Кыргызстандын Саламаттык Сактоо
Zdravoohraneniye Kyrgyzstana

ISSN 1694-8068 (Print)

ISSN 1694-805X (Online)

Өпкөнүн альвеолдорундагы гиалурон кислотасынын абалына Сovid-19дун таасиринин биохимиялык мүнөздөмөсү

Өпкөнүн альвеолдорундагы гиалурон кислотасынын абалына Сovid-19дун таасиринин биохимиялык мүнөздөмөсү
Полный текст Full text Толук текст  

Корутунду

2021-жылдын акыркы жаңылыктарына таянып, он миллиондогон адам коронавируска чалдыкканын байкасак болот. Вирустун кесепетинен миллиондон ашык адам каза болду же узак убакыттар бою саламаттыгына залакасын тийгизген абалдан жабыркоодо. Бул макала Covid-19 оорусуна чалдыккандардын өпкөсүнүн альвеолаларында гиалурон кислотасынын синтезделишиндеги биохимиялык өзгөрүүлөрдү изилдөөгө арналган. Бүгүнкү күнгө чейин аталган маселени чагылдырган адабияттарга талдоо жүргүзүлдү. Коронавируска шектелген ар бир бейтапты компьютердик томограммага тартканда, суюктук толуп, агарып калган жерлер – “күӊгүрт айнек” синдрому байкалган. Адабияттарды талдоонун жыйынтыгында коронавирус альвеолдордун челин (мембранасынын) жабыркатып, андан гиалурон кислотасы бөлүнүп чыгышына түрткү болору аныкталды. Окумуштуулар тобу өпкөнүн катуу кармаган Covid-19 инфекциясында өлүмдүн негизги себеби гиалурон кислотасы саналат деп божомолдошот. COVID-19дан жабыркаган альвеолдордогу жана кан тамырлардагы эндотелиалдык клеткалардагы сезгенген цитокиндердин өндүрүмдөрүнүн деңгээлинин жогорулашы менен коштолорун, аны менен бирге гемостаз факторлорун активдештирүүчү нейтрофилдик клеткадан тышкаркы тузактар көбөйөрүн окумуштуулардын изилдөөлөрү далилдеди. Демек, өпкөнүн микроциркуляциясындагы тромбоз дем алуунун жетишсиздигинин жогорулашына алып келет. Макалада андан ары COVID-19да дем алуунун жетишсиздигинин өрчүшүндө “брадикининдик штормдун” концепциясы, гиалурон кислотасынын ролу жана гепариндин дарылык натыйжасы тууралуу баяндалат. Гепарин антикоагулянттык натыйжасынан тышкары, SARS-CoV-2 вирустун «спайк»- белогу менен байланышып, вирустун өрчүшүнө атаандаш ингибитор катары кызмат аткарып, процесстин инфекциялуулугун төмөндөтө турганын окумуштуулар аныкташты [1].

Авторлор жөнүндө

Успеева Акмарал Элесовна, ординатор, Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, ординатор кафедры биохимии с курсом общей и биоорганической химии им. А.Дж.Джумалиева,Бишкек, Кыргызская Республика;
Махмудова Жылдыз Акматовна, доктор биологических наук, заведующая кафедрой биохимии с курсом общей и биоорганической химии Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика; 
Таалайбекова Мээрим Таалайбековна, аспирант, Кыргызской государственной медицинскойакадемии им. И.К. Ахунбаева, преподаватель кафедры биохимии с курсом общей и биоорганической химии им. А.Дж. Джумалиева,  Бишкек, Кыргызская Республика;
Баатырова Нурайымкан Жумабековна, старший преподаватель Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, завуч кафедры биохимии с курсом общей и биоорганической химии им. А.Дж. Джумалиева, Бишкек, Кыргызская Республика.

Uspeeva Akmaral Elesovna , the intern, the Kyrgyz state medical academy of I.K. Akhunbayev, the intern of department of biochemistry with a course of the general and bioorganic chemistry of A.J. Dzhumaliyev, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Makhmudova Zhyldyz Akmatovna, Doctor of Biological Sciences, head of the Department of Biochemistry with a course in general and bioorganic chemistry of the Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaeva,Bishkek, Kyrgyz Republic;

Taalaybekova Meerim Taalaybekovna , the graduate student, the Kyrgyz state medical academy of I.K. Akhunbayev, the teacher of department of biochemistry with a course of the general and bioorganic chemistry of A.J.Dzhumaliyev Bishkek, Kyrgyz Republic;
Baatyrova Nurayymkan Zhumabekovna, senior lecturer of the Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaeva, head professor of the Department of Biochemistry with a course in general and bioorganic chemistry named after A.J. Dzhumalieva, Bishkek, Kyrgyz Republic.

Успеева Акмарал Элесовна, ординатор, И.К. Ахунбаев атындагы КММАнын А.Дж.Джумалиев атындагы жалпы жана биоорганика курсу менен биохимия кафедрасынын ординатору, Бишкек, Кыргыз Республикасы;
Махмудова Жылдыз Акматовна, биология илимдеринин доктору, И.К. Ахунбаев атындагы КММАнын А. Дж. Джумалиев атындагы жалпы жана биоорганика курсу менен биохимия кафедрасынын жетекчичи, Бишкек, Кыргыз Республикасы;
Таалайбекова Мээрим Таалайбековна, аспирант, И.К. Ахунбаев атындагы КММАнын А.Дж.Джумалиев атындагы жалпы жана биоорганика курсу менен биохимия кафедрасынын окутуучусу, Бишкек, Кыргыз Республикасы;
Баатырова Нурайымкан Жумабековна, улук окутуучу, И.К. Ахунбаев атындагы КММАнын А.Дж.Джумалиев атындагы жалпы жана биоорганика курсу менен биохимия кафедрасынын окуу бѳлүм башчысы, Бишкек, Кыргыз Республикасы;

Шилтемелер

1. URL:https://covid19.who.int/
2. URL:http://med.kg/ru/informatsii/4324-statisticheskie-dannye-po-covid-19-v-kyrgyzstane-na-16-aprelya.html
3. Wang, D. Clinical Characteristics of 138 Hospitalized Patients with 2019 Novel Coronavirus-Infected Pneumonia in Wuhan [Text] / D. Wang, B. Hu, C. Hu, F. Zhu, X. Liu, J. Zhang //Jama. – 2020. № 323(11). - P. 1061–1069.
4. Shi, Y., COVID-19 infection: the perspectives on immune responses [Text] / Wang Y., Shao C., Huang J., Gan J., Huang X., Bucci E., Piacentini M., Ippolito G., Melino G. // Cell Death Differ. - 2020. - № 27 (32205856), P. 1451-1454.
5. Xu, Z. Pathological findings of COVID-19 associated with acute respiratory distress syndrome [Text] /Shi L.,Wang Y.,Zhang J.,Huang L.,Zhang C.,Liu S.,Zhao P.,Liu H.,Zhu L.,Tai Y.,Bai C.,Gao T.,Song J.,Xia P.//Lancet Respir. Med.- 2020. № 8 (32085846), P. 420-422.
6. Зайратьянц, О. В., Патологическая анатомия COVID-19: опыт 2000 аутопсий [Текст] / О.В. Заратьянц, М.В. Самсонова, А.Л.Черняев, О.Д.Мишнев, Л.М. Михалёва, Н.М. Крупнов, Д.Б. Калинин //Судебная медицина. -2020.- №6(4). С. 10–23.

7. URL:https://rg.ru/2020/04/19/nauka-shag-za-shagom-otkryvaet-tajny-koronavirusa.html
8. Махмудова, Ж.А., Обмен протеогликанов и гликозамингликанов [Текст] / Ж.А. Махмудова, А.С. Турдубекова, Н.Ж. Баатырова, Н.Б. Акынбекова// Уч.пособие для студентов и клинических ординаторов медвузов. – 2020.
9. Cowman, M.K. Experimental approaches to hyaluronan structure [Text] / M. K. Cowman, S. Matsuoka// Carbohydrate Research. – 2005. - № 340. - P. 791–809.
10. Necas, J. Hyaluronic acid (hyaluronan): a review [Text] / Bartosikova L.,Brauner P., Kolar J. // Veterinární Medicína. – 2008. - № 53 P. 397–411.
11. Htakahashi, H. CD44-dependent intracellular and extracellular catabolism of hyaluronic acid by hyaluronidase-1 and -2 [Text]/ H. Htakahashi// Journal of Biological Chemistry. - 2007.- № 282. P. 5597–5607.
12. Hellman, U. Presence of hyaluronan in lung alveoli in severe Covid-19: An opening for new treatment options? [Text] /Mats G. Karlsson, Anders Blomberg J.// Biol. Chem.- 2020 -№ 295(45).- P. 15418–15422
13. Culty, M. The hyaluronan receptor (CD44) participates in the uptake and degradation of hyaluronan [Text] / H. A. Nguyen, C. B. Underhill. J.// Cell Biol.- 1992. № 116 (4). - P. 1055–1062.
14. Windyga, J.: COVID‑19 a zaburzenia hemostazy [Text] / J. Windyga// Med. Prakt. -2020.- № 7. - P. 59–68.
15. Абатуров, А.Е. Патогенез COVID-19 [Текст] / А.Е. Абатуров, Е.А. Агафонова, Е.Л. Кривуша, А.А. Никулина //Zdorov’e Rebenka. 2020. -№ 15(2). – С. 133-144.
16.Wilkinson, T. S. Pro- and anti-inflammatory factors cooperate to control hyaluronan synthesis in lung fibroblasts.[Text]/Potter-Perigo S.,Tsoi C., Altman L. C. // Cell Mol. Biol.–2004. 1№31. P. 92–99.
17. Michael, R Garvin. A mechanistic model and therapeutic interventions for COVID-19 involving a RAS-mediated bradykinin storm. [Text] / Christiane Alvarez, J Izaak Miller, Erica T Prates, Angelica M Walker, B Kirtley Amos, Alan E Mast, Amy Justice, Bruce Aronow, Daniel Jacobson// eLife. – 2020. - №9.
18. Bai, F Pang. Angiotensin II AT1 receptor alters ACE2 activity,eNOS expression and CD44-hyaluronan interaction in rats with hypertension and myocardial fibrosis [Text] /XFZhang LHWang NPMcKallip RJGarner REZhao ZQ // Life Sciences. –2016. № 153. P. 141–152.
19. Мельник, А.А. Антитромбоцитарная и антикоагулянтная терапия при COVID-19 [Текст] / А.А. Мельник // Вестник Фармации и медицины. -2020. - №9 (727).

1. URL:https://covid19.who.int/
2. URL:http://med.kg/ru/informatsii/4324-statisticheskie-dannye-po-covid-19-v-kyrgyzstane-na-16-aprelya.html
3. Wang, D. Clinical Characteristics of 138 Hospitalized Patients with 2019 Novel Coronavirus-Infected Pneumonia in Wuhan [Text] / D. Wang, B. Hu, C. Hu, F. Zhu, X. Liu, J. Zhang //Jama. – 2020. № 323(11). - P. 1061–1069.
4. Shi, Y., COVID-19 infection: the perspectives on immune responses [Text] / Wang Y., Shao C., Huang J., Gan J., Huang X., Bucci E., Piacentini M., Ippolito G., Melino G. // Cell Death Differ. - 2020. - № 27 (32205856), P. 1451-1454.
5. Xu, Z. Pathological findings of COVID-19 associated with acute respiratory distress syndrome [Text] / Shi L., Wang Y.,Zhang J.,Huang L.,Zhang C.,Liu S.,Zhao P.,Liu H.,Zhu L.,Tai Y.,Bai C.,Gao T.,Song J.,Xia P.//Lancet Respir. Med.-2020. № 8 (32085846), P. 420-422.
6. Зайратьянц, О. В., Патологическая анатомия COVID-19: опыт 2000 аутопсий [Текст] / О.В. Заратьянц,М.В. Самсонова, А.Л.Черняев, О.Д.Мишнев, Л.М. Михалёва, Н.М. Крупнов, Д.Б. Калинин //Судебная медицина. -2020.- №6(4). С. 10–23.

7. URL:https://rg.ru/2020/04/19/nauka-shag-za-shagom-otkryvaet-tajny-koronavirusa.html
8. Махмудова, Ж.А., Обмен протеогликанов и гликозамингликанов [Текст] / Ж.А. Махмудова, А.С. Турдубекова, Н.Ж. Баатырова, Н.Б. Акынбекова// Уч.пособие для студентов и клинических ординаторов медвузов. – 2020.
9. Cowman, M.K. Experimental approaches to hyaluronan structure [Text] / M. K. Cowman, S. Matsuoka// Carbohydrate Research. – 2005. - № 340. - P. 791–809.
10. Necas, J. Hyaluronic acid (hyaluronan): a review [Text] / Bartosikova L.,Brauner P., Kolar J. // Veterinární Medicína. – 2008. - № 53 P. 397–411.
11. Htakahashi, H. CD44-dependent intracellular and extracellular catabolism of hyaluronic acid by hyaluronidase-1 and -2 [Text]/ H. Htakahashi// Journal of Biological Chemistry. - 2007.- № 282. P. 5597–5607.
12. Hellman, U. Presence of hyaluronan in lung alveoli in severe Covid-19: An opening for new treatment options? [Text] /Mats G. Karlsson, Anders Blomberg J.// Biol. Chem.- 2020 -№ 295(45).- P. 15418–15422
13. Culty, M. The hyaluronan receptor (CD44) participates in the uptake and degradation of hyaluronan [Text] / H. A. Nguyen, C. B. Underhill. J.// Cell Biol.- 1992. № 116 (4). - P. 1055–1062.
14. Windyga, J.: COVID‑19 a zaburzenia hemostazy [Text] / J. Windyga// Med. Prakt. -2020.- № 7. - P. 59–68.
15. Абатуров, А.Е. Патогенез COVID-19 [Текст] / А.Е. Абатуров, Е.А. Агафонова, Е.Л. Кривуша, А.А. Никулина //Zdorov’e Rebenka. 2020. -№ 15(2). – С. 133-144.
16.Wilkinson, T. S. Pro- and anti-inflammatory factors cooperate to control hyaluronan synthesis in lung fibroblasts.[Text]/Potter-Perigo S.,Tsoi C., Altman L. C. // Cell Mol. Biol.–2004. 1№31. P. 92–99.
17. Michael, R Garvin. A mechanistic model and therapeutic interventions for COVID-19 involving a RAS-mediated bradykinin storm. [Text] / Christiane Alvarez, J Izaak Miller, Erica T Prates, Angelica M Walker, B Kirtley Amos, Alan E Mast, Amy Justice, Bruce Aronow, Daniel Jacobson// eLife. – 2020. - №9.
18. Bai, F Pang. Angiotensin II AT1 receptor alters ACE2 activity,eNOS expression and CD44-hyaluronan interaction in rats with hypertension and myocardial fibrosis [Text] /XFZhang LHWang NPMcKallip RJGarner REZhao ZQ // Life Sciences. –2016. № 153. P. 141–152.
19. Мельник, А.А. Антитромбоцитарная и антикоагулянтная терапия при COVID-19 [Текст] / А.А. Мельник // Вестник Фармации и медицины. -2020. - №9 (727).

1. URL:https://covid19.who.int/
2. URL:http://med.kg/ru/informatsii/4324-statisticheskie-dannye-po-covid-19-v-kyrgyzstane-na-16-aprelya.html
3. Wang, D. Clinical Characteristics of 138 Hospitalized Patients with 2019 Novel Coronavirus-Infected Pneumonia in Wuhan [Text] / D. Wang, B. Hu, C. Hu, F. Zhu, X. Liu, J. Zhang //Jama. – 2020. № 323(11). - P. 1061–1069.
4. Shi, Y., COVID-19 infection: the perspectives on immune responses [Text] / Wang Y., Shao C., Huang J., Gan J., Huang X., Bucci E., Piacentini M., Ippolito G., Melino G. // Cell Death Differ. - 2020. - № 27 (32205856), P. 1451-1454.
5. Xu, Z. Pathological findings of COVID-19 associated with acute respiratory distress syndrome [Text] / Shi L., Wang Y.,Zhang J.,Huang L.,Zhang C.,Liu S.,Zhao P.,Liu H.,Zhu L.,Tai Y.,Bai C.,Gao T.,Song J.,Xia P.//Lancet Respir. Med.- 2020. № 8 (32085846), P. 420-422.
6. Зайратьянц, О. В., Патологическая анатомия COVID-19: опыт 2000 аутопсий [Текст] / О.В. Заратьянц, М.В. Самсонова, А.Л.Черняев, О.Д.Мишнев, Л.М. Михалёва, Н.М. Крупнов, Д.Б. Калинин // Судебная медицина. -2020.- №6(4). С. 10–23.

7. URL:https://rg.ru/2020/04/19/nauka-shag-za-shagom-otkryvaet-tajny-koronavirusa.html
8. Махмудова, Ж.А., Обмен протеогликанов и гликозамингликанов [Текст] / Ж.А. Махмудова, А.С. Турдубекова, Н.Ж. Баатырова, Н.Б. Акынбекова// Уч.пособие для студентов и клинических ординаторов медвузов. – 2020.
9. Cowman, M.K. Experimental approaches to hyaluronan structure [Text] / M. K. Cowman, S. Matsuoka// Carbohydrate Research. – 2005. - № 340. - P. 791–809.
10. Necas, J. Hyaluronic acid (hyaluronan): a review [Text] / Bartosikova L.,Brauner P., Kolar J. // Veterinární Medicína. – 2008. - № 53 P. 397–411.
11. Htakahashi, H. CD44-dependent intracellular and extracellular catabolism of hyaluronic acid by hyaluronidase-1 and -2 [Text]/ H. Htakahashi// Journal of Biological Chemistry. - 2007.- № 282. P. 5597–5607.
12. Hellman, U. Presence of hyaluronan in lung alveoli in severe Covid-19: An opening for new treatment options? [Text] /Mats G. Karlsson, Anders Blomberg J.// Biol. Chem.- 2020 -№ 295(45).- P. 15418–15422
13. Culty, M. The hyaluronan receptor (CD44) participates in the uptake and degradation of hyaluronan [Text] / H. A. Nguyen, C. B. Underhill. J.// Cell Biol.- 1992. № 116 (4). - P. 1055–1062.
14. Windyga, J.: COVID‑19 a zaburzenia hemostazy [Text] / J. Windyga// Med. Prakt. -2020.- № 7. - P. 59–68.
15. Абатуров, А.Е. Патогенез COVID-19 [Текст] / А.Е. Абатуров, Е.А. Агафонова, Е.Л. Кривуша, А.А. Никулина //Zdorov’e Rebenka. 2020. -№ 15(2). – С. 133-144.
16.Wilkinson, T. S. Pro- and anti-inflammatory factors cooperate to control hyaluronan synthesis in lung fibroblasts [Text]/Potter-Perigo S.,Tsoi C., Altman L. C. // Cell Mol. Biol.–2004. 1№31. P. 92–99.
17. Michael, R Garvin. A mechanistic model and therapeutic interventions for COVID-19 involving a RAS-mediated bradykinin storm. [Text] / Christiane Alvarez, J Izaak Miller, Erica T Prates, Angelica M Walker, B Kirtley Amos, Alan E Mast, Amy Justice, Bruce Aronow, Daniel Jacobson// eLife. – 2020. - №9.
18. Bai, F Pang. Angiotensin II AT1 receptor alters ACE2 activity,eNOS expression and CD44-hyaluronan interaction in rats with hypertension and myocardial fibrosis [Text] /XFZhang LHWang NPMcKallip RJGarner REZhao ZQ // Life Sciences. –2016. № 153. P. 141–152.
19. Мельник, А.А. Антитромбоцитарная и антикоагулянтная терапия при COVID-19 [Текст] / А.А. Мельник // Вестник Фармации и медицины. -2020. - №9 (727).

Негизги сөздөр
Для цитирования

Успеева А.Э., Махмудова Ж.А., Таалайбекова М.Т., Баатырова Н.Ж. Биохимическое обоснование влияние Covid19 на состояние гиалуроновой кислоты в альвеолах легких. Здравоохранение Кыргызстана 2021, № 2, с. 152-159;


https://doi.org/10.51350/zdravkg20216220152

For citation

Uspeeva A.E., Makhmudova Zh.A., Taalabekova M.T., Baatyrova N. Zh. Biochemical justification of the Covid-19 impact on the state of hyaluronic acid in the alveoli of the lungs.Health care of Kyrgyzstan 2021, no 2, pp. 152-159;

https://doi.org/10.51350/zdravkg20216220152

Цитата үчүн

Успеева А.Э., Махмудова Ж.А., Таалайбекова М.Т., Баатырова Н.Ж. Өпкөнүн альвеолдорундагы гиалурон кислотасынын абалына Сovid-19дун таасиринин биохимиялык мүнөздөмөсү. Кыргызстандын Саламаттык Сактоо 2021, № 2, б. 152-159;

https://doi.org/10.51350/zdravkg20216220152

Авторлор Успеева А.Э. , Махмудова Ж.А., Таалайбекова М.Т., Баатырова Н.Ж.
Ссылка doi.org https://doi.org/10.51350/zdravkg20216220152
Беттер 152-159
Негизги сөздөр COVID-19
Орусча
Об авторах

Успеева Акмарал Элесовна, ординатор, Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, ординатор кафедры биохимии с курсом общей и биоорганической химии им. А.Дж.Джумалиева,Бишкек, Кыргызская Республика;
Махмудова Жылдыз Акматовна, доктор биологических наук, заведующая кафедрой биохимии с курсом общей и биоорганической химии Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, Бишкек, Кыргызская Республика; 
Таалайбекова Мээрим Таалайбековна, аспирант, Кыргызской государственной медицинскойакадемии им. И.К. Ахунбаева, преподаватель кафедры биохимии с курсом общей и биоорганической химии им. А.Дж. Джумалиева,  Бишкек, Кыргызская Республика;
Баатырова Нурайымкан Жумабековна, старший преподаватель Кыргызской государственной медицинской академии им. И.К. Ахунбаева, завуч кафедры биохимии с курсом общей и биоорганической химии им. А.Дж. Джумалиева, Бишкек, Кыргызская Республика.

Полный текст

PDF (RUS)

Список литературы

1. URL:https://covid19.who.int/
2. URL:http://med.kg/ru/informatsii/4324-statisticheskie-dannye-po-covid-19-v-kyrgyzstane-na-16-aprelya.html
3. Wang, D. Clinical Characteristics of 138 Hospitalized Patients with 2019 Novel Coronavirus-Infected Pneumonia in Wuhan [Text] / D. Wang, B. Hu, C. Hu, F. Zhu, X. Liu, J. Zhang //Jama. – 2020. № 323(11). - P. 1061–1069.
4. Shi, Y., COVID-19 infection: the perspectives on immune responses [Text] / Wang Y., Shao C., Huang J., Gan J., Huang X., Bucci E., Piacentini M., Ippolito G., Melino G. // Cell Death Differ. - 2020. - № 27 (32205856), P. 1451-1454.
5. Xu, Z. Pathological findings of COVID-19 associated with acute respiratory distress syndrome [Text] /Shi L.,Wang Y.,Zhang J.,Huang L.,Zhang C.,Liu S.,Zhao P.,Liu H.,Zhu L.,Tai Y.,Bai C.,Gao T.,Song J.,Xia P.//Lancet Respir. Med.- 2020. № 8 (32085846), P. 420-422.
6. Зайратьянц, О. В., Патологическая анатомия COVID-19: опыт 2000 аутопсий [Текст] / О.В. Заратьянц, М.В. Самсонова, А.Л.Черняев, О.Д.Мишнев, Л.М. Михалёва, Н.М. Крупнов, Д.Б. Калинин //Судебная медицина. -2020.- №6(4). С. 10–23.

7. URL:https://rg.ru/2020/04/19/nauka-shag-za-shagom-otkryvaet-tajny-koronavirusa.html
8. Махмудова, Ж.А., Обмен протеогликанов и гликозамингликанов [Текст] / Ж.А. Махмудова, А.С. Турдубекова, Н.Ж. Баатырова, Н.Б. Акынбекова// Уч.пособие для студентов и клинических ординаторов медвузов. – 2020.
9. Cowman, M.K. Experimental approaches to hyaluronan structure [Text] / M. K. Cowman, S. Matsuoka// Carbohydrate Research. – 2005. - № 340. - P. 791–809.
10. Necas, J. Hyaluronic acid (hyaluronan): a review [Text] / Bartosikova L.,Brauner P., Kolar J. // Veterinární Medicína. – 2008. - № 53 P. 397–411.
11. Htakahashi, H. CD44-dependent intracellular and extracellular catabolism of hyaluronic acid by hyaluronidase-1 and -2 [Text]/ H. Htakahashi// Journal of Biological Chemistry. - 2007.- № 282. P. 5597–5607.
12. Hellman, U. Presence of hyaluronan in lung alveoli in severe Covid-19: An opening for new treatment options? [Text] /Mats G. Karlsson, Anders Blomberg J.// Biol. Chem.- 2020 -№ 295(45).- P. 15418–15422
13. Culty, M. The hyaluronan receptor (CD44) participates in the uptake and degradation of hyaluronan [Text] / H. A. Nguyen, C. B. Underhill. J.// Cell Biol.- 1992. № 116 (4). - P. 1055–1062.
14. Windyga, J.: COVID‑19 a zaburzenia hemostazy [Text] / J. Windyga// Med. Prakt. -2020.- № 7. - P. 59–68.
15. Абатуров, А.Е. Патогенез COVID-19 [Текст] / А.Е. Абатуров, Е.А. Агафонова, Е.Л. Кривуша, А.А. Никулина //Zdorov’e Rebenka. 2020. -№ 15(2). – С. 133-144.
16.Wilkinson, T. S. Pro- and anti-inflammatory factors cooperate to control hyaluronan synthesis in lung fibroblasts.[Text]/Potter-Perigo S.,Tsoi C., Altman L. C. // Cell Mol. Biol.–2004. 1№31. P. 92–99.
17. Michael, R Garvin. A mechanistic model and therapeutic interventions for COVID-19 involving a RAS-mediated bradykinin storm. [Text] / Christiane Alvarez, J Izaak Miller, Erica T Prates, Angelica M Walker, B Kirtley Amos, Alan E Mast, Amy Justice, Bruce Aronow, Daniel Jacobson// eLife. – 2020. - №9.
18. Bai, F Pang. Angiotensin II AT1 receptor alters ACE2 activity,eNOS expression and CD44-hyaluronan interaction in rats with hypertension and myocardial fibrosis [Text] /XFZhang LHWang NPMcKallip RJGarner REZhao ZQ // Life Sciences. –2016. № 153. P. 141–152.
19. Мельник, А.А. Антитромбоцитарная и антикоагулянтная терапия при COVID-19 [Текст] / А.А. Мельник // Вестник Фармации и медицины. -2020. - №9 (727).

Для цитирования

Успеева А.Э., Махмудова Ж.А., Таалайбекова М.Т., Баатырова Н.Ж. Биохимическое обоснование влияние Covid19 на состояние гиалуроновой кислоты в альвеолах легких. Здравоохранение Кыргызстана 2021, № 2, с. 152-159;


https://doi.org/10.51350/zdravkg20216220152

Англисче
About authors

Uspeeva Akmaral Elesovna , the intern, the Kyrgyz state medical academy of I.K. Akhunbayev, the intern of department of biochemistry with a course of the general and bioorganic chemistry of A.J. Dzhumaliyev, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Makhmudova Zhyldyz Akmatovna, Doctor of Biological Sciences, head of the Department of Biochemistry with a course in general and bioorganic chemistry of the Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaeva,Bishkek, Kyrgyz Republic;

Taalaybekova Meerim Taalaybekovna , the graduate student, the Kyrgyz state medical academy of I.K. Akhunbayev, the teacher of department of biochemistry with a course of the general and bioorganic chemistry of A.J.Dzhumaliyev Bishkek, Kyrgyz Republic;
Baatyrova Nurayymkan Zhumabekovna, senior lecturer of the Kyrgyz State Medical Academy named after I.K. Akhunbaeva, head professor of the Department of Biochemistry with a course in general and bioorganic chemistry named after A.J. Dzhumalieva, Bishkek, Kyrgyz Republic.

Full text

PDF (RUS)

References

1. URL:https://covid19.who.int/
2. URL:http://med.kg/ru/informatsii/4324-statisticheskie-dannye-po-covid-19-v-kyrgyzstane-na-16-aprelya.html
3. Wang, D. Clinical Characteristics of 138 Hospitalized Patients with 2019 Novel Coronavirus-Infected Pneumonia in Wuhan [Text] / D. Wang, B. Hu, C. Hu, F. Zhu, X. Liu, J. Zhang //Jama. – 2020. № 323(11). - P. 1061–1069.
4. Shi, Y., COVID-19 infection: the perspectives on immune responses [Text] / Wang Y., Shao C., Huang J., Gan J., Huang X., Bucci E., Piacentini M., Ippolito G., Melino G. // Cell Death Differ. - 2020. - № 27 (32205856), P. 1451-1454.
5. Xu, Z. Pathological findings of COVID-19 associated with acute respiratory distress syndrome [Text] / Shi L., Wang Y.,Zhang J.,Huang L.,Zhang C.,Liu S.,Zhao P.,Liu H.,Zhu L.,Tai Y.,Bai C.,Gao T.,Song J.,Xia P.//Lancet Respir. Med.-2020. № 8 (32085846), P. 420-422.
6. Зайратьянц, О. В., Патологическая анатомия COVID-19: опыт 2000 аутопсий [Текст] / О.В. Заратьянц,М.В. Самсонова, А.Л.Черняев, О.Д.Мишнев, Л.М. Михалёва, Н.М. Крупнов, Д.Б. Калинин //Судебная медицина. -2020.- №6(4). С. 10–23.

7. URL:https://rg.ru/2020/04/19/nauka-shag-za-shagom-otkryvaet-tajny-koronavirusa.html
8. Махмудова, Ж.А., Обмен протеогликанов и гликозамингликанов [Текст] / Ж.А. Махмудова, А.С. Турдубекова, Н.Ж. Баатырова, Н.Б. Акынбекова// Уч.пособие для студентов и клинических ординаторов медвузов. – 2020.
9. Cowman, M.K. Experimental approaches to hyaluronan structure [Text] / M. K. Cowman, S. Matsuoka// Carbohydrate Research. – 2005. - № 340. - P. 791–809.
10. Necas, J. Hyaluronic acid (hyaluronan): a review [Text] / Bartosikova L.,Brauner P., Kolar J. // Veterinární Medicína. – 2008. - № 53 P. 397–411.
11. Htakahashi, H. CD44-dependent intracellular and extracellular catabolism of hyaluronic acid by hyaluronidase-1 and -2 [Text]/ H. Htakahashi// Journal of Biological Chemistry. - 2007.- № 282. P. 5597–5607.
12. Hellman, U. Presence of hyaluronan in lung alveoli in severe Covid-19: An opening for new treatment options? [Text] /Mats G. Karlsson, Anders Blomberg J.// Biol. Chem.- 2020 -№ 295(45).- P. 15418–15422
13. Culty, M. The hyaluronan receptor (CD44) participates in the uptake and degradation of hyaluronan [Text] / H. A. Nguyen, C. B. Underhill. J.// Cell Biol.- 1992. № 116 (4). - P. 1055–1062.
14. Windyga, J.: COVID‑19 a zaburzenia hemostazy [Text] / J. Windyga// Med. Prakt. -2020.- № 7. - P. 59–68.
15. Абатуров, А.Е. Патогенез COVID-19 [Текст] / А.Е. Абатуров, Е.А. Агафонова, Е.Л. Кривуша, А.А. Никулина //Zdorov’e Rebenka. 2020. -№ 15(2). – С. 133-144.
16.Wilkinson, T. S. Pro- and anti-inflammatory factors cooperate to control hyaluronan synthesis in lung fibroblasts.[Text]/Potter-Perigo S.,Tsoi C., Altman L. C. // Cell Mol. Biol.–2004. 1№31. P. 92–99.
17. Michael, R Garvin. A mechanistic model and therapeutic interventions for COVID-19 involving a RAS-mediated bradykinin storm. [Text] / Christiane Alvarez, J Izaak Miller, Erica T Prates, Angelica M Walker, B Kirtley Amos, Alan E Mast, Amy Justice, Bruce Aronow, Daniel Jacobson// eLife. – 2020. - №9.
18. Bai, F Pang. Angiotensin II AT1 receptor alters ACE2 activity,eNOS expression and CD44-hyaluronan interaction in rats with hypertension and myocardial fibrosis [Text] /XFZhang LHWang NPMcKallip RJGarner REZhao ZQ // Life Sciences. –2016. № 153. P. 141–152.
19. Мельник, А.А. Антитромбоцитарная и антикоагулянтная терапия при COVID-19 [Текст] / А.А. Мельник // Вестник Фармации и медицины. -2020. - №9 (727).

For citation

Uspeeva A.E., Makhmudova Zh.A., Taalabekova M.T., Baatyrova N. Zh. Biochemical justification of the Covid-19 impact on the state of hyaluronic acid in the alveoli of the lungs.Health care of Kyrgyzstan 2021, no 2, pp. 152-159;

https://doi.org/10.51350/zdravkg20216220152

Кыргызча
Авторлор жөнүндө

Успеева Акмарал Элесовна, ординатор, И.К. Ахунбаев атындагы КММАнын А.Дж.Джумалиев атындагы жалпы жана биоорганика курсу менен биохимия кафедрасынын ординатору, Бишкек, Кыргыз Республикасы;
Махмудова Жылдыз Акматовна, биология илимдеринин доктору, И.К. Ахунбаев атындагы КММАнын А. Дж. Джумалиев атындагы жалпы жана биоорганика курсу менен биохимия кафедрасынын жетекчичи, Бишкек, Кыргыз Республикасы;
Таалайбекова Мээрим Таалайбековна, аспирант, И.К. Ахунбаев атындагы КММАнын А.Дж.Джумалиев атындагы жалпы жана биоорганика курсу менен биохимия кафедрасынын окутуучусу, Бишкек, Кыргыз Республикасы;
Баатырова Нурайымкан Жумабековна, улук окутуучу, И.К. Ахунбаев атындагы КММАнын А.Дж.Джумалиев атындагы жалпы жана биоорганика курсу менен биохимия кафедрасынын окуу бѳлүм башчысы, Бишкек, Кыргыз Республикасы;

Толук текст

PDF (RUS)

Шилтемелер

1. URL:https://covid19.who.int/
2. URL:http://med.kg/ru/informatsii/4324-statisticheskie-dannye-po-covid-19-v-kyrgyzstane-na-16-aprelya.html
3. Wang, D. Clinical Characteristics of 138 Hospitalized Patients with 2019 Novel Coronavirus-Infected Pneumonia in Wuhan [Text] / D. Wang, B. Hu, C. Hu, F. Zhu, X. Liu, J. Zhang //Jama. – 2020. № 323(11). - P. 1061–1069.
4. Shi, Y., COVID-19 infection: the perspectives on immune responses [Text] / Wang Y., Shao C., Huang J., Gan J., Huang X., Bucci E., Piacentini M., Ippolito G., Melino G. // Cell Death Differ. - 2020. - № 27 (32205856), P. 1451-1454.
5. Xu, Z. Pathological findings of COVID-19 associated with acute respiratory distress syndrome [Text] / Shi L., Wang Y.,Zhang J.,Huang L.,Zhang C.,Liu S.,Zhao P.,Liu H.,Zhu L.,Tai Y.,Bai C.,Gao T.,Song J.,Xia P.//Lancet Respir. Med.- 2020. № 8 (32085846), P. 420-422.
6. Зайратьянц, О. В., Патологическая анатомия COVID-19: опыт 2000 аутопсий [Текст] / О.В. Заратьянц, М.В. Самсонова, А.Л.Черняев, О.Д.Мишнев, Л.М. Михалёва, Н.М. Крупнов, Д.Б. Калинин // Судебная медицина. -2020.- №6(4). С. 10–23.

7. URL:https://rg.ru/2020/04/19/nauka-shag-za-shagom-otkryvaet-tajny-koronavirusa.html
8. Махмудова, Ж.А., Обмен протеогликанов и гликозамингликанов [Текст] / Ж.А. Махмудова, А.С. Турдубекова, Н.Ж. Баатырова, Н.Б. Акынбекова// Уч.пособие для студентов и клинических ординаторов медвузов. – 2020.
9. Cowman, M.K. Experimental approaches to hyaluronan structure [Text] / M. K. Cowman, S. Matsuoka// Carbohydrate Research. – 2005. - № 340. - P. 791–809.
10. Necas, J. Hyaluronic acid (hyaluronan): a review [Text] / Bartosikova L.,Brauner P., Kolar J. // Veterinární Medicína. – 2008. - № 53 P. 397–411.
11. Htakahashi, H. CD44-dependent intracellular and extracellular catabolism of hyaluronic acid by hyaluronidase-1 and -2 [Text]/ H. Htakahashi// Journal of Biological Chemistry. - 2007.- № 282. P. 5597–5607.
12. Hellman, U. Presence of hyaluronan in lung alveoli in severe Covid-19: An opening for new treatment options? [Text] /Mats G. Karlsson, Anders Blomberg J.// Biol. Chem.- 2020 -№ 295(45).- P. 15418–15422
13. Culty, M. The hyaluronan receptor (CD44) participates in the uptake and degradation of hyaluronan [Text] / H. A. Nguyen, C. B. Underhill. J.// Cell Biol.- 1992. № 116 (4). - P. 1055–1062.
14. Windyga, J.: COVID‑19 a zaburzenia hemostazy [Text] / J. Windyga// Med. Prakt. -2020.- № 7. - P. 59–68.
15. Абатуров, А.Е. Патогенез COVID-19 [Текст] / А.Е. Абатуров, Е.А. Агафонова, Е.Л. Кривуша, А.А. Никулина //Zdorov’e Rebenka. 2020. -№ 15(2). – С. 133-144.
16.Wilkinson, T. S. Pro- and anti-inflammatory factors cooperate to control hyaluronan synthesis in lung fibroblasts [Text]/Potter-Perigo S.,Tsoi C., Altman L. C. // Cell Mol. Biol.–2004. 1№31. P. 92–99.
17. Michael, R Garvin. A mechanistic model and therapeutic interventions for COVID-19 involving a RAS-mediated bradykinin storm. [Text] / Christiane Alvarez, J Izaak Miller, Erica T Prates, Angelica M Walker, B Kirtley Amos, Alan E Mast, Amy Justice, Bruce Aronow, Daniel Jacobson// eLife. – 2020. - №9.
18. Bai, F Pang. Angiotensin II AT1 receptor alters ACE2 activity,eNOS expression and CD44-hyaluronan interaction in rats with hypertension and myocardial fibrosis [Text] /XFZhang LHWang NPMcKallip RJGarner REZhao ZQ // Life Sciences. –2016. № 153. P. 141–152.
19. Мельник, А.А. Антитромбоцитарная и антикоагулянтная терапия при COVID-19 [Текст] / А.А. Мельник // Вестник Фармации и медицины. -2020. - №9 (727).

Цитата үчүн

Успеева А.Э., Махмудова Ж.А., Таалайбекова М.Т., Баатырова Н.Ж. Өпкөнүн альвеолдорундагы гиалурон кислотасынын абалына Сovid-19дун таасиринин биохимиялык мүнөздөмөсү. Кыргызстандын Саламаттык Сактоо 2021, № 2, б. 152-159;

https://doi.org/10.51350/zdravkg20216220152

Көрүүлөр: 5753
Copyright MAXXmarketing GmbH
JoomShopping Download & Support