Кыргызстандын Саламаттык Сактоо
Zdravoohraneniye Kyrgyzstana

ISSN 1694-8068 (Print)

ISSN 1694-805X (Online)

Баштапкы медициналык-санитардык жардам (БМСЖ) саламаттык сактоо уюмдарында кургак учукка инфекциялык контролду уюштуруунун айрым маселелери

Баштапкы медициналык-санитардык жардам (БМСЖ) саламаттык сактоо уюмдарында кургак учукка инфекциялык контролду уюштуруунун айрым маселелери
Полный текст  

Корутунду

Киришүү. Кургак учук инфекциясын көзөмөлдөө бүгүнкү күндө саламаттыкты сактоо системасындагы актуалдуу көйгөй болуп саналат. Инфекциялык контролдун негизи кургак учук менен ооругандарды эрте жана тез диагностикалоо жана туура дарылоо болуп саналат. Кургак учуктун инфекциясын көзөмөлдөө – бул бейтаптардын жана кызматкерлердин арасында кургак учуктун оорукана ичинде жайылышын алдын алууга багытталган уюштуруучулук, эпидемияга каршы жана профилактикалык иш-чаралардын тутуму.[2] Бул өзгөчө баштапкы медициналык-санитардык жардамды (БМСЖ) уюштурууга тиешелүү. ДССУнун маалыматы боюнча, жыл сайын жаңы оорулардын 90% кургак учуктун жүгү жогору болгон 30 өлкөдө болот.[1] Инфекциянын жайылышын алдын алуу инфекциялык контролдун да, жалпысынан эпидемиологиянын да негизги милдеттеринин бири болуп саналат. Кургак учуктун активдүү түрү менен ооруган бейтаптар менен байланышта болгон дени сак адамдардын жуктуруп алуу ыктымалдыгы өтө жогору. Ошондуктан, бардык медицина кызматкерлери инфекциянын болжолдонгон булактарын туура сорттоо жана диагностика үчүн зарыл болгон изилдөөлөрдү тез жүргүзүү, өпкө кургак учугу менен ооруган бейтапты өз убагында аныктап, аны кургак учукка каршы диспансерге (ПТД) дарылоого жөнөтүүлөрү маанилүү. Бул кароонун максаты - баштапкы медициналык-санитардык жардамдын (БМСЖ) саламаттык сактоо уюмдарында кургак учукка каршы инфекциялык контролду уюштурууну далилдүү негизде негиздөө. Методдор жана материалдар. Биз Кыргыз Республикасынын аймагында колдонулуп жаткан кургак учук боюнча ченемдик-укуктук документтерин, ошондой эле PubMed, Google Academia жана eLIBRARY издөө системаларынын ресурстарын колдонуп илимий эмгектерди карап чыктык. Жыйынтыктар жана талкуулар. Жалпысынан белгилей кетүүчү нерсе, Кыргыз Республикасынын саламаттык сактоо уюмдарында киргизилген кургак учукка каршы инфекциялык көзөмөлдө системасы кургак учукка каршы адистештирилген ооруканаларда өзүн жаман эмес көрсөттү, ошол эле учурда жалпы ооруканаларда жана баштапкы медициналык-санитардык жардам мекемелеринде ИК чараларын ишке ашырууда олуттуу кемчиликтер бар. Ошондой эле, кургак учуктун активдүү түрү менен ооруган бейтаптар менен байланышта болгон дени сак адамдардын жуктуруп алуу ыктымалдыгы өтө жогору экендигин белгилей кетүү керек. Ошондуктан, бардык медицина кызматкерлери инфекциянын болжолдонгон булактарын туура сорттоп, диагностика үчүн зарыл болгон изилдөөлөрдү ыкчам жүргүзө алышы, өпкө кургак учугу менен ооруган бейтапты өз убагында аныктап, аны кургак учукка каршы диспансерге дарылоого жөнөтүүлөрү маанилүү. Бул үчүн БМСЖ деңгээлинде кызмат көрсөтүү процесстерин уюштуруу керек. Жыйынтыгы.Кургак учукка шектелген активдүү бейтаптарды триажды туура жайгаштыруу жана уюштуруу, диагностикалоо жана дарылоо жугузуу коркунучун бир топ азайтат.

Авторлор жөнүндө

Камчыбекова Тахмина Камчыбековна, научный сотрудник Национального института общественного здоровья, Бишкек, Кыргызская Республика
Аманбеков Эльдияр Бакытович, аспирант, научный сотрудник Национального института общественного здоровья, Бишкек, Кыргызская Республика
Темирбеков Санжарбек Темирбекович, Специалист по профилактике туберкулеза проекта USAID “Вылечить туберкулез”, Бишкек, Кыргызская Республика
Мухтаров Мырзабек Мухтарович, Специалист по профилактике туберкулеза проекта USAID “Вылечить туберкулез”, Бишкек, Кыргызская Республика

Kamchybekova Takhmina Kamchybekovna, postgraduate scientific researcher National Institute of Public Health, Bishkek, Kyrgyz Republic
Amanbekov Eldiiar Bakytovich, postgraduate scientific researcher National Institute of Public Health, Bishkek, Kyrgyz Republic
Temirbekov Sanzhar Temirbekovich, USAID «Cure TB» Project TB Prevention Specialists, Bishkek, Kyrgyz Republic
Mukhtarov Myrzabek Mukhtarovich, USAID «Cure TB» Project TB Prevention Specialists, Bishkek, Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic

Камчыбекова Тахмина Камчыбековна, Коомдук саламаттык сактоо улуттук институтунун илимий кызматкери, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы
Аманбеков Элдияр Бакытович, Коомдук саламаттык сактоо улуттук институтунун аспиранты, илимий кызматкери, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы
Темирбеков Санжарбек Темирбекович, профилактика боюнча адис USAIDдин кургак учуктан айыктыруу долбоору, Бишкек,Кыргызстан Республикасы
Мухтаров Мырзабек Мухтарович, алдын алуу боюнча адис USAIDдин кургак учуктан айыктыруу долбоорунун кургак учук, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Шилтемелер

1. ВОЗ. Глобальный доклад по борьбе с туберкулезом [WHO: Global Tuberculosis Control Report]. 9789240017009-rus.pdf.
2. ВОЗ. от туберкулеза в 2020 году умерли 1,5 млн человек | ИА Красная Весна. [WHO. 1.5 million people will die of tuberculosis in 2020 | news agency Red Spring].
3. ВОЗ Доклад Всемирной организации здравоохранения (ВОЗ) о глобальной борьбе с туберкулезом 2022 г. 68 стр. [World Health Organization (WHO) report on global tuberculosis control 2022, 68 pp.]. 9789240061729-eng.pdf ;
4. Приказ Министерства Здравоохранения №1131 от 13.12.2017г. «О мерах усовершенствования эпидемиологического надзора и инфекционного контроля по туберкулезу в организациях здравоохранения Кыргызской Республики [The order of the Ministry of Health №1131 from 13.12.2017 «On measures to improve epidemiological surveillance and infection control for tuberculosis in health organizations of the Kyrgyz Republic»].
5. Клиническое руководство по организации борьбы с туберкулезом на уровне первичной медико-санитарной помощи,утвержденное Приказом Министерства Здравоохранения Кыргызской Республики №675 от 13.12.2012г. [Clinical guidelineson organization of tuberculosis control at the level of primary health care, approved by Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 675 from 13.12.2012]. KR_Tuberkulez_na_PMCP.pdf (ksmi.kg).
6. Методическое руководство по инфекционному контролю туберкулеза в организациях здравоохранения Кыргызской Республики, утвержденное Приказом Министерства Здравоохранения Кыргызской Республики №675 от 13.12.2012г. [Methodological guidelines for infection control of tuberculosis in health care organizations of the Kyrgyz Republic approved by the Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 675 dated 13.12.2012].

7. Руководство по мониторингу и оценке системы инфекционного контроля в организации здравоохранения первичной медико-санитарной помощи, утвержденное Приказом Министерства Здравоохранения Кыргызской Республики №430 от 16.04.2021г. [Guidelines for monitoring and evaluation of infection control system in primary health care organizations, approvedby Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 430 of 16.04.2021]. Приказ №430 по ИК.PDF
8. Мониторинг и оценка эффективности системы инфекционного контроля в Национальном госпитале Министерства здравоохранения Кыргызской Республики / Б. А. Кабаев, А. С. Иманкулова, Н. Ж. Садырбеков [и др.] // Вестник Кыргызской государственной медицинской академии имени И.К. Ахунбаева. – 2018. – № 5-6. – С. 12-18. – EDN YZENRJ. https://www.elibrary.ru/item.asp?id=37082121

1. WHO: Global Tuberculosis Control Report. 9789240017009-rus.pdf.
2. WHO. 1.5 million people will die of tuberculosis in 2020 | news agency Red Spring.
3. World Health Organization (WHO) report on global tuberculosis control 2022, 68 pp. 9789240061729-eng.pdf ;
4. The order of the Ministry of Health №1131 from 13.12.2017 «On measures to improve epidemiological surveillance and infection control for tuberculosis in health organizations of the Kyrgyz Republic».
5. Clinical guidelineson organization of tuberculosis control at the level of primary health care, approved by Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 675 from 13.12.2012. KR_Tuberkulez_na_PMCP.pdf (ksmi.kg).
6. Methodological guidelines for infection control of tuberculosis in health care organizations of the Kyrgyz Republic approved by the Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 675 dated 13.12.2012.

7. Guidelines for monitoring and evaluation of infection control system in primary health care organizations, approvedby Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 430 of 16.04.2021. Приказ №430 по ИК.PDF
8. Monitoring and evaluation of the effectiveness of the infection control system in the National Hospital of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic / B. A. Kabaev, A. S. Imankulova, N. Zh. Sadyrbekov [et al.] // Bulletin of the Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaev. - 2018. - No. 5-6. - P. 12-18. – EDN YZENRJ. https://www.elibrary.ru/item.asp?id=37082121

1. ВОЗ. Глобальный доклад по борьбе с туберкулезом [WHO: Global Tuberculosis Control Report]. 9789240017009-rus.pdf.
2. ВОЗ. от туберкулеза в 2020 году умерли 1,5 млн человек | ИА Красная Весна. [WHO. 1.5 million people will die of tuberculosis in 2020 | news agency Red Spring].
3. ВОЗ Доклад Всемирной организации здравоохранения (ВОЗ) о глобальной борьбе с туберкулезом 2022 г. 68 стр. [World Health Organization (WHO) report on global tuberculosis control 2022, 68 pp.]. 9789240061729-eng.pdf ;
4. Приказ Министерства Здравоохранения №1131 от 13.12.2017г. «О мерах усовершенствования эпидемиологического надзора и инфекционного контроля по туберкулезу в организациях здравоохранения Кыргызской Республики [The order of the Ministry of Health №1131 from 13.12.2017 «On measures to improve epidemiological surveillance and infection control for tuberculosis in health organizations of the Kyrgyz Republic»].
5. Клиническое руководство по организации борьбы с туберкулезом на уровне первичной медико-санитарной помощи,утвержденное Приказом Министерства Здравоохранения Кыргызской Республики №675 от 13.12.2012г. [Clinical guidelineson organization of tuberculosis control at the level of primary health care, approved by Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 675 from 13.12.2012]. KR_Tuberkulez_na_PMCP.pdf (ksmi.kg).
6. Методическое руководство по инфекционному контролю туберкулеза в организациях здравоохранения Кыргызской Республики, утвержденное Приказом Министерства Здравоохранения Кыргызской Республики №675 от 13.12.2012г. [Methodological guidelines for infection control of tuberculosis in health care organizations of the Kyrgyz Republic approved by the Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 675 dated 13.12.2012].

7. Руководство по мониторингу и оценке системы инфекционного контроля в организации здравоохранения первичной медико-санитарной помощи, утвержденное Приказом Министерства Здравоохранения Кыргызской Республики №430 от 16.04.2021г. [Guidelines for monitoring and evaluation of infection control system in primary health care organizations, approvedby Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 430 of 16.04.2021]. Приказ №430 по ИК.PDF
8. Мониторинг и оценка эффективности системы инфекционного контроля в Национальном госпитале Министерства здравоохранения Кыргызской Республики / Б. А. Кабаев, А. С. Иманкулова, Н. Ж. Садырбеков [и др.] // Вестник Кыргызской государственной медицинской академии имени И.К. Ахунбаева. – 2018. – № 5-6. – С. 12-18. – EDN YZENRJ. https://www.elibrary.ru/item.asp?id=37082121

Для цитирования

Камчыбекова Т. К., Аманбеков Э. Б., Темирбеков С. Т., Мухтаров М.М. Некоторые вопросы организации инфекционного контроля за туберкулезом в организациях здравоохранения первичной медико-санитарной помощи (ПМСП). Здравоохранение Кыргызстана 2023, №1, с.152-157. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2023.1.2.22.152.157

For citation

Kamchybekova T. K., Amanbekov E. B., Temirbekov S. T. Some issues of the organization of infectious tuberculosis control in primary health care organizations (PHC). Health care of Kyrgyzstan 2023, No.1, pp. 152-157. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2023.1.2.22.152.157

Цитата үчүн

Камчыбекова Т. К., Аманбеков Э. Б., Темирбеков С. Т., Мухтаров М. Баштапкы медициналык-санитардык жардам (БМСЖ) саламаттык сактоо уюмдарында кургак учукка инфекциялык контролду уюштуруунун айрым маселелери. Кыргызстандын саламаттык сактоо 2023, № 1, б. 152-157. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2023.1.2.22.152.157

Авторлор Камчыбекова Т. К., Аманбеков Э.Б., Темирбеков С. Т., Мухтаров М.М.
Ссылка doi.org https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2023.1.2.22.152.157
Беттер 152-157
Негизги сөздөр кургак учук, инфекциялык көзөмөл, БМСЖ, сорттоо
Орусча
Об авторах

Камчыбекова Тахмина Камчыбековна, научный сотрудник Национального института общественного здоровья, Бишкек, Кыргызская Республика
Аманбеков Эльдияр Бакытович, аспирант, научный сотрудник Национального института общественного здоровья, Бишкек, Кыргызская Республика
Темирбеков Санжарбек Темирбекович, Специалист по профилактике туберкулеза проекта USAID “Вылечить туберкулез”, Бишкек, Кыргызская Республика
Мухтаров Мырзабек Мухтарович, Специалист по профилактике туберкулеза проекта USAID “Вылечить туберкулез”, Бишкек, Кыргызская Республика

Полный текст

PDF (RUS)

Список литературы

1. ВОЗ. Глобальный доклад по борьбе с туберкулезом [WHO: Global Tuberculosis Control Report]. 9789240017009-rus.pdf.
2. ВОЗ. от туберкулеза в 2020 году умерли 1,5 млн человек | ИА Красная Весна. [WHO. 1.5 million people will die of tuberculosis in 2020 | news agency Red Spring].
3. ВОЗ Доклад Всемирной организации здравоохранения (ВОЗ) о глобальной борьбе с туберкулезом 2022 г. 68 стр. [World Health Organization (WHO) report on global tuberculosis control 2022, 68 pp.]. 9789240061729-eng.pdf ;
4. Приказ Министерства Здравоохранения №1131 от 13.12.2017г. «О мерах усовершенствования эпидемиологического надзора и инфекционного контроля по туберкулезу в организациях здравоохранения Кыргызской Республики [The order of the Ministry of Health №1131 from 13.12.2017 «On measures to improve epidemiological surveillance and infection control for tuberculosis in health organizations of the Kyrgyz Republic»].
5. Клиническое руководство по организации борьбы с туберкулезом на уровне первичной медико-санитарной помощи,утвержденное Приказом Министерства Здравоохранения Кыргызской Республики №675 от 13.12.2012г. [Clinical guidelineson organization of tuberculosis control at the level of primary health care, approved by Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 675 from 13.12.2012]. KR_Tuberkulez_na_PMCP.pdf (ksmi.kg).
6. Методическое руководство по инфекционному контролю туберкулеза в организациях здравоохранения Кыргызской Республики, утвержденное Приказом Министерства Здравоохранения Кыргызской Республики №675 от 13.12.2012г. [Methodological guidelines for infection control of tuberculosis in health care organizations of the Kyrgyz Republic approved by the Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 675 dated 13.12.2012].

7. Руководство по мониторингу и оценке системы инфекционного контроля в организации здравоохранения первичной медико-санитарной помощи, утвержденное Приказом Министерства Здравоохранения Кыргызской Республики №430 от 16.04.2021г. [Guidelines for monitoring and evaluation of infection control system in primary health care organizations, approvedby Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 430 of 16.04.2021]. Приказ №430 по ИК.PDF
8. Мониторинг и оценка эффективности системы инфекционного контроля в Национальном госпитале Министерства здравоохранения Кыргызской Республики / Б. А. Кабаев, А. С. Иманкулова, Н. Ж. Садырбеков [и др.] // Вестник Кыргызской государственной медицинской академии имени И.К. Ахунбаева. – 2018. – № 5-6. – С. 12-18. – EDN YZENRJ. https://www.elibrary.ru/item.asp?id=37082121

Для цитирования

Камчыбекова Т. К., Аманбеков Э. Б., Темирбеков С. Т., Мухтаров М.М. Некоторые вопросы организации инфекционного контроля за туберкулезом в организациях здравоохранения первичной медико-санитарной помощи (ПМСП). Здравоохранение Кыргызстана 2023, №1, с.152-157. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2023.1.2.22.152.157

Англисче
About authors

Kamchybekova Takhmina Kamchybekovna, postgraduate scientific researcher National Institute of Public Health, Bishkek, Kyrgyz Republic
Amanbekov Eldiiar Bakytovich, postgraduate scientific researcher National Institute of Public Health, Bishkek, Kyrgyz Republic
Temirbekov Sanzhar Temirbekovich, USAID «Cure TB» Project TB Prevention Specialists, Bishkek, Kyrgyz Republic
Mukhtarov Myrzabek Mukhtarovich, USAID «Cure TB» Project TB Prevention Specialists, Bishkek, Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic

References

1. WHO: Global Tuberculosis Control Report. 9789240017009-rus.pdf.
2. WHO. 1.5 million people will die of tuberculosis in 2020 | news agency Red Spring.
3. World Health Organization (WHO) report on global tuberculosis control 2022, 68 pp. 9789240061729-eng.pdf ;
4. The order of the Ministry of Health №1131 from 13.12.2017 «On measures to improve epidemiological surveillance and infection control for tuberculosis in health organizations of the Kyrgyz Republic».
5. Clinical guidelineson organization of tuberculosis control at the level of primary health care, approved by Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 675 from 13.12.2012. KR_Tuberkulez_na_PMCP.pdf (ksmi.kg).
6. Methodological guidelines for infection control of tuberculosis in health care organizations of the Kyrgyz Republic approved by the Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 675 dated 13.12.2012.

7. Guidelines for monitoring and evaluation of infection control system in primary health care organizations, approvedby Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 430 of 16.04.2021. Приказ №430 по ИК.PDF
8. Monitoring and evaluation of the effectiveness of the infection control system in the National Hospital of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic / B. A. Kabaev, A. S. Imankulova, N. Zh. Sadyrbekov [et al.] // Bulletin of the Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaev. - 2018. - No. 5-6. - P. 12-18. – EDN YZENRJ. https://www.elibrary.ru/item.asp?id=37082121

For citation

Kamchybekova T. K., Amanbekov E. B., Temirbekov S. T. Some issues of the organization of infectious tuberculosis control in primary health care organizations (PHC). Health care of Kyrgyzstan 2023, No.1, pp. 152-157. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2023.1.2.22.152.157

Кыргызча
Авторлор жөнүндө

Камчыбекова Тахмина Камчыбековна, Коомдук саламаттык сактоо улуттук институтунун илимий кызматкери, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы
Аманбеков Элдияр Бакытович, Коомдук саламаттык сактоо улуттук институтунун аспиранты, илимий кызматкери, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы
Темирбеков Санжарбек Темирбекович, профилактика боюнча адис USAIDдин кургак учуктан айыктыруу долбоору, Бишкек,Кыргызстан Республикасы
Мухтаров Мырзабек Мухтарович, алдын алуу боюнча адис USAIDдин кургак учуктан айыктыруу долбоорунун кургак учук, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Шилтемелер

1. ВОЗ. Глобальный доклад по борьбе с туберкулезом [WHO: Global Tuberculosis Control Report]. 9789240017009-rus.pdf.
2. ВОЗ. от туберкулеза в 2020 году умерли 1,5 млн человек | ИА Красная Весна. [WHO. 1.5 million people will die of tuberculosis in 2020 | news agency Red Spring].
3. ВОЗ Доклад Всемирной организации здравоохранения (ВОЗ) о глобальной борьбе с туберкулезом 2022 г. 68 стр. [World Health Organization (WHO) report on global tuberculosis control 2022, 68 pp.]. 9789240061729-eng.pdf ;
4. Приказ Министерства Здравоохранения №1131 от 13.12.2017г. «О мерах усовершенствования эпидемиологического надзора и инфекционного контроля по туберкулезу в организациях здравоохранения Кыргызской Республики [The order of the Ministry of Health №1131 from 13.12.2017 «On measures to improve epidemiological surveillance and infection control for tuberculosis in health organizations of the Kyrgyz Republic»].
5. Клиническое руководство по организации борьбы с туберкулезом на уровне первичной медико-санитарной помощи,утвержденное Приказом Министерства Здравоохранения Кыргызской Республики №675 от 13.12.2012г. [Clinical guidelineson organization of tuberculosis control at the level of primary health care, approved by Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 675 from 13.12.2012]. KR_Tuberkulez_na_PMCP.pdf (ksmi.kg).
6. Методическое руководство по инфекционному контролю туберкулеза в организациях здравоохранения Кыргызской Республики, утвержденное Приказом Министерства Здравоохранения Кыргызской Республики №675 от 13.12.2012г. [Methodological guidelines for infection control of tuberculosis in health care organizations of the Kyrgyz Republic approved by the Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 675 dated 13.12.2012].

7. Руководство по мониторингу и оценке системы инфекционного контроля в организации здравоохранения первичной медико-санитарной помощи, утвержденное Приказом Министерства Здравоохранения Кыргызской Республики №430 от 16.04.2021г. [Guidelines for monitoring and evaluation of infection control system in primary health care organizations, approvedby Order of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic № 430 of 16.04.2021]. Приказ №430 по ИК.PDF
8. Мониторинг и оценка эффективности системы инфекционного контроля в Национальном госпитале Министерства здравоохранения Кыргызской Республики / Б. А. Кабаев, А. С. Иманкулова, Н. Ж. Садырбеков [и др.] // Вестник Кыргызской государственной медицинской академии имени И.К. Ахунбаева. – 2018. – № 5-6. – С. 12-18. – EDN YZENRJ. https://www.elibrary.ru/item.asp?id=37082121

Цитата үчүн

Камчыбекова Т. К., Аманбеков Э. Б., Темирбеков С. Т., Мухтаров М. Баштапкы медициналык-санитардык жардам (БМСЖ) саламаттык сактоо уюмдарында кургак учукка инфекциялык контролду уюштуруунун айрым маселелери. Кыргызстандын саламаттык сактоо 2023, № 1, б. 152-157. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2023.1.2.22.152.157

Көрүүлөр: 3712
Copyright MAXXmarketing GmbH
JoomShopping Download & Support