. Kardiologiya. 2014;4:137-143.]
8. Hedin SG. 1895. Eine methode das lysin zu isolieren, nebst einigen Bemerkungen ¨uber das lysatinin. Z. Physiol. Chem. 21:297–305.
9. Щербак С.Г., Лисовец Д.Г., Терешин А.Е., Белокопытов И.Ю., Сарана А.М., Гутка В.О., Агафонов П.В. Вазотон. Применение L-аргинина в лечении внутренних заболеваний// Алтайвитамины. 2022.[SHCHerbak S.G., Lisovec D.G., Tereshin A.E., Belokopytov I.YU., Sarana A.M., Gutka V.O., Agafonov P.V. Vazoton. Primenenie L-arginina v lechenii vnutrennih zabolevanij// Altajvitaminy. 2022.] URL:http://alvitrading.ru/en/usefull/vazoton-primenenie-l-arginina-v-lechenii-vnutrennikh-zabolevaniy/
10. Сooke JP, Andon NA, Girerd XJ, Hirsch AT, Creager MA. Arginine restores cholinergic relaxation of hypercholesterolemic rabbitthoracic aorta. Circulation. 1991 Mar;83(3):1057-62. doi: 10.1161/01.cir.83.3.1057. PMID: 1999009. https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/1999009/
11. Moncada S., Higgs A. Mechanisms of disease: the L-arginine — nitric oxide pathway // New Engl. J. Med. 1993. Vol. 329. P. 2002–2012. https://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJM199312303292706
12. Rajapakse NW, Head GA, Kaye DM. Say NO to Obesity-Related Hypertension: Role of the L-Arginine-Nitric Oxide Pathway. Hypertension. 2016 May;67(5):813-9. doi: 10.1161/HYPERTENSIONAHA.116.06778. Epub 2016 Mar 28. PMID: 27021014.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27021014/
13. McRae MP. Therapeutic Benefits of l-Arginine: An Umbrella Review of Meta-analyses. J Chiropr Med. 2016 Sep;15(3):184-9.doi:10.1016/j.jcm.2016.06.002.Epub2016 Sep 10. PMID: 27660594;PMCID:PMC5021928. https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/27660594/
14. Deanfield JE, Halcox JP, Rabelink TJ. Endothelial function and dysfunction: testing and clinical relevance. Circulation. 2007 Mar 13;115(10):1285-95. doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.106.652859. PMID: 17353456. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17353456/
15. Cylwik D, Mogielnicki A, Buczko W. L-arginine and cardiovascular system. Pharmacol Rep. 2005 Jan-Feb;57(1):14-22. PMID:15849373 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15849373/
16. Tan B, Li X, Yin Y, et al. Regulatory roles for L-arginine in reducing white adipose tissue. Front Biosci (Landmark Ed). 2012;17(6):2237-2246. Published 2012 Jun 1. doi:10.2741/4047https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3422877/
17. Popovic PJ, Zeh HJ 3rd, Ochoa JB. Arginine and immunity. J Nutr. 2007 Jun;137(6 Suppl 2):1681S-1686S. doi: 10.1093/jn/137.6.1681S. PMID: 17513447. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17513447/
18. Stechmiller JK, Childress B, Cowan L. Arginine supplementation and wound healing. Nutr Clin Pract. 2005 Feb;20(1):52-61. doi:10.1177/011542650502000152. PMID: 16207646. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16207646/
19. Zuchi C, Ambrosio G, Lüscher TF, Landmesser U. Nutraceuticals in cardiovascular prevention: lessons from studies on endothelial function. Cardiovasc Ther. 2010 Aug;28(4):187-201. doi: 10.1111/j.1755-5922.2010.00165.x. Epub 2010 Jun 14. PMID: 20553294 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20553294/
20. Иманкулова А.С., Нурманбетов Д.Н., Белеков Ж.О., Акматов Н.Э., Султангазиев Р.А.Применение тивортина в комплексном лечении нейроишемической формы синдрома диабетической стопы// Вестник КРСУ.2014;14(7):146-150. [Imankulova A.S., Nurmanbetov D.N., Belekov ZH.O., Akmatov N.E., Sultangaziev R.A.Primenenie tivortina v kompleksnom lechenii nejroishemiceskoj formy sindroma diabeticheskoj stopy// Vestnik KRSU.2014;14(7):146-150.] http://vestnik.krsu.edu.kg/en/archive/73/3073
21. Bednarz B, Jaxa-Chamiec T, Maciejewski P, Szpajer M, Janik K, Gniot J, Kawka-Urbanek T, Drozdowska D, Gessek J, Laskowski H. Efficacy and safety of oral l-arginine in acute myocardial infarction. Results of the multicenter, randomized, double-blind,placebo-controlled ARAMI pilot trial. Kardiol Pol. 2005 May;62(5):421-7.PMID:15928719. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15928719/
22. Нурманбетов Д.Н., Иманкулова А.С., Исмаилов Ж.Т. Ассоциированная терапия при сахарном диабете, осложненном микро-и макроангиопатией// Вестник КРСУ.2013;13(4):148-153.[Nurmanbetov D.N., Imankulova A.S., Ismailov ZH.T. Associirovan naya terapiya pri saharnom diabete, oslozhnennom mikro-i makroangiopatiej// Vestnik KRSU.2013;13(4):148-153.]

Для цитирования

Акынбекова Н.Б.,Махмудова Ж. А.,Таалайбекова М.Т.,Мамышов А.Ж. Метаболическая роль предшественников оксида азота при атеросклерозе с точки зрения биохимии. Здравоохранение Кыргызстана 2022,№1, с. 33-38.


https://doi.org/10.51350 /zdrav kg202231433

For citation

Akynbekova N.B., Makhmudova Z.A., Taalaybekova M.T., Mamyshov A.Z Metabolic role of nitric oxide precursors in
atherosclerosis from the biochemistry point of view. Health care of Kyrgyzstan 2022, No. 1, pp. 33-38.
https://doi.org/10.51350/zdravkg202231433

Цитата үчүн

Акынбекова Н.Б.,Махмудова Ж. А.,Таалайбекова М.Т.,Мамышов А.Ж. Биохимиянын көз карашы менен атеросклероздогу азот оксидинин метаболитикалык ролу. Кыргызстандын саламаттык сактоо  2022,№1, с. 33-38.
https://doi.org/10.51350 /zdrav kg202231433

Авторлор Акынбекова Н.Б., Махмудова Ж.А., Таалайбекова М.Т., Мамышов А.Ж.
Ссылка doi.org https://doi.org/10.51350/zdravkg202231433
Беттер 33-38
Негизги сөздөр жүрөк-кан тамыр оорулары, L-аргинин, азот оксиди, NO-синтаза, атеросклероз, кан тамырлар
Орусча
Об авторах

Акынбекова Нуриза Болотовна, аспирант, преподаватель кафедры биохимиис курсом общей и биоорганической химии им. А. Дж. Джумалиева, Кыргызской Государственной Медицинской Академии им. И.К. Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика;
Махмудова Жылдыз Акматовна, д.б.н., доцент, заведующая кафедрой биохимии с курсом общей и биоорганической химии им. А.Дж. Джумалиева, Кыргызской Государственной Медицинской Академии им. И.К. Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика;
Таалайбекова Мээрим Таалайбековна, аспирант, преподаватель кафедры биохимии с курсом общей и биоорганической химии им. А.Дж. Джумалиева, Кыргызской Государственной Медицинской Академии им. И.К. Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика;
Мамышов Алмазбек Жумабекович, к.м.н., ассистент кафедры пропедевтической хирургии, Кыргызской Государственной Медицинской Академии им. И.К. Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика

Полный текст

PDF (RUS)

Список литературы

1. Burke BE, Neuenschwander R, Olson RD: Randomized, double-blind, placebo-controlled trial of coenzyme Q10 in isolated systolic hypertension. South Med J. 2001;94(11):1112–7.
2. Комаревская Л., Зюсь О., Темиров А.Сравнительный анализ структуры госпитализаций пациентов с сердечно – сосудистыми заболеваниями в разрезе регионов//Документ исследования политики. Всемирная организация здравоохранения. Бишкек. 2016. 47стр.[Komarevskaya L., Zyus' O., Temirov A.Sravnitel'nyj analiz struktury gospitalizacij pacientov s serdechno– sosudistymi zabolevaniyami v razreze regionov//Dokument issledovaniya politiki. Vsemirnaya organizaciya zdravoohraneniya.Bishkek. 2016. 47str.]
3. Marx N, Grant PJ. Endothelial dysfunction and cardiovascular disease--the lull before the storm. Diab Vasc Dis Res. 2007 Jun;4(2):82-3. doi: 10.3132/dvdr.2007.024. PMID: 17654440.
4. Hadi HA, Carr CS, Al Suwaidi J: Endothelial dysfunction: cardiovascular risk factors, therapy, and outcome. Vasc Health Risk Manag. 2005;1(3):183–98.
5. Rosenfeldt FL, Haas SJ, Krum H, et al. : Coenzyme Q10 in the treatment of hypertension: a meta-analysis of the clinical trials. J Hum Hypertens. 2007;21(4):297–306. 10.1038/sj.jhh.1002138.
6. Резван В.В.,Васильева И.С.Роль метаболической терапии в со временной кардиологии//Российский медицинский журнал. 2016;19:1276-1280.[Rezvan V.V., Vasil'eva I.S. Rol' metabolicheskoj terapii v so vremennoj kardiologii//Rossijskij medicinskij zhurnal.2016;19:1276-1280.]
7. Житникова Л. М. Метаболическая терапия, или кардиоцитопротекция как необходимый компонент комбинированной терапии сердечно-сосудистых заболеваний//Российский Медицинский Журнал. Кардиология. 2014;4:137-143. [ZHitnikova L.M. Metabolicheskaya terapiya, ili kardiocitoprotekciya kak neobhodimyj komponent kombinirovannoj terapii serdechno-sosudistyh zabolevanij//Rossijskij Medicinskij ZHurnal. Kardiologiya. 2014;4:137-143.]
8. Hedin SG. 1895. Eine methode das lysin zu isolieren, nebst einigen Bemerkungen ¨uber das lysatinin. Z. Physiol. Chem. 21:297–305.
9. Щербак С.Г., Лисовец Д.Г., Терешин А.Е., Белокопытов И.Ю., Сарана А.М., Гутка В.О., Агафонов П.В. Вазотон. Применение L-аргинина в лечении внутренних заболеваний// Алтайвитамины. 2022.[SHCHerbak S.G., Lisovec D.G., Tereshin A.E., Belokopytov I.YU., Sarana A.M., Gutka V.O., Agafonov P.V. Vazoton. Primenenie L-arginina v lechenii vnutrennih zabolevanij// Altajvitaminy. 2022.] URL:http://alvitrading.ru/en/usefull/vazoton-primenenie-l-arginina-v-lechenii-vnutrennikh-zabolevaniy/
10. Сooke JP, Andon NA, Girerd XJ, Hirsch AT, Creager MA. Arginine restores cholinergic relaxation of hypercholesterolemic rabbitthoracic aorta. Circulation. 1991 Mar;83(3):1057-62. doi: 10.1161/01.cir.83.3.1057. PMID: 1999009. https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/1999009/
11. Moncada S., Higgs A. Mechanisms of disease: the L-arginine — nitric oxide pathway // New Engl. J. Med. 1993. Vol. 329. P. 2002–2012. https://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJM199312303292706
12. Rajapakse NW, Head GA, Kaye DM. Say NO to Obesity-Related Hypertension: Role of the L-Arginine-Nitric Oxide Pathway. Hypertension. 2016 May;67(5):813-9. doi: 10.1161/HYPERTENSIONAHA.116.06778. Epub 2016 Mar 28. PMID: 27021014.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27021014/
13. McRae MP. Therapeutic Benefits of l-Arginine: An Umbrella Review of Meta-analyses. J Chiropr Med. 2016 Sep;15(3):184-9.doi:10.1016/j.jcm.2016.06.002.Epub2016 Sep 10. PMID: 27660594;PMCID:PMC5021928. https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/27660594/
14. Deanfield JE, Halcox JP, Rabelink TJ. Endothelial function and dysfunction: testing and clinical relevance. Circulation. 2007 Mar 13;115(10):1285-95. doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.106.652859. PMID: 17353456. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17353456/
15. Cylwik D, Mogielnicki A, Buczko W. L-arginine and cardiovascular system. Pharmacol Rep. 2005 Jan-Feb;57(1):14-22. PMID:15849373 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15849373/
16. Tan B, Li X, Yin Y, et al. Regulatory roles for L-arginine in reducing white adipose tissue. Front Biosci (Landmark Ed). 2012;17(6):2237-2246. Published 2012 Jun 1. doi:10.2741/4047https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3422877/
17. Popovic PJ, Zeh HJ 3rd, Ochoa JB. Arginine and immunity. J Nutr. 2007 Jun;137(6 Suppl 2):1681S-1686S. doi: 10.1093/jn/137.6.1681S. PMID: 17513447. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17513447/
18. Stechmiller JK, Childress B, Cowan L. Arginine supplementation and wound healing. Nutr Clin Pract. 2005 Feb;20(1):52-61. doi:10.1177/011542650502000152. PMID: 16207646. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16207646/
19. Zuchi C, Ambrosio G, Lüscher TF, Landmesser U. Nutraceuticals in cardiovascular prevention: lessons from studies on endothelial function. Cardiovasc Ther. 2010 Aug;28(4):187-201. doi: 10.1111/j.1755-5922.2010.00165.x. Epub 2010 Jun 14. PMID: 20553294 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20553294/
20. Иманкулова А.С., Нурманбетов Д.Н., Белеков Ж.О., Акматов Н.Э., Султангазиев Р.А.Применение тивортина в комплексном лечении нейроишемической формы синдрома диабетической стопы// Вестник КРСУ.2014;14(7):146-150. [Imankulova A.S., Nurmanbetov D.N., Belekov ZH.O., Akmatov N.E., Sultangaziev R.A.Primenenie tivortina v kompleksnom lechenii nejroishemiceskoj formy sindroma diabeticheskoj stopy// Vestnik KRSU.2014;14(7):146-150.] http://vestnik.krsu.edu.kg/en/archive/73/3073
21. Bednarz B, Jaxa-Chamiec T, Maciejewski P, Szpajer M, Janik K, Gniot J, Kawka-Urbanek T, Drozdowska D, Gessek J, Laskowski H. Efficacy and safety of oral l-arginine in acute myocardial infarction. Results of the multicenter, randomized, double-blind,placebo-controlled ARAMI pilot trial. Kardiol Pol. 2005 May;62(5):421-7.PMID:15928719. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15928719/
22. Нурманбетов Д.Н., Иманкулова А.С., Исмаилов Ж.Т. Ассоциированная терапия при сахарном диабете, осложненном микро-и макроангиопатией// Вестник КРСУ.2013;13(4):148-153.[Nurmanbetov D.N., Imankulova A.S., Ismailov ZH.T. Associirovan naya terapiya pri saharnom diabete, oslozhnennom mikro-i makroangiopatiej// Vestnik KRSU.2013;13(4):148-153.]

Для цитирования

Акынбекова Н.Б.,Махмудова Ж. А.,Таалайбекова М.Т.,Мамышов А.Ж. Метаболическая роль предшественников оксида азота при атеросклерозе с точки зрения биохимии. Здравоохранение Кыргызстана 2022,№1, с. 33-38.


https://doi.org/10.51350 /zdrav kg202231433

Англисче
About authors

Akynbekova Nuriza Bolotovna, postgraduate student, lecturer at the Department of Biochemis with a course in general and bioorganic chemistry named after A.J. Jumaliev, Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaeva, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Makhmudova Zhyldyz Akmatovna, Ph.D., associate professor, head of the Department of Biochemistry with a course in general and bioorganic chemistry named after A.J. Jumaliev, Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaeva, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Taalaibekova Meerim Taalaibekovna, postgraduate student, teacher of the Department of Biochemistry with a course in general and bioorganic chemistry named after A.J. Jumaliev, Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaeva, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Mamyshov Almazbek Zhumabekovich, Ph.D., assistant of the Department of Propedeutic Surgery, Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaeva, Bishkek, Kyrgyz Republic

Full text

PDF (RUS)

References

1. Burke BE, Neuenschwander R, Olson RD: Randomized, double-blind, placebo-controlled trial of coenzyme Q10 in isolated systolic hypertension. South Med J. 2001;94(11):1112–7.
2. Комаревская Л., Зюсь О., Темиров А.Сравнительный анализ структуры госпитализаций пациентов с сердечно – сосудистыми заболеваниями в разрезе регионов//Документ исследования политики. Всемирная организация здравоохранения. Бишкек. 2016. 47стр.[Komarevskaya L., Zyus' O., Temirov A.Sravnitel'nyj analiz struktury gospitalizacij pacientov s serdechno– sosudistymi zabolevaniyami v razreze regionov//Dokument issledovaniya politiki. Vsemirnaya organizaciya zdravoohraneniya.Bishkek. 2016. 47str.]
3. Marx N, Grant PJ. Endothelial dysfunction and cardiovascular disease--the lull before the storm. Diab Vasc Dis Res. 2007 Jun;4(2):82-3. doi: 10.3132/dvdr.2007.024. PMID: 17654440.
4. Hadi HA, Carr CS, Al Suwaidi J: Endothelial dysfunction: cardiovascular risk factors, therapy, and outcome. Vasc Health Risk Manag. 2005;1(3):183–98.
5. Rosenfeldt FL, Haas SJ, Krum H, et al. : Coenzyme Q10 in the treatment of hypertension: a meta-analysis of the clinical trials. J Hum Hypertens. 2007;21(4):297–306. 10.1038/sj.jhh.1002138.
6. Резван В.В.,Васильева И.С.Роль метаболической терапии в со временной кардиологии//Российский медицинский журнал. 2016;19:1276-1280.[Rezvan V.V., Vasil'eva I.S. Rol' metabolicheskoj terapii v so vremennoj kardiologii//Rossijskij medicinskij zhurnal.2016;19:1276-1280.]
7. Житникова Л. М. Метаболическая терапия, или кардиоцитопротекция как необходимый компонент комбинированной терапии сердечно-сосудистых заболеваний//Российский Медицинский Журнал. Кардиология. 2014;4:137-143. [ZHitnikova L.M. Metabolicheskaya terapiya, ili kardiocitoprotekciya kak neobhodimyj komponent kombinirovannoj terapii serdechno-sosudistyh zabolevanij//Rossijskij Medicinskij ZHurnal. Kardiologiya. 2014;4:137-143.]
8. Hedin SG. 1895. Eine methode das lysin zu isolieren, nebst einigen Bemerkungen ¨uber das lysatinin. Z. Physiol. Chem. 21:297–305.
9. Щербак С.Г., Лисовец Д.Г., Терешин А.Е., Белокопытов И.Ю., Сарана А.М., Гутка В.О., Агафонов П.В. Вазотон. Применение L-аргинина в лечении внутренних заболеваний// Алтайвитамины. 2022.[SHCHerbak S.G., Lisovec D.G., Tereshin A.E., Belokopytov I.YU., Sarana A.M., Gutka V.O., Agafonov P.V. Vazoton. Primenenie L-arginina v lechenii vnutrennih zabolevanij// Altajvitaminy. 2022.] URL:http://alvitrading.ru/en/usefull/vazoton-primenenie-l-arginina-v-lechenii-vnutrennikh-zabolevaniy/
10. Сooke JP, Andon NA, Girerd XJ, Hirsch AT, Creager MA. Arginine restores cholinergic relaxation of hypercholesterolemic rabbitthoracic aorta. Circulation. 1991 Mar;83(3):1057-62. doi: 10.1161/01.cir.83.3.1057. PMID: 1999009. https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/1999009/
11. Moncada S., Higgs A. Mechanisms of disease: the L-arginine — nitric oxide pathway // New Engl. J. Med. 1993. Vol. 329. P. 2002–2012. https://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJM199312303292706
12. Rajapakse NW, Head GA, Kaye DM. Say NO to Obesity-Related Hypertension: Role of the L-Arginine-Nitric Oxide Pathway. Hypertension. 2016 May;67(5):813-9. doi: 10.1161/HYPERTENSIONAHA.116.06778. Epub 2016 Mar 28. PMID: 27021014.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27021014/
13. McRae MP. Therapeutic Benefits of l-Arginine: An Umbrella Review of Meta-analyses. J Chiropr Med. 2016 Sep;15(3):184-9.doi:10.1016/j.jcm.2016.06.002.Epub2016 Sep 10. PMID: 27660594;PMCID:PMC5021928. https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/27660594/
14. Deanfield JE, Halcox JP, Rabelink TJ. Endothelial function and dysfunction: testing and clinical relevance. Circulation. 2007 Mar 13;115(10):1285-95. doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.106.652859. PMID: 17353456. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17353456/
15. Cylwik D, Mogielnicki A, Buczko W. L-arginine and cardiovascular system. Pharmacol Rep. 2005 Jan-Feb;57(1):14-22. PMID:15849373 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15849373/
16. Tan B, Li X, Yin Y, et al. Regulatory roles for L-arginine in reducing white adipose tissue. Front Biosci (Landmark Ed). 2012;17(6):2237-2246. Published 2012 Jun 1. doi:10.2741/4047https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3422877/
17. Popovic PJ, Zeh HJ 3rd, Ochoa JB. Arginine and immunity. J Nutr. 2007 Jun;137(6 Suppl 2):1681S-1686S. doi: 10.1093/jn/137.6.1681S. PMID: 17513447. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17513447/
18. Stechmiller JK, Childress B, Cowan L. Arginine supplementation and wound healing. Nutr Clin Pract. 2005 Feb;20(1):52-61. doi:10.1177/011542650502000152. PMID: 16207646. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16207646/
19. Zuchi C, Ambrosio G, Lüscher TF, Landmesser U. Nutraceuticals in cardiovascular prevention: lessons from studies on endothelial function. Cardiovasc Ther. 2010 Aug;28(4):187-201. doi: 10.1111/j.1755-5922.2010.00165.x. Epub 2010 Jun 14. PMID: 20553294 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20553294/
20. Иманкулова А.С., Нурманбетов Д.Н., Белеков Ж.О., Акматов Н.Э., Султангазиев Р.А.Применение тивортина в комплексном лечении нейроишемической формы синдрома диабетической стопы// Вестник КРСУ.2014;14(7):146-150. [Imankulova A.S., Nurmanbetov D.N., Belekov ZH.O., Akmatov N.E., Sultangaziev R.A.Primenenie tivortina v kompleksnom lechenii nejroishemiceskoj formy sindroma diabeticheskoj stopy// Vestnik KRSU.2014;14(7):146-150.] http://vestnik.krsu.edu.kg/en/archive/73/3073
21. Bednarz B, Jaxa-Chamiec T, Maciejewski P, Szpajer M, Janik K, Gniot J, Kawka-Urbanek T, Drozdowska D, Gessek J, Laskowski H. Efficacy and safety of oral l-arginine in acute myocardial infarction. Results of the multicenter, randomized, double-blind,placebo-controlled ARAMI pilot trial. Kardiol Pol. 2005 May;62(5):421-7.PMID:15928719. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15928719/
22. Нурманбетов Д.Н., Иманкулова А.С., Исмаилов Ж.Т. Ассоциированная терапия при сахарном диабете, осложненном микро-и макроангиопатией// Вестник КРСУ.2013;13(4):148-153.[Nurmanbetov D.N., Imankulova A.S., Ismailov ZH.T. Associirovan naya terapiya pri saharnom diabete, oslozhnennom mikro-i makroangiopatiej// Vestnik KRSU.2013;13(4):148-153.]

For citation

Akynbekova N.B., Makhmudova Z.A., Taalaybekova M.T., Mamyshov A.Z Metabolic role of nitric oxide precursors in
atherosclerosis from the biochemistry point of view. Health care of Kyrgyzstan 2022, No. 1, pp. 33-38.
https://doi.org/10.51350/zdravkg202231433

Кыргызча
Авторлор жөнүндө

Акынбекова Нуриза Болотовна, аспирант, кафедранын окутуучусу, Кыргыз мамлекеттик  медициналык академиясы, А.Дж. Джумалиев атындагы жалпы жана биоорганикалык химия курсу менен биохимия кафедрасы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы;

Махмудова Жылдыз Акматовна,  биология илимдеринин доктору, доцент, Кыргыз мамлекеттик  медициналык академиясы, А.Дж. Джумалиев атындагы жалпы жана биоорганикалык химия курсу менен биохимия кафедрасынын башчысы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы;

Таалайбекова Мээрим Таалайбековна, кафедранын окутуучусу,  Кыргыз мамлекеттик  медициналык академиясы, А.Дж. Джумалиев атындагы жалпы жана биоорганикалык химия курсу менен биохимия кафедрасы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы;
Мамышов Алмазбек Жумабекович, м.и.к., И.К. Ахунбаев Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы.

 

 

Толук текст

PDF (RUS)

Шилтемелер

1. Burke BE, Neuenschwander R, Olson RD: Randomized, double-blind, placebo-controlled trial of coenzyme Q10 in isolated systolic hypertension. South Med J. 2001;94(11):1112–7.
2. Комаревская Л., Зюсь О., Темиров А.Сравнительный анализ структуры госпитализаций пациентов с сердечно – сосудистыми заболеваниями в разрезе регионов//Документ исследования политики. Всемирная организация здравоохранения. Бишкек. 2016. 47стр.[Komarevskaya L., Zyus' O., Temirov A.Sravnitel'nyj analiz struktury gospitalizacij pacientov s serdechno– sosudistymi zabolevaniyami v razreze regionov//Dokument issledovaniya politiki. Vsemirnaya organizaciya zdravoohraneniya.Bishkek. 2016. 47str.]
3. Marx N, Grant PJ. Endothelial dysfunction and cardiovascular disease--the lull before the storm. Diab Vasc Dis Res. 2007 Jun;4(2):82-3. doi: 10.3132/dvdr.2007.024. PMID: 17654440.
4. Hadi HA, Carr CS, Al Suwaidi J: Endothelial dysfunction: cardiovascular risk factors, therapy, and outcome. Vasc Health Risk Manag. 2005;1(3):183–98.
5. Rosenfeldt FL, Haas SJ, Krum H, et al. : Coenzyme Q10 in the treatment of hypertension: a meta-analysis of the clinical trials. J Hum Hypertens. 2007;21(4):297–306. 10.1038/sj.jhh.1002138.
6. Резван В.В.,Васильева И.С.Роль метаболической терапии в со временной кардиологии//Российский медицинский журнал. 2016;19:1276-1280.[Rezvan V.V., Vasil'eva I.S. Rol' metabolicheskoj terapii v so vremennoj kardiologii//Rossijskij medicinskij zhurnal.2016;19:1276-1280.]
7. Житникова Л. М. Метаболическая терапия, или кардиоцитопротекция как необходимый компонент комбинированной терапии сердечно-сосудистых заболеваний//Российский Медицинский Журнал. Кардиология. 2014;4:137-143. [ZHitnikova L.M. Metabolicheskaya terapiya, ili kardiocitoprotekciya kak neobhodimyj komponent kombinirovannoj terapii serdechno-sosudistyh zabolevanij//Rossijskij Medicinskij ZHurnal. Kardiologiya. 2014;4:137-143.]
8. Hedin SG. 1895. Eine methode das lysin zu isolieren, nebst einigen Bemerkungen ¨uber das lysatinin. Z. Physiol. Chem. 21:297–305.
9. Щербак С.Г., Лисовец Д.Г., Терешин А.Е., Белокопытов И.Ю., Сарана А.М., Гутка В.О., Агафонов П.В. Вазотон. Применение L-аргинина в лечении внутренних заболеваний// Алтайвитамины. 2022.[SHCHerbak S.G., Lisovec D.G., Tereshin A.E., Belokopytov I.YU., Sarana A.M., Gutka V.O., Agafonov P.V. Vazoton. Primenenie L-arginina v lechenii vnutrennih zabolevanij// Altajvitaminy. 2022.] URL:http://alvitrading.ru/en/usefull/vazoton-primenenie-l-arginina-v-lechenii-vnutrennikh-zabolevaniy/
10. Сooke JP, Andon NA, Girerd XJ, Hirsch AT, Creager MA. Arginine restores cholinergic relaxation of hypercholesterolemic rabbitthoracic aorta. Circulation. 1991 Mar;83(3):1057-62. doi: 10.1161/01.cir.83.3.1057. PMID: 1999009. https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/1999009/
11. Moncada S., Higgs A. Mechanisms of disease: the L-arginine — nitric oxide pathway // New Engl. J. Med. 1993. Vol. 329. P. 2002–2012. https://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJM199312303292706
12. Rajapakse NW, Head GA, Kaye DM. Say NO to Obesity-Related Hypertension: Role of the L-Arginine-Nitric Oxide Pathway. Hypertension. 2016 May;67(5):813-9. doi: 10.1161/HYPERTENSIONAHA.116.06778. Epub 2016 Mar 28. PMID: 27021014.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27021014/
13. McRae MP. Therapeutic Benefits of l-Arginine: An Umbrella Review of Meta-analyses. J Chiropr Med. 2016 Sep;15(3):184-9.doi:10.1016/j.jcm.2016.06.002.Epub2016 Sep 10. PMID: 27660594;PMCID:PMC5021928. https://pubmed. ncbi.nlm.nih.gov/27660594/
14. Deanfield JE, Halcox JP, Rabelink TJ. Endothelial function and dysfunction: testing and clinical relevance. Circulation. 2007 Mar 13;115(10):1285-95. doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.106.652859. PMID: 17353456. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17353456/
15. Cylwik D, Mogielnicki A, Buczko W. L-arginine and cardiovascular system. Pharmacol Rep. 2005 Jan-Feb;57(1):14-22. PMID:15849373 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15849373/
16. Tan B, Li X, Yin Y, et al. Regulatory roles for L-arginine in reducing white adipose tissue. Front Biosci (Landmark Ed). 2012;17(6):2237-2246. Published 2012 Jun 1. doi:10.2741/4047https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3422877/
17. Popovic PJ, Zeh HJ 3rd, Ochoa JB. Arginine and immunity. J Nutr. 2007 Jun;137(6 Suppl 2):1681S-1686S. doi: 10.1093/jn/137.6.1681S. PMID: 17513447. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17513447/
18. Stechmiller JK, Childress B, Cowan L. Arginine supplementation and wound healing. Nutr Clin Pract. 2005 Feb;20(1):52-61. doi:10.1177/011542650502000152. PMID: 16207646. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16207646/
19. Zuchi C, Ambrosio G, Lüscher TF, Landmesser U. Nutraceuticals in cardiovascular prevention: lessons from studies on endothelial function. Cardiovasc Ther. 2010 Aug;28(4):187-201. doi: 10.1111/j.1755-5922.2010.00165.x. Epub 2010 Jun 14. PMID: 20553294 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20553294/
20. Иманкулова А.С., Нурманбетов Д.Н., Белеков Ж.О., Акматов Н.Э., Султангазиев Р.А.Применение тивортина в комплексном лечении нейроишемической формы синдрома диабетической стопы// Вестник КРСУ.2014;14(7):146-150. [Imankulova A.S., Nurmanbetov D.N., Belekov ZH.O., Akmatov N.E., Sultangaziev R.A.Primenenie tivortina v kompleksnom lechenii nejroishemiceskoj formy sindroma diabeticheskoj stopy// Vestnik KRSU.2014;14(7):146-150.] http://vestnik.krsu.edu.kg/en/archive/73/3073
21. Bednarz B, Jaxa-Chamiec T, Maciejewski P, Szpajer M, Janik K, Gniot J, Kawka-Urbanek T, Drozdowska D, Gessek J, Laskowski H. Efficacy and safety of oral l-arginine in acute myocardial infarction. Results of the multicenter, randomized, double-blind,placebo-controlled ARAMI pilot trial. Kardiol Pol. 2005 May;62(5):421-7.PMID:15928719. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15928719/
22. Нурманбетов Д.Н., Иманкулова А.С., Исмаилов Ж.Т. Ассоциированная терапия при сахарном диабете, осложненном микро-и макроангиопатией// Вестник КРСУ.2013;13(4):148-153.[Nurmanbetov D.N., Imankulova A.S., Ismailov ZH.T. Associirovan naya terapiya pri saharnom diabete, oslozhnennom mikro-i makroangiopatiej// Vestnik KRSU.2013;13(4):148-153.]

Цитата үчүн

Акынбекова Н.Б.,Махмудова Ж. А.,Таалайбекова М.Т.,Мамышов А.Ж. Биохимиянын көз карашы менен атеросклероздогу азот оксидинин метаболитикалык ролу. Кыргызстандын саламаттык сактоо  2022,№1, с. 33-38.
https://doi.org/10.51350 /zdrav kg202231433

Көрүүлөр: 4677
Copyright MAXXmarketing GmbH
JoomShopping Download & Support