Кыргызстандын Саламаттык Сактоо
Zdravoohraneniye Kyrgyzstana

ISSN 1694-8068 (Print)

ISSN 1694-805X (Online)

Авторегрессивдүү жана кыймылдуу орточо интегралдык моделди колдонуп, Казакстан Республикасында онкология ооруларынын жана өлүмүнүн көп жылдык динамикасын баалоо

Авторегрессивдүү жана кыймылдуу орточо интегралдык моделди колдонуп, Казакстан Республикасында онкология ооруларынын жана өлүмүнүн көп жылдык динамикасын баалоо
Полный текст Full text Толук текст  

Корутунду

Онкологиялык оорулар калктын майыптыгынын жана өлүмүнүн негизги себептеринин бири. Жыл сайын 18 миллиондон ашуун жаңы учурлар жана 9 миллион өлүм катталат [1]. Изилдөө объектиси: онкологиялык оорулардын илдет жана өлүм көрсөткүчтөрү. Максаты: Авторегрессивдүү жана кыймылдуу орточо интегралдык моделди колдонуу менен онкология ооруларынын жана өлүмүнүн көп жылдык динамикасын баалоо (АРПСС). Колдонулган методдор жана ыкмалар. Авторегрессивдүү жана кыймылдуу орточо интегралдык модел колдонулду.. Изилдөөнүн материалдары 2005-2014-жылдар аралыгындагы онкологиялык патологиянын илдети жана өлүмү жөнүндө статистикасы боюнча Казакстан Республикасынын Агенттигинин маалыматтары болгон (120 ай). Статистикалык талдоо SPSS программасынын 20.0версиясында жүргүзүлдү. Негизги жыйынтыктар. 2012-2016-жылдарга Казакстан Республикасында онкологиялык жардамды өнүктүрүү программасынын алкагында [2], 2011-2016-жылдар аралыгында Казакстанда онкологиялык патологияны эрте аныктоо боюнча скринингдик программаларды киргизүү иш чарасы болгон. Программанын онкологиялык патологиядагы ооруга жана өлүмгө дуушар болушуна таасирин баалоо төмөнкүлөрдү аныктады. AРПСС моделине ылайык, Программа киргизилгенден кийин, айына 0,57 учурга барабар болгон ай сайын илдеттин көрсөткүчүнүн өсүшү байкалууда. Албетте, бул онкология илдетин аныктоонун жакшыргандыгына байланыштуу. Өлүм көрсөткүчтөрүнүн, айына 0,25 учурга барабар болгон төмөндөөсү байкалууда. Өлүмдүн төмөндөшү, оорунун алгачкы этабында аныкталгандыгынын натыйжасында илдеттин көрсөткүчүнүн өскөндүгүн далилдейт, бул өз убагында медициналык кароодон өтүп, бейтаптарды дарылоого алып келген

Авторлор жөнүндө

Ерембаева Анар Айдарбековна, кандидат медицинских наук, докторант научно-производственного объединения «Профилактическая медицина» Министерства здравоохранения и социального развития Кыргызской Республики, Бишкек, Кыргызская Республика; главный эксперт управления медико-социальной экспертизы Комитета труда, социальной защиты и миграции Республика Казахстан, г.Нур-Султан,Республика Казахстан;

Байызбекова Джайнагуль Алчинбековна, доктор медицинских наук, профессор, руководитель республиканского научно-практического центра инфекционного контроля научно-производственного объединения «Профилактическая медицина» Министерства здравоохранения и социального развития Кыргызской Республики,  Бишкек, Кыргызская Республика;
Исмаилова Айкуль Джапаргазиевна, кандидат медицинских наук, ученый секретарь научно-производственного объединения «Профилактическая медицина» Министерства здравоохранения и социального развития Кыргызской Республики, Бишкек, Кыргызская Республика.

Erembaeva Anar Aidarbekovna, candidate of medical sciences, doctoral student of the scientific and production association "Preventive Medicine" of the Ministry of Health and Social Development of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Baiyzbekova Dzhainagul Alchinbekovna , Doctor of Medical Sciences, Professor, Head of the Republican Scientific and Practical Center for Infection Control of the Scientific and Production Association "Preventive Medicine" of the Ministry of Health and Social Development of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Ismailova Aykul Dzhapargazievna, candidate of medical sciences, scientific secretary of the scientific and production association "Preventive Medicine" of health and social development of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic;

Ерембаева Анар Айдарбековна, медицина илимдеринин кандидаты, Кыргыз Республикасынын Саламаттыкты сактоо жана социалдык өнүгүү министрлигинин "Алдын алуу медицинасы" илимий-өндүрүштүк бирикмесинин докторанты, Бишкек, Кыргыз Республикасы, Казакстан Республикасынын Эмгек, социалдык коргоо жана миграция боюнча комитетинин Медициналыксоциалдык экспертиза бөлүмүнүн башкы эксперти, Нур-Султан,  Казакстан Республикасы;
Байызбекова Джайнагүль Алчинбековна, медицина илимдеринин доктору, профессор, Саламаттыкты сактоо жана социалдык өнүгүү министрлигинин "Алдын алуу медицинасы" илимий-өндүрүштүк бирикмесинин инфекцияны көзөмөлдөө боюнча республикалык илимий-практикалык борборунун башчысы, Бишкек,  Кыргыз Республикасы;
Исмаилова Айкул Джапаргазиевна, медицина илимдеринин кандидаты, Кыргыз Республикасынын саламаттыкты сактоо жана социалдык өнүгүү министирлигинин "Алдын алуу медицинасы" илимий-өндүрүштүк бирикмесинин илимий катчысы, Бишкек,  Кыргыз Республикасы.

Шилтемелер

1. Ванинов А. С. Злокачественные новообразования, как наиболее приоритетная медико-социальная проблема системы здравоохранения. Бюллетень науки и практики. 2019.Том.5. №11. –с. 120-130
2. Влияние скрининговых исследований на снижение онкозаболеваемости населения Алматинской области. / К.Б. Шегирбаева, Е.Ж.Каргабаев, М.М.Жунусова. // Здравоохранение Кыргызстана. 2018. № 2. - С. 89-94.
3. Ерембаева А.А., Байызбекова Д.А. Оценка эффективности влияния Государственной программы развития здравоохранения «Саламатты Казахстан» на сердечно- сосу дистую заболеваемость // Современные проблемы науки и образования. – 2017. – № 6.; URL: http://science-education.ru / ru/article/view?id=27169 (дата обращения: 12.02.2020).
4. Яковлева А.В. Эконометрия. 2010 г. – URL: http://be5.biz/ekonomika/e008/83.html (дата обращения:
21.01.2020)
5.Arbyn M. et al. Worldwide burden of cervical cancer in 2008.// Ann. Oncol. - 2011. - Vol. 22, No 12. - P. 2675–2686

1. Ванинов А. С. Злокачественные новообразования, как наиболее приоритетная медико-социальная проблема системы здравоохранения. Бюллетень науки и практики. 2019.Том.5. №11. –с. 120-130
2. Влияние скрининговых исследований на снижение онкозаболеваемости населения Алматинской области. / К.Б. Шегирбаева, Е.Ж.Каргабаев, М.М.Жунусова. // Здравоохранение Кыргызстана. 2018. № 2. - С. 89-94.
3. Ерембаева А.А., Байызбекова Д.А. Оценка эффективности влияния Государственной программы развития здравоохранения «Саламатты Казахстан» на сердечно- сосу дистую заболеваемость // Современные проблемы науки и образования. – 2017. – № 6.; URL: http://science-education.ru / ru/article/view?id=27169 (дата обращения: 12.02.2020).
4. Яковлева А.В. Эконометрия. 2010 г. – URL: http://be5.biz/ekonomika/e008/83.html (дата обращения:
21.01.2020)
5.Arbyn M. et al. Worldwide burden of cervical cancer in 2008.// Ann. Oncol. - 2011. - Vol. 22, No 12. - P. 2675–2686

1. Ванинов А. С. Злокачественные новообразования, как наиболее приоритетная медико-социальная проблема системы здравоохранения. Бюллетень науки и практики. 2019.Том.5. №11. –с. 120-130
2. Влияние скрининговых исследований на снижение онкозаболеваемости населения Алматинской области. / К.Б. Шегирбаева, Е.Ж.Каргабаев, М.М.Жунусова. // Здравоохранение Кыргызстана. 2018. № 2. - С. 89-94.
3. Ерембаева А.А., Байызбекова Д.А. Оценка эффективности влияния Государственной программы развития здравоохранения «Саламатты Казахстан» на сердечно- сосу дистую заболеваемость // Современные проблемы науки и образования. – 2017. – № 6.; URL: http://science-education.ru / ru/article/view?id=27169 (дата обращения: 12.02.2020).
4. Яковлева А.В. Эконометрия. 2010 г. – URL: http://be5.biz/ekonomika/e008/83.html (дата обращения:
21.01.2020)
5.Arbyn M. et al. Worldwide burden of cervical cancer in 2008.// Ann. Oncol. - 2011. - Vol. 22, No 12. - P. 2675–2686

Для цитирования

Ерембаева А.А., Байызбекова Д.А., Исмаилова А.Д. Оценка многолетней динамики онкологической заболеваемости и смертности в Республике Казахстан с помощью модели авторегрессии и проинтегрированной скользящей средней. Здравоохранение Кыргызстана 2021, № 2, с. 106-112;


https://doi.org/10.51350/zdravkg20216214106

For citation

Erembaeva A.A., Baiyzbekova D.A. Assessment of long-term dynamics of cancer morbidity and mortality in long-term Kazakhstan using autoregressive models and an integrated moving average. Health care of Kyrgyzstan 2021, no 2, pp. 106-112;

https://doi.org/10.51350/zdravkg20216214106

Цитата үчүн

Ерембаева А.А., Байызбекова Д.А., Исмаилова А.Д. Авторегрессивдүү жана кыймылдуу орточо интегралдык моделди колдонуп, Казакстан Республикасында онкология ооруларынын жана өлүмүнүн көп жылдык динамикасын баалоо. Кыргызстандын Cаламаттык Cактоо 2021, №2, б. 106-112;

https://doi.org/10.51350/zdravkg20216214106

Авторлор Байызбекова Д.А., Ерембаева А.А., Исмаилова А.Дж.
Ссылка doi.org https://doi.org/10.51350/zdravkg20216214106
Беттер 106-112
Орусча
Об авторах

Ерембаева Анар Айдарбековна, кандидат медицинских наук, докторант научно-производственного объединения «Профилактическая медицина» Министерства здравоохранения и социального развития Кыргызской Республики, Бишкек, Кыргызская Республика; главный эксперт управления медико-социальной экспертизы Комитета труда, социальной защиты и миграции Республика Казахстан, г.Нур-Султан,Республика Казахстан;

Байызбекова Джайнагуль Алчинбековна, доктор медицинских наук, профессор, руководитель республиканского научно-практического центра инфекционного контроля научно-производственного объединения «Профилактическая медицина» Министерства здравоохранения и социального развития Кыргызской Республики,  Бишкек, Кыргызская Республика;
Исмаилова Айкуль Джапаргазиевна, кандидат медицинских наук, ученый секретарь научно-производственного объединения «Профилактическая медицина» Министерства здравоохранения и социального развития Кыргызской Республики, Бишкек, Кыргызская Республика.

Полный текст

PDF (RUS)

Список литературы

1. Ванинов А. С. Злокачественные новообразования, как наиболее приоритетная медико-социальная проблема системы здравоохранения. Бюллетень науки и практики. 2019.Том.5. №11. –с. 120-130
2. Влияние скрининговых исследований на снижение онкозаболеваемости населения Алматинской области. / К.Б. Шегирбаева, Е.Ж.Каргабаев, М.М.Жунусова. // Здравоохранение Кыргызстана. 2018. № 2. - С. 89-94.
3. Ерембаева А.А., Байызбекова Д.А. Оценка эффективности влияния Государственной программы развития здравоохранения «Саламатты Казахстан» на сердечно- сосу дистую заболеваемость // Современные проблемы науки и образования. – 2017. – № 6.; URL: http://science-education.ru / ru/article/view?id=27169 (дата обращения: 12.02.2020).
4. Яковлева А.В. Эконометрия. 2010 г. – URL: http://be5.biz/ekonomika/e008/83.html (дата обращения:
21.01.2020)
5.Arbyn M. et al. Worldwide burden of cervical cancer in 2008.// Ann. Oncol. - 2011. - Vol. 22, No 12. - P. 2675–2686

Для цитирования

Ерембаева А.А., Байызбекова Д.А., Исмаилова А.Д. Оценка многолетней динамики онкологической заболеваемости и смертности в Республике Казахстан с помощью модели авторегрессии и проинтегрированной скользящей средней. Здравоохранение Кыргызстана 2021, № 2, с. 106-112;


https://doi.org/10.51350/zdravkg20216214106

Англисче
About authors

Erembaeva Anar Aidarbekovna, candidate of medical sciences, doctoral student of the scientific and production association "Preventive Medicine" of the Ministry of Health and Social Development of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Baiyzbekova Dzhainagul Alchinbekovna , Doctor of Medical Sciences, Professor, Head of the Republican Scientific and Practical Center for Infection Control of the Scientific and Production Association "Preventive Medicine" of the Ministry of Health and Social Development of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Ismailova Aykul Dzhapargazievna, candidate of medical sciences, scientific secretary of the scientific and production association "Preventive Medicine" of health and social development of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic;

Full text

PDF (RUS)

References

1. Ванинов А. С. Злокачественные новообразования, как наиболее приоритетная медико-социальная проблема системы здравоохранения. Бюллетень науки и практики. 2019.Том.5. №11. –с. 120-130
2. Влияние скрининговых исследований на снижение онкозаболеваемости населения Алматинской области. / К.Б. Шегирбаева, Е.Ж.Каргабаев, М.М.Жунусова. // Здравоохранение Кыргызстана. 2018. № 2. - С. 89-94.
3. Ерембаева А.А., Байызбекова Д.А. Оценка эффективности влияния Государственной программы развития здравоохранения «Саламатты Казахстан» на сердечно- сосу дистую заболеваемость // Современные проблемы науки и образования. – 2017. – № 6.; URL: http://science-education.ru / ru/article/view?id=27169 (дата обращения: 12.02.2020).
4. Яковлева А.В. Эконометрия. 2010 г. – URL: http://be5.biz/ekonomika/e008/83.html (дата обращения:
21.01.2020)
5.Arbyn M. et al. Worldwide burden of cervical cancer in 2008.// Ann. Oncol. - 2011. - Vol. 22, No 12. - P. 2675–2686

For citation

Erembaeva A.A., Baiyzbekova D.A. Assessment of long-term dynamics of cancer morbidity and mortality in long-term Kazakhstan using autoregressive models and an integrated moving average. Health care of Kyrgyzstan 2021, no 2, pp. 106-112;

https://doi.org/10.51350/zdravkg20216214106

Кыргызча
Авторлор жөнүндө

Ерембаева Анар Айдарбековна, медицина илимдеринин кандидаты, Кыргыз Республикасынын Саламаттыкты сактоо жана социалдык өнүгүү министрлигинин "Алдын алуу медицинасы" илимий-өндүрүштүк бирикмесинин докторанты, Бишкек, Кыргыз Республикасы, Казакстан Республикасынын Эмгек, социалдык коргоо жана миграция боюнча комитетинин Медициналыксоциалдык экспертиза бөлүмүнүн башкы эксперти, Нур-Султан,  Казакстан Республикасы;
Байызбекова Джайнагүль Алчинбековна, медицина илимдеринин доктору, профессор, Саламаттыкты сактоо жана социалдык өнүгүү министрлигинин "Алдын алуу медицинасы" илимий-өндүрүштүк бирикмесинин инфекцияны көзөмөлдөө боюнча республикалык илимий-практикалык борборунун башчысы, Бишкек,  Кыргыз Республикасы;
Исмаилова Айкул Джапаргазиевна, медицина илимдеринин кандидаты, Кыргыз Республикасынын саламаттыкты сактоо жана социалдык өнүгүү министирлигинин "Алдын алуу медицинасы" илимий-өндүрүштүк бирикмесинин илимий катчысы, Бишкек,  Кыргыз Республикасы.

Толук текст

PDF (RUS)

Шилтемелер

1. Ванинов А. С. Злокачественные новообразования, как наиболее приоритетная медико-социальная проблема системы здравоохранения. Бюллетень науки и практики. 2019.Том.5. №11. –с. 120-130
2. Влияние скрининговых исследований на снижение онкозаболеваемости населения Алматинской области. / К.Б. Шегирбаева, Е.Ж.Каргабаев, М.М.Жунусова. // Здравоохранение Кыргызстана. 2018. № 2. - С. 89-94.
3. Ерембаева А.А., Байызбекова Д.А. Оценка эффективности влияния Государственной программы развития здравоохранения «Саламатты Казахстан» на сердечно- сосу дистую заболеваемость // Современные проблемы науки и образования. – 2017. – № 6.; URL: http://science-education.ru / ru/article/view?id=27169 (дата обращения: 12.02.2020).
4. Яковлева А.В. Эконометрия. 2010 г. – URL: http://be5.biz/ekonomika/e008/83.html (дата обращения:
21.01.2020)
5.Arbyn M. et al. Worldwide burden of cervical cancer in 2008.// Ann. Oncol. - 2011. - Vol. 22, No 12. - P. 2675–2686

Цитата үчүн

Ерембаева А.А., Байызбекова Д.А., Исмаилова А.Д. Авторегрессивдүү жана кыймылдуу орточо интегралдык моделди колдонуп, Казакстан Республикасында онкология ооруларынын жана өлүмүнүн көп жылдык динамикасын баалоо. Кыргызстандын Cаламаттык Cактоо 2021, №2, б. 106-112;

https://doi.org/10.51350/zdravkg20216214106

Көрүүлөр: 2924
Copyright MAXXmarketing GmbH
JoomShopping Download & Support