Кыргызстандын Саламаттык Сактоо
Zdravoohraneniye Kyrgyzstana

ISSN 1694-8068 (Print)

ISSN 1694-805X (Online)

Кыргыз Республикасында RT-PCR-RT методдорун колдонуу менен SARS-CoV-2 коронавирус РНКсын аныктоо үчүн профессионалдык тестирлөө программасын иштеп чыгуу жана ишке ашыруу

Кыргыз Республикасында RT-PCR-RT методдорун колдонуу менен SARS-CoV-2 коронавирус РНКсын аныктоо үчүн профессионалдык тестирлөө программасын иштеп чыгуу жана ишке ашыруу
Полный текст  

Корутунду

Киришүү. Профессионалдык тестирлөө программасы (ПТП) лабораториялык диагностиканы өркүндөтүүгө жана ишенимдүү изилдөө натыйжаларын алууга багытталган диагностикалык лабораториялар көрсөткөн кызматтардын сапат системасынын маанилүү компоненти болуп саналат. Изилдөөнүн максаты - RT-PCR ыкмасын колдонуу менен SARS-CoV-2 диагностикасы үчүн медициналык лабораторияларда ППКны иштеп чыгуу жана ишке киргизүү. Материалдар жана ыкмалар. ППКны иштеп чыгуу жана ишке ашыруу эки этапты камтыды: биринчи этапта баалоо инструменти - контролдоо үлгүлөрүнүн панели иштелип чыкты, анын баштапкы материалы транспорттук чөйрөдө 400 оң жана терс назофаринк тампондорунун үлгүлөрү болгон. Экинчи этапта программанын катышуучуларынын SARS-CoV-2 РНКсынын лабораториялык диагностикасынын сапаты башкаруу панелинин үлгүлөрүн туура аныктоо менен бааланган. Натыйжалар. Түзүлгөн контролдук үлгүлөр панелине 4 үлгү камтылган, алардын бири терс жана үчөө SARS-CoV-2 РНКсынын жогорку, орто жана төмөнкү деңгээлдери оң болгон. Түзүлгөн контролдук панель ISO 13528, ISO Guide 35 талаптарына жооп берди жана медициналык лабораторияларда SARS-CoV-2 РНК тестирлөөнүн сапатын көз карандысыз баалоо куралы болуп калды. 2022-2023-жылдар аралыгында 3 турдан ашык өткөрүлдү. Катасыз иштеген лабораториялардынүлүшү биринчи турда 83,3%ды (15/18) жана экинчи жана үчүнчү турда 80,9%ды (17/21) түздү. Жыйынтыгы. ППК натыйжалары баардык лабораториялар үчүн жалпысынан үч раунд боюнча контролдук тестирлөөнүн сапатынын салыштырмалуу төмөн деңгээлин жана өсүшүнүн жоктугун көрсөттү, бул жеке лабораториянын деңгээлинде да, ошондой эле саламаттык сактоо системасында сапатты жакшыртуу боюнча чараларды көрүү зарылдыгын көрсөтүп турат. таптарды өз убагында жардам көрсөтүү үчүн жандандыруу бөлүмүнө же жандандыруу бөлүмү бар ооруканаларга жаткырылышы керек. 2.Тез башталган дифференциалдык диагностика, лабораториялык жана инструменталдык анализдер, мисалы, жүлүн суюктугун анализдөө, ганглиозиддерге антителолорду аныктоо жана ЭНМГ диагнозду таканыктап, терапияны туура баштоого мүмкүндүк берет. 3. Плазмаферез же иммуноглобулин менен терапияны өз убагында баштоо симптомдордун регрессиясына жана бейтаптын өмүрүн сактап калууга мүмкүндүк берет.

Авторлор жөнүндө

Хегай Сергей Валерьевич, PhD., врач-лаборант, Республиканский научно-практический центр контроля качества лабораторной диагностики инфекционных болезней Национального института общественного здоровья Министерства здравоохранения, Бишкек, Кыргызской Республики

Кучук Татьяна Энверовна, кандидат медицинских наук, руководитель Республиканского научно-практического центра контролю качества лабораторий диагностики инфекционных болезней Национального института общественного здоровья Министерства здравоохранения, Бишкек, Кыргызская Республика

Мырзаева Сабира Азимовна, врач-лаборант, Республиканский научно-практический центр контроля качества лабораторной диагностики инфекционных болезней Национального института общественного здоровья Министерства здравоохранения,  Бишкек, Кыргызская Республика

Hegay Sergey Valerievich, PhD., laboratory doctor, Republican Scientific and Practical Center for Quality Control of Laboratory Diagnosis of Infectious Diseases of the National Institute of Public Health of the Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic
Kuchuk Tatiana Enverovna, Candidate of Medical Sciences, Head of the Republican Scientific and Practical Center for Quality Control of Laboratory Diagnosis of Infectious Diseases of the National Institute of Public Health of the Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic

Myrzaeva Sabira Azimovna, laboratory doctor, Republican Scientific and Practical Center for Quality Control of Laboratory Diagnosis of Infectious Diseases of the National Institute of Public Health of the Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic

Хегай Сергей Валерьевич, медицина илимдеринин кандидаты, Республикалык инфекциялык ооруларды лабораториялык диагностикалоонун сапатын контролдоо илимий-практикалык борборунун дарыгери, Саламаттыкты сактоо министрлигинин Коомдук саламаттык сактоо улуттук институтунун, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы

Күчүк Татьяна Энверовна, медицина илимдеринин кандидаты, Саламаттыкты сактоо министрлигинин Коомдук саламаттыкты сактоо улуттук институтунун Жугуштуу ооруларды диагностикалоо лабораторияларынын сапатын контролдоо боюнча республикалык илимий-практикалык борбордун жетекчиси, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Сабира Азимовна Мырзаева, Саламаттыкты сактоо министрлигинин Коомдук саламаттыкты сактоо улуттук институтунун Жугуштуу оорулардын лабораториялык диагностикасынын сапатын көзөмөлдөө республикалык илимий-практикалык борборунун лаборанты, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Шилтемелер

1. Хегай С.В., Джапарова А.К., Дуйшеналиева Э.М., Калмырзаев Б., Касымбекова К.Т., Кучук Т.Э., Усенбаев Н.Т., Жунушов А.Д. Молекулярная диагностика коронавирусной инфекции в Кыргызской Республике // Проблемы особо опасных инфекций. 2020. №2. С. 141-143. [Khegay S.V., Dzhaparova A.K., Dushenalieva E.M., Kalmyrzaev B., Kasymbekova K.T., Kuchuk T.E., Usenbaev N.T., Zhunushov A.T. Molecular diagnostics of coronavirus infection in the Kyrgyz Republic // Problems of particularly dangerous infections. 2020. No 2. pp.141-143.]
2. Нурматов З.Ш., Кучук Т.Э., Касымбекова К.Т., Нуридинова Ж.Н., Касымбеков Ж.О. Сероэпидемиологическое исследо
вание к вирусу SARS-CoV-2 среди населения Кыргызской Республики в период первой волны пандемии COVID-19 //
Здравоохранение Кыргызстана. 2022. № 3, С. 148-156. [Nurmatov Z.Sh., Kuchuk T.E., Kasymbekova K.T., Nuridinova Zh.
N., Kasymbekov Zh.O. Seroepidemiological study of the SARS-CoV-2 virus among the population of the Kyrgyz Republic du
ring the first wave of the COVID-19 pandemic // Healthcare of Kyrgyzstan. 2022. no. 3, p. 148-156.]
3. Мураталиева А.С., Утегенова Э. С., Нусупбаева Г.Е. Разработка национальной программы внешней оценки качества
(ВОК) лабораторных исследований при диагностике COVID-19 (определение РНК нового коронавируса SARS-CoV-2)
методом полимеразцно-цепной реакции (ПЦР) // Медицина. 2021. №3. C. 1-7. [Muratalieva A.S., Utegenova E.S., Nusupba
eva G.E. Development of a national program for external quality assessment (EQA) of laboratory research in the diagnosis of
COVID-19 (determination of the RNA of the new coronavirus SARS-CoV-2) by polymerase chain reaction (PCR) // Medicine.
2021. No. 3. C. 1-7.]

1. Khegay S.V., Dzhaparova A.K., Dushenalieva E.M., Kalmyrzaev B., Kasymbekova K.T., Kuchuk T.E., Usenbaev N.T., Zhunushov A.T. Molecular diagnostics of coronavirus infection in the Kyrgyz Republic // Problems of particularly dangerous infections. 2020. No 2. pp.141-143.
2. Nurmatov Z.Sh., Kuchuk T.E., Kasymbekova K.T., Nuridinova Zh. N., Kasymbekov Zh.O. Seroepidemiological study of the SARS-CoV-2 virus among the population of the Kyrgyz Republic during the first wave of the COVID-19 pandemic // Healthcare of Kyrgyzstan. 2022. no. 3, p. 148-156.
3. Muratalieva A.S., Utegenova E.S., Nusupbaeva G.E. Development of a national program for external quality assessment (EQA) of laboratory research in the diagnosis of COVID-19 (determination of the RNA of the new coronavirus SARS-CoV-2) by polymerase chain reaction (PCR) // Medicine.2021. No. 3. C. 1-7.

1. Хегай С.В., Жапарова А.К., Дүйшөналиева Э.М., Калмырзаев Б., Касымбекова К.Т., Күчүк Т.Э., Усенбаев Н.Т., Жунушов А.Т. Кыргыз Республикасындагы коронавирустук инфекциянын молекулярдык диагностикасы // Өзгөчө коркунучтуу инфекциялардын көйгөйлөрү. 2020. № 2. 141-143-бб.
2. Нурматов З.Ш., Күчүк Т.Э., Касымбекова К.Т., Нуридинова Ж. Н., Касымбеков Ж.О. COVID-19 пандемиясынын биринчи толкуну учурунда Кыргыз Республикасынын калкынын арасында SARS-CoV-2 вирусун сероэпидемиологиялык изилдөө // Кыргызстандын Саламаттыкты сактоо. 2022. жок. 3, б. 148-156.
3. Мураталиева А.С., Утегенова Э.С., Нусупбаева Г.Э. Полимераздык чынжыр реакциясы (ПЦР) аркылуу COVID-19 диагностикасы боюнча лабораториялык изилдөөлөрдүн сапатын тышкы баалоо (EQA) боюнча улуттук программаны иштеп чыгуу (SARS-CoV-2 жаңы коронавирусунун РНКсын аныктоо) // Медицина.2021. Жок. 3. 1-7-бб.

Для цитирования

Хегай С.В., Кучук Т.Э., Мырзаева С.А.Разработка и внедрение программы проверки квалификации по выявлению РНК коронавируса SARS-CoV-2 методов ОТ-ПЦР-РВ в Кыргызской Республике. Научно-практический журнал «Здравоохранение Кыргызстана» 2024, № 3, с. 74-83.https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.3.9.10.74.83

For citation

Hegay S.V., Kuchuk T.E., Myrzaeva S.A. Development and implementation of the proficiency testing program for the
detection of SARS-COV-2 coronavirus RNA using qRTPCR methods in the Kyrgyz Republic.Scientific and practical journal “Health care of Kyrgyzstan” 2024 No.3, p.74-83. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.3.9.10.74.83

Цитата үчүн

Хегай С.В., Кучук Т.Э., Мырзаева С.А. Кыргыз Республикасында RT-PCR-RT методдорун колдонуу менен SARS-CoV-2 коронавирус РНКсын аныктоо үчүн профессионалдык тестирлөө программасын иштеп чыгуу жана ишке ашыруу.  Кыргызстандын саламаттык сактоо илимий-практикалык журналы 2024, № 3, б. 74-83.  https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.3.9.10.74.83

Авторлор Хегай С.В., Кучук Т.Э., Мырзаева С.А.
Ссылка doi.org https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.3.9.10.74.83
Беттер 74-83
Негизги сөздөр Пандемия, SARS-CoV-2 лабораториялык диагностикасы, Сапатты көзөмөлдөө, Лабораториялык билимди текшерүү программасы
Орусча
Об авторах

Хегай Сергей Валерьевич, PhD., врач-лаборант, Республиканский научно-практический центр контроля качества лабораторной диагностики инфекционных болезней Национального института общественного здоровья Министерства здравоохранения, Бишкек, Кыргызской Республики

Кучук Татьяна Энверовна, кандидат медицинских наук, руководитель Республиканского научно-практического центра контролю качества лабораторий диагностики инфекционных болезней Национального института общественного здоровья Министерства здравоохранения, Бишкек, Кыргызская Республика

Мырзаева Сабира Азимовна, врач-лаборант, Республиканский научно-практический центр контроля качества лабораторной диагностики инфекционных болезней Национального института общественного здоровья Министерства здравоохранения,  Бишкек, Кыргызская Республика

Полный текст

PDF (RUS)

Список литературы

1. Хегай С.В., Джапарова А.К., Дуйшеналиева Э.М., Калмырзаев Б., Касымбекова К.Т., Кучук Т.Э., Усенбаев Н.Т., Жунушов А.Д. Молекулярная диагностика коронавирусной инфекции в Кыргызской Республике // Проблемы особо опасных инфекций. 2020. №2. С. 141-143. [Khegay S.V., Dzhaparova A.K., Dushenalieva E.M., Kalmyrzaev B., Kasymbekova K.T., Kuchuk T.E., Usenbaev N.T., Zhunushov A.T. Molecular diagnostics of coronavirus infection in the Kyrgyz Republic // Problems of particularly dangerous infections. 2020. No 2. pp.141-143.]
2. Нурматов З.Ш., Кучук Т.Э., Касымбекова К.Т., Нуридинова Ж.Н., Касымбеков Ж.О. Сероэпидемиологическое исследо
вание к вирусу SARS-CoV-2 среди населения Кыргызской Республики в период первой волны пандемии COVID-19 //
Здравоохранение Кыргызстана. 2022. № 3, С. 148-156. [Nurmatov Z.Sh., Kuchuk T.E., Kasymbekova K.T., Nuridinova Zh.
N., Kasymbekov Zh.O. Seroepidemiological study of the SARS-CoV-2 virus among the population of the Kyrgyz Republic du
ring the first wave of the COVID-19 pandemic // Healthcare of Kyrgyzstan. 2022. no. 3, p. 148-156.]
3. Мураталиева А.С., Утегенова Э. С., Нусупбаева Г.Е. Разработка национальной программы внешней оценки качества
(ВОК) лабораторных исследований при диагностике COVID-19 (определение РНК нового коронавируса SARS-CoV-2)
методом полимеразцно-цепной реакции (ПЦР) // Медицина. 2021. №3. C. 1-7. [Muratalieva A.S., Utegenova E.S., Nusupba
eva G.E. Development of a national program for external quality assessment (EQA) of laboratory research in the diagnosis of
COVID-19 (determination of the RNA of the new coronavirus SARS-CoV-2) by polymerase chain reaction (PCR) // Medicine.
2021. No. 3. C. 1-7.]

Для цитирования

Хегай С.В., Кучук Т.Э., Мырзаева С.А.Разработка и внедрение программы проверки квалификации по выявлению РНК коронавируса SARS-CoV-2 методов ОТ-ПЦР-РВ в Кыргызской Республике. Научно-практический журнал «Здравоохранение Кыргызстана» 2024, № 3, с. 74-83.https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.3.9.10.74.83

Англисче
About authors

Hegay Sergey Valerievich, PhD., laboratory doctor, Republican Scientific and Practical Center for Quality Control of Laboratory Diagnosis of Infectious Diseases of the National Institute of Public Health of the Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic
Kuchuk Tatiana Enverovna, Candidate of Medical Sciences, Head of the Republican Scientific and Practical Center for Quality Control of Laboratory Diagnosis of Infectious Diseases of the National Institute of Public Health of the Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic

Myrzaeva Sabira Azimovna, laboratory doctor, Republican Scientific and Practical Center for Quality Control of Laboratory Diagnosis of Infectious Diseases of the National Institute of Public Health of the Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic

References

1. Khegay S.V., Dzhaparova A.K., Dushenalieva E.M., Kalmyrzaev B., Kasymbekova K.T., Kuchuk T.E., Usenbaev N.T., Zhunushov A.T. Molecular diagnostics of coronavirus infection in the Kyrgyz Republic // Problems of particularly dangerous infections. 2020. No 2. pp.141-143.
2. Nurmatov Z.Sh., Kuchuk T.E., Kasymbekova K.T., Nuridinova Zh. N., Kasymbekov Zh.O. Seroepidemiological study of the SARS-CoV-2 virus among the population of the Kyrgyz Republic during the first wave of the COVID-19 pandemic // Healthcare of Kyrgyzstan. 2022. no. 3, p. 148-156.
3. Muratalieva A.S., Utegenova E.S., Nusupbaeva G.E. Development of a national program for external quality assessment (EQA) of laboratory research in the diagnosis of COVID-19 (determination of the RNA of the new coronavirus SARS-CoV-2) by polymerase chain reaction (PCR) // Medicine.2021. No. 3. C. 1-7.

For citation

Hegay S.V., Kuchuk T.E., Myrzaeva S.A. Development and implementation of the proficiency testing program for the
detection of SARS-COV-2 coronavirus RNA using qRTPCR methods in the Kyrgyz Republic.Scientific and practical journal “Health care of Kyrgyzstan” 2024 No.3, p.74-83. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.3.9.10.74.83

Кыргызча
Авторлор жөнүндө

Хегай Сергей Валерьевич, медицина илимдеринин кандидаты, Республикалык инфекциялык ооруларды лабораториялык диагностикалоонун сапатын контролдоо илимий-практикалык борборунун дарыгери, Саламаттыкты сактоо министрлигинин Коомдук саламаттык сактоо улуттук институтунун, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы

Күчүк Татьяна Энверовна, медицина илимдеринин кандидаты, Саламаттыкты сактоо министрлигинин Коомдук саламаттыкты сактоо улуттук институтунун Жугуштуу ооруларды диагностикалоо лабораторияларынын сапатын контролдоо боюнча республикалык илимий-практикалык борбордун жетекчиси, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Сабира Азимовна Мырзаева, Саламаттыкты сактоо министрлигинин Коомдук саламаттыкты сактоо улуттук институтунун Жугуштуу оорулардын лабораториялык диагностикасынын сапатын көзөмөлдөө республикалык илимий-практикалык борборунун лаборанты, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Шилтемелер

1. Хегай С.В., Жапарова А.К., Дүйшөналиева Э.М., Калмырзаев Б., Касымбекова К.Т., Күчүк Т.Э., Усенбаев Н.Т., Жунушов А.Т. Кыргыз Республикасындагы коронавирустук инфекциянын молекулярдык диагностикасы // Өзгөчө коркунучтуу инфекциялардын көйгөйлөрү. 2020. № 2. 141-143-бб.
2. Нурматов З.Ш., Күчүк Т.Э., Касымбекова К.Т., Нуридинова Ж. Н., Касымбеков Ж.О. COVID-19 пандемиясынын биринчи толкуну учурунда Кыргыз Республикасынын калкынын арасында SARS-CoV-2 вирусун сероэпидемиологиялык изилдөө // Кыргызстандын Саламаттыкты сактоо. 2022. жок. 3, б. 148-156.
3. Мураталиева А.С., Утегенова Э.С., Нусупбаева Г.Э. Полимераздык чынжыр реакциясы (ПЦР) аркылуу COVID-19 диагностикасы боюнча лабораториялык изилдөөлөрдүн сапатын тышкы баалоо (EQA) боюнча улуттук программаны иштеп чыгуу (SARS-CoV-2 жаңы коронавирусунун РНКсын аныктоо) // Медицина.2021. Жок. 3. 1-7-бб.

Цитата үчүн

Хегай С.В., Кучук Т.Э., Мырзаева С.А. Кыргыз Республикасында RT-PCR-RT методдорун колдонуу менен SARS-CoV-2 коронавирус РНКсын аныктоо үчүн профессионалдык тестирлөө программасын иштеп чыгуу жана ишке ашыруу.  Кыргызстандын саламаттык сактоо илимий-практикалык журналы 2024, № 3, б. 74-83.  https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2024.3.9.10.74.83

Көрүүлөр: 277
Copyright MAXXmarketing GmbH
JoomShopping Download & Support