Кыргызстандын Саламаттык Сактоо
Zdravoohraneniye Kyrgyzstana

ISSN 1694-8068 (Print)

ISSN 1694-805X (Online)

Кирүү

Кыргызстандагы ремиттентик таралган склероз менен ооруган бейтаптардагы Д витамининин деңгээлеринин клиникалык кайталашы менен байланышы

https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.2.6.4.36.41
Кыргызстандагы ремиттентик таралган склероз менен ооруган бейтаптардагы Д витамининин деңгээлеринин клиникалык кайталашы менен байланышы
Полный текст  

PDF (RUS)
Корутунду Авторлор жөнүндө Шилтемелер

Корутунду

Киришүү. Демиелинизациялоочу оорулардын спектри, анын ичинде рецидивдүү-ремитивдүү таралган склероз (РРТС) алардын татаал этиологиясынын жана көп факторлуу мүнөзүнүн негизинде интенсивдүү илимий изилдөөлөрдүн предмети болуп калууда. Бул контекстте витамин D РРТСтин өнүгүшүнө жана активдүүлүгүнө таасир этүүчү потенциалдуу фактор катары көңүл бурду. D витамининин деңгээли менен неврологиялык оорулар, анын ичинде РРТС ортосундагы байланыштын кээ бир далилдерине карабастан, Кыргызстан сыяктуу тоолуу аймактардын контекстинде анын ролу жөнүндө маалымдар аз бойдон калууда. Берилген изилдөө бул витаминдин оорунун жүрүшүнө тийгизген таасирин жакшыраак түшүнүү жана ооруну эффективдүү башкарууну өнүктүрүү максатында Кыргызстандын тоолуу райондорунда жашаган рецидивдүү-ремитивдүү таралган склероз менен ооруган бейтаптардагы D витамининин деңгээли менен клиникалык рецидивдердин ортосундагы мүмкүн болгон корреляцияны ачууга багытталган. стратегиялар. Изилдөөнүн максаты: Тоолуу Кыргызстанда жашаган, рецидивдүү таралган склероз (РРТС) менен ооруган бейтаптардагы витамин D деңгээлинин клиникалык рецидивдердин жыштыгы менен байланышын изилдөө. Материалдар жана методдор. Изилдөөгө Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлигинин Улуттук госпиталынын неврология бөлүмүндө анализден өткөн РРМС диагнозу коюлган 42 бейтап камтылган. Витамин D деңгээли баштапкы деңгээлде өлчөнгөн жана физикалык майыптуулук Майыптуулуктун статусунун кеңейтилген шкаласы менен бааланган. Натыйжалар. 30 нг/млден аз D витамининин деңгээли бейтаптардын 93%да табылган, алардын 57%ында EDSS денгээли 3 же андан жогору болгон. Болгону 7%ында гана D витамининин деңгээли нормалдуу болгон. Натыйжалар РРТС менен ооруган бейтаптар арасында D витамининин жетишсиздигинин олуттуу таралышын көрсөтүп турат жана D витамининин деңгээлин үзгүлтүксүз мониторингдөө жана коррекциялоо зарылдыгын көрсөтүп турат. Жыйынтыгы. Изилдөө склероздун контекстинде витамин D ролунун маанилүүлүгүн баса белгилейт жана D витамининин деңгээлин оңдоо оорунун активдүүлүгүн жакшыртууда негизги ролду ойношу мүмкүн деп болжолдойт. Натыйжаларды ырастоо жана клиникалык практикада практикалык колдонуу боюнча сунуштарды иштеп чыгуу үчүн кошумча изилдөөлөр сунушталат.

Авторлор жөнүндө

Жусупова Асель Талгатовна, кандидат медицинских наук, доцент кафедры неврологии и клинической генетики Кыргызской государственной медицинской академии имени И.К. Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика
Кадырова Бегимай Бакытбековна, ассистент кафедры специальных клинических дисциплин Международной Школы Медицины, учебно-научно-производственного комплекса Международного Университета Кыргызстана, Бишкек, Кыргызская Республика

Муканбетова Гульзат Доктурбаевна, ассистент кафедры неврологии и клинической генетики Кыргызской Государственной Медицинской Академии им. И.К. Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика

Jusupova Asel Talgatbekovna, Candidate of Medical Sciences, Associate Professor of the Department of Neurology and Clinical Genetics of the Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaev, Bishkek, Kyrgyz Republic

Kadyrova Begimai Bakytbekovna, assistant of the department of special clinical disciplines of the International School of Medicine, educational, research and production complex of the International University of Kyrgyzstan, Bishkek, Kyrgyz Republic

Mukanbetova Gulzat Dokturbaevna, assistant of the department of neurology and clinical genetics of the Kyrgyz State Medical Academy named after. I.K. Akhunbaeva, Bishkek, Kyrgyz Republic

Жусупова Асель Талгатовна, медицина илимдеринин кандидаты, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясынын неврология жана клиникалык генетика кафедрасынын доценти, Бишкек, Кыргыз Республикасы
Кадырова Бегимай Бакытбековна, Эл аралык медицина мектебинин атайын клиникалык дисциплиналар кафедрасынын ассистенти, Кыргызстан Эл аралык университетинин окуу, илимий-өндүрүштүк комплекси, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Муканбетова Гүлзат Доктурбаевна, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясынын неврология жана клиникалык генетика кафедрасынын ассистенти, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Шилтемелер

1. Анализ факторов риска и распространенности рассеянного склероза (обзор литературы) / А.Т. Жусупова, Б.Б.
Кадырова, Н.Т. Джапаралиева и др. // Вестник КРСУ. 2022. Т. 22. № 5. С. 121-126., DOI: 10.36979/1694-500X-
2022-22-5-121-126
2. Kočovská E., Gaughran F., Krivoy A., Meier U.C. Vitamin-D deficiency as a potential environmental risk factor in multiple sclerosis, schizophrenia, and autism. Front. Psychiatry.2017;8:47. doi: 10.3389/fpsyt.2017.00047
3. Di Somma C., Scarano E., Barrea L., Zhukouskaya V.V.,Savastano S., Mele C., Scacchi M., Aimaretti G., Colao A.,
Marzullo P. Vitamin D and neurological diseases: an endocrine view. Int. J. Mol. Sci.2017;18(11). doi:10.3390/ijms18
112482
4. Moretti R., Morelli M.E., Caruso P. Vitamin D in neurological diseases: a rationale for a pathogenic impact. Int. J.
Mol.Sci. 2018;19(8). doi: 10.3390/ijms19082245
5. Di Somma C., Scarano E., Barrea L., Zhukouskaya V.V., Savastano S., Mele C., Scacchi M., Aimaretti G., Colao A.,
Marzullo P. Vitamin D and neurological diseases: an endocrine view. Int. J. Mol. Sci. 2017;18(11). doi:10.3390/ijms
18112482
6. Pogge E. Vitamin D and Alzheimer's disease: is there a link?Consult. Pharm. 2010;25(7):440–450. doi:10.4140/TCP.n.2010.440
7. Shen L., Ji H.F. Vitamin D deficiency is associated with in creased risk of Alzheimer's disease and dementia: evidence
from meta-analysis. Nutr. J. 2015;14:76. doi: 10.1186/s12937-015-0063-7
8. Annweiler C., Karras S.N., Anagnostis P., Beauchet O. Vitamin D supplements: a novel therapeutic approach for Alz
heimer patients. Front. Pharmacol. 2014;5:6. doi: 10.3389/fphar.2014.00006
9. Camu W., Tremblier B., Plassot C., Alphandery S., Salsac C., Pageot N., Juntas-Morales R., Scamps F., Daures J.P.,
Raoul C. Vitamin D confers protection to motoneurons and is a prognostic factor of amyotrophic lateral sclerosis. Neu
robiol. Aging. 2014;35(5):1198–1205. doi: 10.1016/j.neurobiolaging.2013.11.005
10. Yamout B., Karaky N.M., Mahfouz R.A.R., Jaber F., Estaitieh N., Shamaa D., Abbas F., Hoteit R., Daher R.T. Vita
min D receptor biochemical and genetic profiling and HLAclassII genotyping among Lebanese with multiple sclerosis
- a pilot study. J. Neuroimmunol. 2016;293:59–64. doi:10.1016/j.jneuroim.2016.02.008
11. Alharbi F.M. Update in vitamin D and multiple sclerosis.Neurosciences. 2015;20(4):329–335. doi: 10.17712/nsj.20
15.4.20150357
12. Bäcker-Koduah P., Bellmann-Strobl J., Scheel M., Wuerfel J., Wernecke K.D., Dörr J., Brandt A.U., Paul F. Vitamin D
and disease severity in multiple sclerosis-baseline data from the randomized controlled trial (EVIDIMS) Front. Neurol.
2020;11:129. doi: 10.3389/fneur.2020.00129
13. Camu W., Lehert P., Pierrot-Deseilligny C., Hautecoeur P.,Besserve A., Jean Deleglise A.S., Payet M., Thouvenot E.,
Souberbielle J.C. Cholecalciferol in relapsing-remitting MS: a randomized clinical trial (CHOLINE) Neurol.: Neuroim
munol. Neuroinflammation. 2019;6(5)
14. Influence of mountain climate on multiple sclerosis (Review). Heart, Vessels and Transplantation, Vol 7 (2023),
Issue 3. Kadyrova B.B., Jusupova A.T., Dzhaparalieva N.T.,Kulov B.B. https://www.hvt-journal.com/articles/art423
15. Gottfried M., Pauli H., Futschik A., Akhalkatsi M., Barančok P., Alonso B., et al (2012). Continent-wide response of mountain vegetation to climate change. Nature Climate Change, 2(2), 111-115. DOI: 10.1038/nclimate1329
16. Skalli A., Haddou E.H., Jaoudi R., Razine R., Mpandzou G.A., Tibar H., at al. Association of vitamin D status with
multiple sclerosis in a case-control study from Morocco (2018). Revue Neurologique (Paris) 2018 Mar;174(3):150-156.
DOI: 10.1016/j.neurol.2017.06.030

1. Analysis of risk factors and prevalence of multiple sclerosis (literature review) / A.T. Zhusupova, B.B.
Kadyrova, N.T. Japaralieva and others // Bulletin of KRSU. 2022. T. 22. No. 5. P. 121-126., DOI: 10.36979/1694-500X-
2022-22-5-121-126
2. Kočovská E., Gaughran F., Krivoy A., Meier U.C. Vitamin-D deficiency as a potential environmental risk factor in multiple sclerosis, schizophrenia, and autism. Front. Psychiatry.2017;8:47. doi: 10.3389/fpsyt.2017.00047
3. Di Somma C., Scarano E., Barrea L., Zhukouskaya V.V., Savastano S., Mele C., Scacchi M., Aimaretti G., Colao A.,
Marzullo P. Vitamin D and neurological diseases: an endocrine view. Int. J. Mol. Sci.2017;18(11). doi:10.3390/ijms18
112482
4. Moretti R., Morelli M.E., Caruso P. Vitamin D in neurological diseases: a rationale for a pathogenic impact. Int. J.
Mol.Sci. 2018;19(8). doi: 10.3390/ijms19082245
5. Di Somma C., Scarano E., Barrea L., Zhukouskaya V.V., Savastano S., Mele C., Scacchi M., Aimaretti G., Colao A.,
Marzullo P. Vitamin D and neurological diseases: an endocrine view. Int. J. Mol. Sci. 2017;18(11). doi:10.3390/ijms
18112482
6. Pogge E. Vitamin D and Alzheimer's disease: is there a link? Consult. Pharm. 2010;25(7):440–450. doi:10.4140/TCP.n.2010.440
7. Shen L., Ji H.F. Vitamin D deficiency is associated with in creased risk of Alzheimer's disease and dementia: evidence
from meta-analysis. Nutr. J. 2015;14:76. doi: 10.1186/s12937-015-0063-7
8. Annweiler C., Karras S.N., Anagnostis P., Beauchet O. Vitamin D supplements: a novel therapeutic approach for Alz
heimer patients. Front. Pharmacol. 2014;5:6. doi: 10.3389/fphar.2014.00006
9. Camu W., Tremblier B., Plassot C., Alphandery S., Salsac C., Pageot N., Juntas-Morales R., Scamps F., Daures J.P.,
Raoul C. Vitamin D confers protection to motoneurons and is a prognostic factor of amyotrophic lateral sclerosis. Neu
robiol. Aging. 2014;35(5):1198–1205. doi: 10.1016/j.neurobiolaging.2013.11.005
10. Yamout B., Karaky N.M., Mahfouz R.A.R., Jaber F., Estaitieh N., Shamaa D., Abbas F., Hoteit R., Daher R.T. Vita
min D receptor biochemical and genetic profiling and HLAclassII genotyping among Lebanese with multiple sclerosis
- a pilot study. J. Neuroimmunol. 2016;293:59–64. doi:10.1016/j.jneuroim.2016.02.008
11. Alharbi F.M. Update in vitamin D and multiple sclerosis. Neurosciences. 2015;20(4):329–335. doi: 10.17712/nsj.20
15.4.20150357
12. Bäcker-Koduah P., Bellmann-Strobl J., Scheel M., Wuerfel J., Wernecke K.D., Dörr J., Brandt A.U., Paul F. Vitamin D
and disease severity in multiple sclerosis-baseline data from the randomized controlled trial (EVIDIMS) Front. Neurol.
2020;11:129. doi: 10.3389/fneur.2020.00129
13. Camu W., Lehert P., Pierrot-Deseilligny C., Hautecoeur P., Besserve A., Jean Deleglise A.S., Payet M., Thouvenot E.,
Souberbielle J.C. Cholecalciferol in relapsing-remitting MS: a randomized clinical trial (CHOLINE) Neurol.: Neuroim
munol. Neuroinflammation. 2019;6(5)
14. Influence of mountain climate on multiple sclerosis (Review). Heart, Vessels and Transplantation, Vol 7 (2023),
Issue 3. Kadyrova B.B., Jusupova A.T., Dzhaparalieva N.T., Kulov B.B. https://www.hvt-journal.com/articles/art423
15. Gottfried M., Pauli H., Futschik A., Akhalkatsi M., Barančok P., Alonso B., et al (2012). Continent-wide response of mountain vegetation to climate change. Nature Climate Change, 2(2), 111-115. DOI: 10.1038/nclimate1329
16. Skalli A., Haddou E.H., Jaoudi R., Razine R., Mpandzou G.A., Tibar H., at al. Association of vitamin D status with
multiple sclerosis in a case-control study from Morocco (2018). Revue Neurologique (Paris) 2018 Mar;174(3):150-156.
DOI: 10.1016/j.neurol.2017.06.030

1. Тобокелдик факторлорун жана таралган склероздун таралышын талдоо (адабий обзор) / А.Т. Жусупова, Б.Б.
Кадырова, Н.Т. Жапаралиева жана башкалар // КРСУнун жарчысы. 2022. Т. 22. № 5. С. 121-126., DOI: 10.36979/1694-500X-2022-22-5-121-126
2. Кочовска Е., Гаугран Ф., Кривой А., Майер У.К. Витамин-D жетишсиздиги склероз, шизофрения жана аутизмде потенциалдуу экологиялык коркунуч фактору катары. Фронт. Психиатрия.2017;8:47. doi: 10.3389/fpsyt.2017.00047
3. Ди Сомма С., Скарано Э., Барреа Л., Жукоуская В.В., Савастано С., Меле С., Скакки М., Аймаретти Г., Колао А., Marzullo P. Vitamin D жана нейрологиялык оорулар: эндокриндик көрүнүш. Int. Ж. Мол. Sci.2017;18(11). doi:10.3390/ijms18112482
4. Moretti R., Morelli M.E., Caruso P. Нейрологиялык ооруларда Vitamin D: патогендик таасир үчүн негиз. Int. Ж.
Мол.илим. 2018;19(8). doi: 10.3390/ijms19082245
5. Ди Сомма С., Скарано Э., Барреа Л., Жукоуская В.В., Савастано С., Меле С., Скачки М., Аймаретти Г., Колао А., Marzullo P. Vitamin D жана нейрологиялык оорулар: эндокриндик көрүнүш. Int. Ж. Мол. Sci. 2017;18(11). doi:10.3390/ijms18112482
6. Pogge E. Vitamin D жана Альцгеймер оорусу: Consult шилтемеси барбы? Фарм. 2010;25(7):440–450. doi:10.4140/TCP.n.2010.440
7. Шен Л., Джи Х.Ф. Витамин D жетишсиздиги Альцгеймер оорусу жана деменция коркунучу менен байланыштуу: далилдер мета-анализден. Nutr. Ж. 2015;14:76. doi: 10.1186/s12937-015-0063-7
8. Annweiler C., Karras S.N., Anagnostis P., Beauchet O. Vitamin D толуктоолор: Alz үчүн роман терапиялык мамиле
heimer бейтаптар. Фронт. Pharmacol. 2014;5:6. doi: 10.3389/fphar.2014.00006
9. Каму В., Тремблиер Б., Плассот С., Альфандери С., Салсак С., Пагеот Н., Хунтас-Моралес Р., Скамп Ф., Даурес Дж.П., Raoul C. Витамин D мотонейрондорду коргоону камсыз кылат жана амиотрофиялык каптал склероздун прогноздук фактору болуп саналат. Neurobiol. Каруу. 2014;35(5):1198–1205. doi:10.1016/j.neurobiolaging.2013.11.005
10. Ямут Б., Каракы Н.М., Махфуз Р.А.Р., Джабер Ф., Эстайтие Н., Шамаа Д., Аббас Ф., Хотейт Р., Дахер Р.Т. Vita
мин D рецепторлорунун биохимиялык жана генетикалык профилин түзүү жана HLAclassII генотиптөө склероз менен ооруган ливандыктар арасында- пилоттук изилдөө. J. Neuroimmunol. 2016;293:59–64. doi:10.1016/j.jneuroim.2016.02.008
11. Альхарби Ф.М. Витамин D жана Neurosciences боюнча жаңыртуу. 2015;20(4):329–335. doi: 10.17712/nsj.20
15.4.20150357
12. Бакер-Кодуах П., Беллман-Штробл Дж., Шеел М., Вюрфель Дж., Вернеке К.Д., Дорр Дж., Брандт А.У., Пол Ф. Витамин D. жана рандомизацияланган көзөмөлдөнгөн сыноодон (EVIDIMS) Фронттун көптөгөн склероз-базалык маалыматтарында оорунун оордугу. Нейрол.2020;11:129. doi: 10.3389/fneur.2020.00129
13. Каму В., Лехерт П., Пьерро-Деселлигни К., Хаутекюр П., Бессерв А., Жан Делеглиз А.С., Пайет М., Тувенот Э.,
Souberbielle J.C. Холекальциферол рецидивдүү MS-те: рандомизацияланган клиникалык изилдөө (CHOLIN) Нейрол.: Нейроиммунол. Нейрондук сезгенүү. 2019;6(5)
14. Тоолук климаттын чачыранды склерозго тийгизген таасири (Резор). Жүрөк, тамырлар жана трансплантация, 7-том (2023),3-чыгарылыш. Кадырова Б.Б., Жусупова А.Т., Джапаралиева Н.Т., Кулов Б.Б. https://www.hvt-journal.com/articles/art423
15. Gottfried M., Pauli H., Futschik A., Ahalkatsi M., Barančok P., Alonso B., et al (2012). Климаттын өзгөрүшүнө тоо өсүмдүктөрүнүн континенттик реакциясы. Жаратылыш Климаттын өзгөрүшү, 2(2), 111-115. DOI: 10.1038/nclimate1329
16. Skalli A., Haddou E.H., Jaoudi R., Razine R., Mpandzou G.A., Tibar H., жана башкалар. менен витамин D статусу бирикмеси көп склероз Марокко (2018) бир ишти контролдоо изилдөөдө. Revue Neurologique (Париж) 2018 Март;174(3):150-156. DOI: 10.1016/j.neurol.2017.06.030

Негизги сөздөр
Демиелинизация , Витамин D , Тоо климаты , Жетишсиздик шарттары
Для цитирования

Жусупова А.Т., Кадырова Б.Б., Муканбетова Г.Д. Корреляция уровня витамина D с клиническим рецидивом у пациентов с ремиттирующим рассеянным склерозом в Кыргызстане. Научно-практический журнал «Здравоохранение Кыргызстана» 2024, № 2, с. 36-41. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.2.6.4.36.41
For citation

Jusupova A.T., Kadyrova B.B., Mukanbetova G.D. Correlation of vitamin D levels with clinical recurrence in patients
with remittent multiple sclerosis in Kyrgyzstan. Scientific and practical journal “Health care of Kyrgyzstan” 2024,
No.2, p. 36-41. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.2.6.4.36.41
Цитата үчүн

Жусупова А.Т., Кадырова Б.Б., Муканбетова Г.Д. Кыргызстандагы ремиттентик таралган склероз менен ооруган бейтаптардагы Д витамининин деңгээлеринин клиникалык кайталашы менен байланышы. "Кыргызстандын саламаттык сактоо" илимий-практикалык журналы 2024, № 2, б. 36-41. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.2.6.4.36.41
Авторлор Жусупова А.Т., Кадырова Б.Б., Муканбетова Г.Д.
Ссылка doi.org https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.2.6.4.36.41
Беттер 36-41
Негизги сөздөр Демиелинизация, Витамин D, Тоо климаты, Жетишсиздик шарттары
Орусча
Об авторах

Жусупова Асель Талгатовна, кандидат медицинских наук, доцент кафедры неврологии и клинической генетики Кыргызской государственной медицинской академии имени И.К. Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика
Кадырова Бегимай Бакытбековна, ассистент кафедры специальных клинических дисциплин Международной Школы Медицины, учебно-научно-производственного комплекса Международного Университета Кыргызстана, Бишкек, Кыргызская Республика

Муканбетова Гульзат Доктурбаевна, ассистент кафедры неврологии и клинической генетики Кыргызской Государственной Медицинской Академии им. И.К. Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика
Полный текст

PDF (RUS)
Список литературы

1. Анализ факторов риска и распространенности рассеянного склероза (обзор литературы) / А.Т. Жусупова, Б.Б.
Кадырова, Н.Т. Джапаралиева и др. // Вестник КРСУ. 2022. Т. 22. № 5. С. 121-126., DOI: 10.36979/1694-500X-
2022-22-5-121-126
2. Kočovská E., Gaughran F., Krivoy A., Meier U.C. Vitamin-D deficiency as a potential environmental risk factor in multiple sclerosis, schizophrenia, and autism. Front. Psychiatry.2017;8:47. doi: 10.3389/fpsyt.2017.00047
3. Di Somma C., Scarano E., Barrea L., Zhukouskaya V.V.,Savastano S., Mele C., Scacchi M., Aimaretti G., Colao A.,
Marzullo P. Vitamin D and neurological diseases: an endocrine view. Int. J. Mol. Sci.2017;18(11). doi:10.3390/ijms18
112482
4. Moretti R., Morelli M.E., Caruso P. Vitamin D in neurological diseases: a rationale for a pathogenic impact. Int. J.
Mol.Sci. 2018;19(8). doi: 10.3390/ijms19082245
5. Di Somma C., Scarano E., Barrea L., Zhukouskaya V.V., Savastano S., Mele C., Scacchi M., Aimaretti G., Colao A.,
Marzullo P. Vitamin D and neurological diseases: an endocrine view. Int. J. Mol. Sci. 2017;18(11). doi:10.3390/ijms
18112482
6. Pogge E. Vitamin D and Alzheimer's disease: is there a link?Consult. Pharm. 2010;25(7):440–450. doi:10.4140/TCP.n.2010.440
7. Shen L., Ji H.F. Vitamin D deficiency is associated with in creased risk of Alzheimer's disease and dementia: evidence
from meta-analysis. Nutr. J. 2015;14:76. doi: 10.1186/s12937-015-0063-7
8. Annweiler C., Karras S.N., Anagnostis P., Beauchet O. Vitamin D supplements: a novel therapeutic approach for Alz
heimer patients. Front. Pharmacol. 2014;5:6. doi: 10.3389/fphar.2014.00006
9. Camu W., Tremblier B., Plassot C., Alphandery S., Salsac C., Pageot N., Juntas-Morales R., Scamps F., Daures J.P.,
Raoul C. Vitamin D confers protection to motoneurons and is a prognostic factor of amyotrophic lateral sclerosis. Neu
robiol. Aging. 2014;35(5):1198–1205. doi: 10.1016/j.neurobiolaging.2013.11.005
10. Yamout B., Karaky N.M., Mahfouz R.A.R., Jaber F., Estaitieh N., Shamaa D., Abbas F., Hoteit R., Daher R.T. Vita
min D receptor biochemical and genetic profiling and HLAclassII genotyping among Lebanese with multiple sclerosis
- a pilot study. J. Neuroimmunol. 2016;293:59–64. doi:10.1016/j.jneuroim.2016.02.008
11. Alharbi F.M. Update in vitamin D and multiple sclerosis.Neurosciences. 2015;20(4):329–335. doi: 10.17712/nsj.20
15.4.20150357
12. Bäcker-Koduah P., Bellmann-Strobl J., Scheel M., Wuerfel J., Wernecke K.D., Dörr J., Brandt A.U., Paul F. Vitamin D
and disease severity in multiple sclerosis-baseline data from the randomized controlled trial (EVIDIMS) Front. Neurol.
2020;11:129. doi: 10.3389/fneur.2020.00129
13. Camu W., Lehert P., Pierrot-Deseilligny C., Hautecoeur P.,Besserve A., Jean Deleglise A.S., Payet M., Thouvenot E.,
Souberbielle J.C. Cholecalciferol in relapsing-remitting MS: a randomized clinical trial (CHOLINE) Neurol.: Neuroim
munol. Neuroinflammation. 2019;6(5)
14. Influence of mountain climate on multiple sclerosis (Review). Heart, Vessels and Transplantation, Vol 7 (2023),
Issue 3. Kadyrova B.B., Jusupova A.T., Dzhaparalieva N.T.,Kulov B.B. https://www.hvt-journal.com/articles/art423
15. Gottfried M., Pauli H., Futschik A., Akhalkatsi M., Barančok P., Alonso B., et al (2012). Continent-wide response of mountain vegetation to climate change. Nature Climate Change, 2(2), 111-115. DOI: 10.1038/nclimate1329
16. Skalli A., Haddou E.H., Jaoudi R., Razine R., Mpandzou G.A., Tibar H., at al. Association of vitamin D status with
multiple sclerosis in a case-control study from Morocco (2018). Revue Neurologique (Paris) 2018 Mar;174(3):150-156.
DOI: 10.1016/j.neurol.2017.06.030
Для цитирования

Жусупова А.Т., Кадырова Б.Б., Муканбетова Г.Д. Корреляция уровня витамина D с клиническим рецидивом у пациентов с ремиттирующим рассеянным склерозом в Кыргызстане. Научно-практический журнал «Здравоохранение Кыргызстана» 2024, № 2, с. 36-41. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.2.6.4.36.41
Англисче
About authors

Jusupova Asel Talgatbekovna, Candidate of Medical Sciences, Associate Professor of the Department of Neurology and Clinical Genetics of the Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaev, Bishkek, Kyrgyz Republic

Kadyrova Begimai Bakytbekovna, assistant of the department of special clinical disciplines of the International School of Medicine, educational, research and production complex of the International University of Kyrgyzstan, Bishkek, Kyrgyz Republic

Mukanbetova Gulzat Dokturbaevna, assistant of the department of neurology and clinical genetics of the Kyrgyz State Medical Academy named after. I.K. Akhunbaeva, Bishkek, Kyrgyz Republic
References

1. Analysis of risk factors and prevalence of multiple sclerosis (literature review) / A.T. Zhusupova, B.B.
Kadyrova, N.T. Japaralieva and others // Bulletin of KRSU. 2022. T. 22. No. 5. P. 121-126., DOI: 10.36979/1694-500X-
2022-22-5-121-126
2. Kočovská E., Gaughran F., Krivoy A., Meier U.C. Vitamin-D deficiency as a potential environmental risk factor in multiple sclerosis, schizophrenia, and autism. Front. Psychiatry.2017;8:47. doi: 10.3389/fpsyt.2017.00047
3. Di Somma C., Scarano E., Barrea L., Zhukouskaya V.V., Savastano S., Mele C., Scacchi M., Aimaretti G., Colao A.,
Marzullo P. Vitamin D and neurological diseases: an endocrine view. Int. J. Mol. Sci.2017;18(11). doi:10.3390/ijms18
112482
4. Moretti R., Morelli M.E., Caruso P. Vitamin D in neurological diseases: a rationale for a pathogenic impact. Int. J.
Mol.Sci. 2018;19(8). doi: 10.3390/ijms19082245
5. Di Somma C., Scarano E., Barrea L., Zhukouskaya V.V., Savastano S., Mele C., Scacchi M., Aimaretti G., Colao A.,
Marzullo P. Vitamin D and neurological diseases: an endocrine view. Int. J. Mol. Sci. 2017;18(11). doi:10.3390/ijms
18112482
6. Pogge E. Vitamin D and Alzheimer's disease: is there a link? Consult. Pharm. 2010;25(7):440–450. doi:10.4140/TCP.n.2010.440
7. Shen L., Ji H.F. Vitamin D deficiency is associated with in creased risk of Alzheimer's disease and dementia: evidence
from meta-analysis. Nutr. J. 2015;14:76. doi: 10.1186/s12937-015-0063-7
8. Annweiler C., Karras S.N., Anagnostis P., Beauchet O. Vitamin D supplements: a novel therapeutic approach for Alz
heimer patients. Front. Pharmacol. 2014;5:6. doi: 10.3389/fphar.2014.00006
9. Camu W., Tremblier B., Plassot C., Alphandery S., Salsac C., Pageot N., Juntas-Morales R., Scamps F., Daures J.P.,
Raoul C. Vitamin D confers protection to motoneurons and is a prognostic factor of amyotrophic lateral sclerosis. Neu
robiol. Aging. 2014;35(5):1198–1205. doi: 10.1016/j.neurobiolaging.2013.11.005
10. Yamout B., Karaky N.M., Mahfouz R.A.R., Jaber F., Estaitieh N., Shamaa D., Abbas F., Hoteit R., Daher R.T. Vita
min D receptor biochemical and genetic profiling and HLAclassII genotyping among Lebanese with multiple sclerosis
- a pilot study. J. Neuroimmunol. 2016;293:59–64. doi:10.1016/j.jneuroim.2016.02.008
11. Alharbi F.M. Update in vitamin D and multiple sclerosis. Neurosciences. 2015;20(4):329–335. doi: 10.17712/nsj.20
15.4.20150357
12. Bäcker-Koduah P., Bellmann-Strobl J., Scheel M., Wuerfel J., Wernecke K.D., Dörr J., Brandt A.U., Paul F. Vitamin D
and disease severity in multiple sclerosis-baseline data from the randomized controlled trial (EVIDIMS) Front. Neurol.
2020;11:129. doi: 10.3389/fneur.2020.00129
13. Camu W., Lehert P., Pierrot-Deseilligny C., Hautecoeur P., Besserve A., Jean Deleglise A.S., Payet M., Thouvenot E.,
Souberbielle J.C. Cholecalciferol in relapsing-remitting MS: a randomized clinical trial (CHOLINE) Neurol.: Neuroim
munol. Neuroinflammation. 2019;6(5)
14. Influence of mountain climate on multiple sclerosis (Review). Heart, Vessels and Transplantation, Vol 7 (2023),
Issue 3. Kadyrova B.B., Jusupova A.T., Dzhaparalieva N.T., Kulov B.B. https://www.hvt-journal.com/articles/art423
15. Gottfried M., Pauli H., Futschik A., Akhalkatsi M., Barančok P., Alonso B., et al (2012). Continent-wide response of mountain vegetation to climate change. Nature Climate Change, 2(2), 111-115. DOI: 10.1038/nclimate1329
16. Skalli A., Haddou E.H., Jaoudi R., Razine R., Mpandzou G.A., Tibar H., at al. Association of vitamin D status with
multiple sclerosis in a case-control study from Morocco (2018). Revue Neurologique (Paris) 2018 Mar;174(3):150-156.
DOI: 10.1016/j.neurol.2017.06.030
For citation

Jusupova A.T., Kadyrova B.B., Mukanbetova G.D. Correlation of vitamin D levels with clinical recurrence in patients
with remittent multiple sclerosis in Kyrgyzstan. Scientific and practical journal “Health care of Kyrgyzstan” 2024,
No.2, p. 36-41. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.2.6.4.36.41
Кыргызча
Авторлор жөнүндө

Жусупова Асель Талгатовна, медицина илимдеринин кандидаты, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясынын неврология жана клиникалык генетика кафедрасынын доценти, Бишкек, Кыргыз Республикасы
Кадырова Бегимай Бакытбековна, Эл аралык медицина мектебинин атайын клиникалык дисциплиналар кафедрасынын ассистенти, Кыргызстан Эл аралык университетинин окуу, илимий-өндүрүштүк комплекси, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Муканбетова Гүлзат Доктурбаевна, И.К. Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясынын неврология жана клиникалык генетика кафедрасынын ассистенти, Бишкек, Кыргыз Республикасы
Шилтемелер

1. Тобокелдик факторлорун жана таралган склероздун таралышын талдоо (адабий обзор) / А.Т. Жусупова, Б.Б.
Кадырова, Н.Т. Жапаралиева жана башкалар // КРСУнун жарчысы. 2022. Т. 22. № 5. С. 121-126., DOI: 10.36979/1694-500X-2022-22-5-121-126
2. Кочовска Е., Гаугран Ф., Кривой А., Майер У.К. Витамин-D жетишсиздиги склероз, шизофрения жана аутизмде потенциалдуу экологиялык коркунуч фактору катары. Фронт. Психиатрия.2017;8:47. doi: 10.3389/fpsyt.2017.00047
3. Ди Сомма С., Скарано Э., Барреа Л., Жукоуская В.В., Савастано С., Меле С., Скакки М., Аймаретти Г., Колао А., Marzullo P. Vitamin D жана нейрологиялык оорулар: эндокриндик көрүнүш. Int. Ж. Мол. Sci.2017;18(11). doi:10.3390/ijms18112482
4. Moretti R., Morelli M.E., Caruso P. Нейрологиялык ооруларда Vitamin D: патогендик таасир үчүн негиз. Int. Ж.
Мол.илим. 2018;19(8). doi: 10.3390/ijms19082245
5. Ди Сомма С., Скарано Э., Барреа Л., Жукоуская В.В., Савастано С., Меле С., Скачки М., Аймаретти Г., Колао А., Marzullo P. Vitamin D жана нейрологиялык оорулар: эндокриндик көрүнүш. Int. Ж. Мол. Sci. 2017;18(11). doi:10.3390/ijms18112482
6. Pogge E. Vitamin D жана Альцгеймер оорусу: Consult шилтемеси барбы? Фарм. 2010;25(7):440–450. doi:10.4140/TCP.n.2010.440
7. Шен Л., Джи Х.Ф. Витамин D жетишсиздиги Альцгеймер оорусу жана деменция коркунучу менен байланыштуу: далилдер мета-анализден. Nutr. Ж. 2015;14:76. doi: 10.1186/s12937-015-0063-7
8. Annweiler C., Karras S.N., Anagnostis P., Beauchet O. Vitamin D толуктоолор: Alz үчүн роман терапиялык мамиле
heimer бейтаптар. Фронт. Pharmacol. 2014;5:6. doi: 10.3389/fphar.2014.00006
9. Каму В., Тремблиер Б., Плассот С., Альфандери С., Салсак С., Пагеот Н., Хунтас-Моралес Р., Скамп Ф., Даурес Дж.П., Raoul C. Витамин D мотонейрондорду коргоону камсыз кылат жана амиотрофиялык каптал склероздун прогноздук фактору болуп саналат. Neurobiol. Каруу. 2014;35(5):1198–1205. doi:10.1016/j.neurobiolaging.2013.11.005
10. Ямут Б., Каракы Н.М., Махфуз Р.А.Р., Джабер Ф., Эстайтие Н., Шамаа Д., Аббас Ф., Хотейт Р., Дахер Р.Т. Vita
мин D рецепторлорунун биохимиялык жана генетикалык профилин түзүү жана HLAclassII генотиптөө склероз менен ооруган ливандыктар арасында- пилоттук изилдөө. J. Neuroimmunol. 2016;293:59–64. doi:10.1016/j.jneuroim.2016.02.008
11. Альхарби Ф.М. Витамин D жана Neurosciences боюнча жаңыртуу. 2015;20(4):329–335. doi: 10.17712/nsj.20
15.4.20150357
12. Бакер-Кодуах П., Беллман-Штробл Дж., Шеел М., Вюрфель Дж., Вернеке К.Д., Дорр Дж., Брандт А.У., Пол Ф. Витамин D. жана рандомизацияланган көзөмөлдөнгөн сыноодон (EVIDIMS) Фронттун көптөгөн склероз-базалык маалыматтарында оорунун оордугу. Нейрол.2020;11:129. doi: 10.3389/fneur.2020.00129
13. Каму В., Лехерт П., Пьерро-Деселлигни К., Хаутекюр П., Бессерв А., Жан Делеглиз А.С., Пайет М., Тувенот Э.,
Souberbielle J.C. Холекальциферол рецидивдүү MS-те: рандомизацияланган клиникалык изилдөө (CHOLIN) Нейрол.: Нейроиммунол. Нейрондук сезгенүү. 2019;6(5)
14. Тоолук климаттын чачыранды склерозго тийгизген таасири (Резор). Жүрөк, тамырлар жана трансплантация, 7-том (2023),3-чыгарылыш. Кадырова Б.Б., Жусупова А.Т., Джапаралиева Н.Т., Кулов Б.Б. https://www.hvt-journal.com/articles/art423
15. Gottfried M., Pauli H., Futschik A., Ahalkatsi M., Barančok P., Alonso B., et al (2012). Климаттын өзгөрүшүнө тоо өсүмдүктөрүнүн континенттик реакциясы. Жаратылыш Климаттын өзгөрүшү, 2(2), 111-115. DOI: 10.1038/nclimate1329
16. Skalli A., Haddou E.H., Jaoudi R., Razine R., Mpandzou G.A., Tibar H., жана башкалар. менен витамин D статусу бирикмеси көп склероз Марокко (2018) бир ишти контролдоо изилдөөдө. Revue Neurologique (Париж) 2018 Март;174(3):150-156. DOI: 10.1016/j.neurol.2017.06.030
Цитата үчүн

Жусупова А.Т., Кадырова Б.Б., Муканбетова Г.Д. Кыргызстандагы ремиттентик таралган склероз менен ооруган бейтаптардагы Д витамининин деңгээлеринин клиникалык кайталашы менен байланышы. "Кыргызстандын саламаттык сактоо" илимий-практикалык журналы 2024, № 2, б. 36-41. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.2.6.4.36.41
Көрүүлөр: 1209
Copyright MAXXmarketing GmbH
JoomShopping Download & Support