Кыргызстандын Саламаттык Сактоо
Zdravoohraneniye Kyrgyzstana

ISSN 1694-8068 (Print)

ISSN 1694-805X (Online)

Кыргыз Республикасынын кургак учукка каршы кызматынын лабораторияларында лабораториялык маалымат системасын киргизүүнүн натыйжалуулугун баалоо

Кыргыз Республикасынын кургак учукка каршы кызматынын лабораторияларында лабораториялык маалымат системасын киргизүүнүн натыйжалуулугун баалоо
Полный текст  

Корутунду

Киришүү. Кургак учук – дүйнөдө, анын ичинде Кыргыз Республикасында да ден-соолукка олуттуу көйгөйлөрдү жаратуучу олуттуу жугуштуу оорулардын бири. Кургак учук менен ийгиликтүү күрөшүү үчүн так диагнозду, натыйжалуу дарылоону жана лабораториялык маалыматтык системаларды (ЛБС) колдонуу менен кылдат мониторинг жүргүзүү талап кылынат. Изилдөөнүн максаты – Кыргыз Республикасынын кургак учукка каршы кызматынын лабораторияларында лабораториялык маалымат системасын киргизүүнүн натыйжалуулугун баалоо. Материалдар жана ыкмалар. 2019-жылы USAIDдин колдоосу менен кургак учук боюнча маалыматтарды чогултуу, талдоо, мониторинг жүргүзүү жана сактоо үчүн Кыргыз Республикасынын кургак учукка каршы кызматынын лабораторияларында лабораториялык маалыматтарды башкаруунун маалыматтык системасы (ЛМБМС) ишке киргизилген. Натыйжалар жана талдоо. Лабораториялык маалыматты башкаруу системасы 9 аймактык деңгээлдеги лабораторияларда жана 72 райондук деңгээлдеги лабораторияларда ишке ашырылган. 2023-жылы (95%), 2021-жылга (50%) салыштырганда, дарылоого чейин культурага үлгүлөрдү берүү жакшырган. Лабораториялык маалымат системасын ишке киргизүү кургак учукка мониторинг жүргүзүүнү жакшыртты. Жыйынтыгы. Лабораториялык маалыматтык системаны лабораторияларга киргизүү автоматташтырууга жана адистештирилген программалык камсыздоону колдонууга мүмкүндүк берди, бул маалыматтарды иштеп чыгуу, талдоо жана сактоо процессин өркүндөтүүгө, кургак учукка каршы анализдердин жыйынтыктарынын сапатын жана лабораториянын өндүрүмдүүлүгүн жогорулатууга өбөлгө түздү.

Авторлор жөнүндө

Торокулова Гулнура Замиркуловна, врач лаборант Республиканской референс лаборатории Национального центра фтизиатрии, Бишкек, Кыргызская Республика

Сыдыкова Мээрбубу Мисировна, заведующая Республиканской референс лабораторией Национального центра фтизиатрии, Бишкек, Кыргызская Республика

Шаршенова Айнаш Акыновна, доктор медицинских наук, профессор, Профессор кафедры общественного здравоохранения, Международная высшая школа медицины; Главный научный сотрудник Национальный институт общественного здоровья при Министерстве здравоохранения, Бишкек, Кыргызская Республика

Torokulova Gulnura Zamirkulovna, laboratory doctor of the Republican reference laboratory of the National Center of Phthisiology, Bishkek, Kyrgyz Republic

Sydykova Meerbubu Misirovna, Head of the Republican Reference Laboratory of the National Center for Phthisiology, Bishkek, Kyrgyz Republic

Sharshenova Ainash Akynovna, Doctor of Medical Sciences, Profes[1]sor, Professor of the Department of Public Health, International Higher  School of Medicine, International Higher School of Medicine, Chief Researcher, National Institute of Public Health under the Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic

Төрөкулова Гүлнура Замиркуловна, Республикалык лаборант Улуттук фтизиатрия борборунун референттик лабораториясы, Бишкек ш., Кыргыз Республикасы
Сыдыкова Мээрбүбү Мисировна, Республикалык маалымкаттын жетекчиси Улуттук фтизиатрия борборунун лабораториясы, Бишкек, Кыргыз Республикасы
Шаршенова Айнаш Акыновна, медицина илимдеринин доктору, профессор, Эл аралык медицина жогорку мектебинин Коомдук саламаттыкты сактоо кафедрасынын профессору, Саламаттык сактоо министрлигине караштуу Коомдук саламаттыкты сактоо улуттук институтунун башкы илимий изилдөөчүсү, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Шилтемелер

1. Кравченко М. Д., Щербакова И. В., лабораторные информационные системы: понятие и значение // Научный электронный журнал «Матрица научного познания» # 12-2/2023 С. 486-487.
2. Копаница Г.Д., Семёнов И.А. Опыт реализации проектов медицинских и лабораторных информационных систем на
нескольких примерах // Врач и информационные технологии. - 2016. - № 1. - С. 29-33.
3. Кишкун А.А., Гузовский А.Л. Лабораторные информационные системы и экономические аспекты
лаборатории. М., 2007. – 254 с.
4. Монаков Д.М., Алтунин Д.В. Медицинские информационные системы: современные реалии и перспективы //
Российский журнал телемедицины и электронного здравоохранения. - 2022. - № 4. - С. 46-53. DOI: 10.29188/2712-9217-2022-8-4-46-53
5. Пособие ВОЗ, 2013. «Система управления качеством в лабораториях». Информация о компьютеризированной  
системе лабораторной информации.17-4: Компьютеризированная система лабораторной информации С.220-222.
https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/44665/9789244548271_rus.pdf
6. https://extranet.who.int/lqsi/ru/content
7. https://www.cdc.gov/tb/php/laboratory-information/index.html
8. https://www.cdc.gov/tb/php/tb-programs/index.html#cdc_listing_res-state-programs
9. Лабораторная информационная система (ЛИС) и интеграция с частной клиникой. 
https://n3health.ru/integraciya-laboratorii-s-chastnoj-klinikoj#:~:text
10. https://www.orchardsoft.com/resources/learn-about-lis/#:~:text=Atesting.
11. ГОСТ Р 34.10-94, ГОСТ Р 34.11-94, ГОСТ Р 34.10-2001 и Федеральный закон РФ от 27 июля 2006 года № 152-ФЗ «О
персональных данных».

1. Кравченко М. Д., Щербакова И. В., лабораторные информационные системы: понятие и значение // Научный электронный журнал «Матрица научного познания» # 12-2/2023 С. 486-487.
2. Копаница Г.Д., Семёнов И.А. Опыт реализации проектов медицинских и лабораторных информационных систем на
нескольких примерах // Врач и информационные технологии. - 2016. - № 1. - С. 29-33.
3. Кишкун А.А., Гузовский А.Л. Лабораторные информационные системы и экономические аспекты
лаборатории. М., 2007. – 254 с.
4. Монаков Д.М., Алтунин Д.В. Медицинские информационные системы: современные реалии и перспективы //
Российский журнал телемедицины и электронного здравоохранения. - 2022. - № 4. - С. 46-53. DOI: 10.29188/2712-9217-2022-8-4-46-53
5. Пособие ВОЗ, 2013. «Система управления качеством в лабораториях». Информация о компьютеризированной  
системе лабораторной информации.17-4: Компьютеризированная система лабораторной информации С.220-222.
https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/44665/9789244548271_rus.pdf

1. Кравченко М. Д., Щербакова И. В., лабораторные информационные системы: понятие и значение // Научный электронный журнал «Матрица научного познания» # 12-2/2023 С. 486-487.
2. Копаница Г.Д., Семёнов И.А. Опыт реализации проектов медицинских и лабораторных информационных систем на
нескольких примерах // Врач и информационные технологии. - 2016. - № 1. - С. 29-33.
3. Кишкун А.А., Гузовский А.Л. Лабораторные информационные системы и экономические аспекты
лаборатории. М., 2007. – 254 с.
4. Монаков Д.М., Алтунин Д.В. Медицинские информационные системы: современные реалии и перспективы //
Российский журнал телемедицины и электронного здравоохранения. - 2022. - № 4. - С. 46-53. DOI: 10.29188/2712-9217-2022-8-4-46-53
5. Пособие ВОЗ, 2013. «Система управления качеством в лабораториях». Информация о компьютеризированной  
системе лабораторной информации.17-4: Компьютеризированная система лабораторной информации С.220-222.
https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/44665/9789244548271_rus.pdf

Для цитирования

Торокулова Г.З., Сыдыкова М.М., Шаршенова А.А. Оценка эффективности внедрения лабораторной информационной системы в лабораториях туберкулезной службы Кыргызской Республики. Научно-практический журнал «Здравоохранение Кыргызстана» 2025, № 1 с. 72-77. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.1.3.9.72.77

For citation

Torokulova G. Z., Sydykova M.M., Sharshenova A.A.Evaluation of the effectiveness of the implementation of a laboratory information system in the laboratories of the tuberculosis service of the Kyrgyz Republic Scientific and practical journal “Health care of Kyrgyzstan” 2025, No.1, p. 72-77.  https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.1.3.9.72.77 

Цитата үчүн

Торокулова Г.З., Сыдыкова М.М., Шаршенова А.А. Кыргыз Республикасынын кургак учукка каршы кызматынын лабораторияларында лабораториялык маалымат системасын киргизүүнүн натыйжалуулугун баалоо.  Кыргызстандын саламаттык сактоо илимий-практикалык журналы 2025, № 1, б. 72-77. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.1.3.9.72.77

Авторлор Торокулова Г.З., Сыдыкова М.М., Шаршенова А.А.
Ссылка doi.org https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.1.3.9.72.77
Беттер 72-77
Негизги сөздөр Кургак учукка карши кызматы, Лабораториялык маалымат системасы, Маалыматтарды башкаруу
Орусча
Об авторах

Торокулова Гулнура Замиркуловна, врач лаборант Республиканской референс лаборатории Национального центра фтизиатрии, Бишкек, Кыргызская Республика

Сыдыкова Мээрбубу Мисировна, заведующая Республиканской референс лабораторией Национального центра фтизиатрии, Бишкек, Кыргызская Республика

Шаршенова Айнаш Акыновна, доктор медицинских наук, профессор, Профессор кафедры общественного здравоохранения, Международная высшая школа медицины; Главный научный сотрудник Национальный институт общественного здоровья при Министерстве здравоохранения, Бишкек, Кыргызская Республика

Полный текст

PDF (RUS)

Список литературы

1. Кравченко М. Д., Щербакова И. В., лабораторные информационные системы: понятие и значение // Научный электронный журнал «Матрица научного познания» # 12-2/2023 С. 486-487.
2. Копаница Г.Д., Семёнов И.А. Опыт реализации проектов медицинских и лабораторных информационных систем на
нескольких примерах // Врач и информационные технологии. - 2016. - № 1. - С. 29-33.
3. Кишкун А.А., Гузовский А.Л. Лабораторные информационные системы и экономические аспекты
лаборатории. М., 2007. – 254 с.
4. Монаков Д.М., Алтунин Д.В. Медицинские информационные системы: современные реалии и перспективы //
Российский журнал телемедицины и электронного здравоохранения. - 2022. - № 4. - С. 46-53. DOI: 10.29188/2712-9217-2022-8-4-46-53
5. Пособие ВОЗ, 2013. «Система управления качеством в лабораториях». Информация о компьютеризированной  
системе лабораторной информации.17-4: Компьютеризированная система лабораторной информации С.220-222.
https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/44665/9789244548271_rus.pdf
6. https://extranet.who.int/lqsi/ru/content
7. https://www.cdc.gov/tb/php/laboratory-information/index.html
8. https://www.cdc.gov/tb/php/tb-programs/index.html#cdc_listing_res-state-programs
9. Лабораторная информационная система (ЛИС) и интеграция с частной клиникой. 
https://n3health.ru/integraciya-laboratorii-s-chastnoj-klinikoj#:~:text
10. https://www.orchardsoft.com/resources/learn-about-lis/#:~:text=Atesting.
11. ГОСТ Р 34.10-94, ГОСТ Р 34.11-94, ГОСТ Р 34.10-2001 и Федеральный закон РФ от 27 июля 2006 года № 152-ФЗ «О
персональных данных».

Для цитирования

Торокулова Г.З., Сыдыкова М.М., Шаршенова А.А. Оценка эффективности внедрения лабораторной информационной системы в лабораториях туберкулезной службы Кыргызской Республики. Научно-практический журнал «Здравоохранение Кыргызстана» 2025, № 1 с. 72-77. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.1.3.9.72.77

Англисче
About authors

Torokulova Gulnura Zamirkulovna, laboratory doctor of the Republican reference laboratory of the National Center of Phthisiology, Bishkek, Kyrgyz Republic

Sydykova Meerbubu Misirovna, Head of the Republican Reference Laboratory of the National Center for Phthisiology, Bishkek, Kyrgyz Republic

Sharshenova Ainash Akynovna, Doctor of Medical Sciences, Profes[1]sor, Professor of the Department of Public Health, International Higher  School of Medicine, International Higher School of Medicine, Chief Researcher, National Institute of Public Health under the Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic

References

1. Кравченко М. Д., Щербакова И. В., лабораторные информационные системы: понятие и значение // Научный электронный журнал «Матрица научного познания» # 12-2/2023 С. 486-487.
2. Копаница Г.Д., Семёнов И.А. Опыт реализации проектов медицинских и лабораторных информационных систем на
нескольких примерах // Врач и информационные технологии. - 2016. - № 1. - С. 29-33.
3. Кишкун А.А., Гузовский А.Л. Лабораторные информационные системы и экономические аспекты
лаборатории. М., 2007. – 254 с.
4. Монаков Д.М., Алтунин Д.В. Медицинские информационные системы: современные реалии и перспективы //
Российский журнал телемедицины и электронного здравоохранения. - 2022. - № 4. - С. 46-53. DOI: 10.29188/2712-9217-2022-8-4-46-53
5. Пособие ВОЗ, 2013. «Система управления качеством в лабораториях». Информация о компьютеризированной  
системе лабораторной информации.17-4: Компьютеризированная система лабораторной информации С.220-222.
https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/44665/9789244548271_rus.pdf

For citation

Torokulova G. Z., Sydykova M.M., Sharshenova A.A.Evaluation of the effectiveness of the implementation of a laboratory information system in the laboratories of the tuberculosis service of the Kyrgyz Republic Scientific and practical journal “Health care of Kyrgyzstan” 2025, No.1, p. 72-77.  https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.1.3.9.72.77 

Кыргызча
Авторлор жөнүндө

Төрөкулова Гүлнура Замиркуловна, Республикалык лаборант Улуттук фтизиатрия борборунун референттик лабораториясы, Бишкек ш., Кыргыз Республикасы
Сыдыкова Мээрбүбү Мисировна, Республикалык маалымкаттын жетекчиси Улуттук фтизиатрия борборунун лабораториясы, Бишкек, Кыргыз Республикасы
Шаршенова Айнаш Акыновна, медицина илимдеринин доктору, профессор, Эл аралык медицина жогорку мектебинин Коомдук саламаттыкты сактоо кафедрасынын профессору, Саламаттык сактоо министрлигине караштуу Коомдук саламаттыкты сактоо улуттук институтунун башкы илимий изилдөөчүсү, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Шилтемелер

1. Кравченко М. Д., Щербакова И. В., лабораторные информационные системы: понятие и значение // Научный электронный журнал «Матрица научного познания» # 12-2/2023 С. 486-487.
2. Копаница Г.Д., Семёнов И.А. Опыт реализации проектов медицинских и лабораторных информационных систем на
нескольких примерах // Врач и информационные технологии. - 2016. - № 1. - С. 29-33.
3. Кишкун А.А., Гузовский А.Л. Лабораторные информационные системы и экономические аспекты
лаборатории. М., 2007. – 254 с.
4. Монаков Д.М., Алтунин Д.В. Медицинские информационные системы: современные реалии и перспективы //
Российский журнал телемедицины и электронного здравоохранения. - 2022. - № 4. - С. 46-53. DOI: 10.29188/2712-9217-2022-8-4-46-53
5. Пособие ВОЗ, 2013. «Система управления качеством в лабораториях». Информация о компьютеризированной  
системе лабораторной информации.17-4: Компьютеризированная система лабораторной информации С.220-222.
https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/44665/9789244548271_rus.pdf

Цитата үчүн

Торокулова Г.З., Сыдыкова М.М., Шаршенова А.А. Кыргыз Республикасынын кургак учукка каршы кызматынын лабораторияларында лабораториялык маалымат системасын киргизүүнүн натыйжалуулугун баалоо.  Кыргызстандын саламаттык сактоо илимий-практикалык журналы 2025, № 1, б. 72-77. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.1.3.9.72.77

Көрүүлөр: 52
Copyright MAXXmarketing GmbH
JoomShopping Download & Support