Кыргызстандын Саламаттык Сактоо
Zdravoohraneniye Kyrgyzstana

ISSN 1694-8068 (Print)

ISSN 1694-805X (Online)

Кыргыз Республикасындагы 2018-2021-жылдардын АИВ-инфекцияга болгон эпидкөзөмөлдү жүргүзүү системасын баалоо

Кыргыз Республикасындагы 2018-2021-жылдардын АИВ-инфекцияга болгон эпидкөзөмөлдү жүргүзүү системасын баалоо
Полный текст Full text Толук текст  

Корутунду

Киришүү. АИВ-инфекция-симптомсуз өтүү менен иммундук системанын прогрессивдүү жетишсиз- дигин пайда кылат, андан кийин экинчи инфекциялардын өнүгүшүнө, ар кандай иммунологиялык бузулууларга, ошондой эле КИЖСтин терминалдык стадиясынын өнүгүшү менен рактын ар кандай түрлөрүнүн өнүгүү тобо- келдигине алып келет. 1996-жылы КР жаранында АИВ-инфекциясы биринчи жолу катталган. Өлкөнүн аймакта- рында АИВ-инфекцияны каттоо 1998-жылдан баштап башталган. 2021-жылдын сентябрь айынан декабрь айына чейин АКШнын Ооруларды көзөмөлдөө жана алдын алуу борборлорунун көрсөтмөсү боюнча эпидкозомолго жөнөкөй баа берилди. Кыргыз Республикасында АИВ-инфекцияга көзөмөл жүргүзүү. Бул материалда 2018-2021- жж. АИВ-инфекциясына эпидкөзөмөл жүргүзүү системасын баалоонун жыйынтыктары, анын күчтүү жана алсыз жактары берилген. Жүргүзүлгөн баалоонун жыйынтыгы боюнча системаны жакшыртуу боюнча сунуштар бе- рилди. Изилдөөнүн максаты - эпидкозомолдун касиеттерин колдонуу менен Кыргыз Республикасында АИВ-инфекцияга эпидкөзөмөл системасын сүрөттөө жана баалоо болуп саналат, көзөмөл жөнөкөйлүк, сезимталдык, ийкемдүүлүк катары бааланды. Материалдар жана ыкмалар. Баалоо учурунда маалымат булактары КИЖС борборлорунун документтери болгон. Бардык отчетторго, ченемдик документтерге, клиникалык протоколдорго, АИВ учурларына электрондук байкоо жүргүзүү базасына талдоо жүргүзүлдү. Натыйжалар. Система татаал, көптөгөн кайталануучу отчеттук формалар, системанын сезгичтиги жогору, бул 94,8% ды түздү, оң прогноздук мааниси 47% ды түздү, система өз убагында, аны АРТга болгон берилгендиктин 15% жогорулашынын мисалы менен баалоого болот. Жыйынтыгы. Система 9га ээ болгон отчеттук формалардын саны менен татаалдашып, керектүү отчетторду элек- трондук маалымат базасына дароо киргизүүгө болот. Система жогорку сезгичтикти көрсөттү (94,8%), бул эпиде- миянын башталышы эрте аныкталганда байкоо жүргүзүү үчүн абдан жакшы көрсөткүч. Кыргыз Республикасында АИВге эпидкөзөмөл жүргүзүү системасындагы отчеттор өз убагында берилет. АИВ-инфекциянын жаңы учур- ларын аныктоого күн сайын мониторинг жүргүзүлүп, КИЖС борборлорунун бардык деңгээлдеринде эпид ишке ашырылат көзөмөл.

Авторлор жөнүндө

Кемелбек кызы Насыят, врач-эпидемиолог Городского центра профилактики и борьбы со СПИДом МЗ КР, Бишкек, Кыргызская Республика;
Карагулова Аида Шайлообековна, директор Городского центра профилактики и борьбы со СПИДом, Бишкек, Кыргызская Республика;
Мергенова Гаухар Айдабековна, заведующая кафедры эпидемиологии с курсом ВИЧ-инфекции Казахстанского национального медицинского университета имени С. Д. Асфендиярова, Алматы, Республика Казахстан.

Kemelbek kyzy Nasyat, epidemiologist at City AIDS Prevention and Control Center, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Karagulova Aida Shailoobekovna, director at City AIDS Prevention and Control Center, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Mergenova Gaukhar Aidarbekovna, Head of the Department of Epidemiology with a course of HIV infection of Kazakhstan National Medical University named after S.D. Asfendiyarov, Almaty, Republic of Kazakhstan.

Кемелбек кызы Насят, СПИДдин алдын алуу жана ага каршы күрөшүү боюнча шаардык борборунун эпидемиологу, Бишкек, Кыргыз Республикасы;

Карагулова Аида Шайлообековна, СПИДдин алдын алуу жана ага каршы күрөшүү боюнча шаардык борбордун директору, Бишкек, Кыргыз Республикасы;

Мергенова Гаухар Айдарбековна, С.Д. Асфендияров атындагы Казакстан Улуттук Медицина Университетинин ВИЧ-инфекция курсу боюнча эпидемиология кафедрасынын башчысы, Алматы, Казакстан Республикасы.

Шилтемелер

1. Arseniou, Stylianos, Aikaterini Arvaniti, and Maria Samakouri. “HIV Infection and Depression.” Psychiatry and Clinical Neuro sciences 68, no. 2 (2014): 96–109. https://doi.org/10.1111/pcn.12097.
2. Boulougoura, Afroditi, and Irini Sereti. “HIV Infection and Immune Activation.” Current Opinion in HIV and AIDS 11, no. 2(2016): 191–200. https://doi.org/10.1097/coh.0000000000000241.
3. Здравоохранения, В Практике Общественного. “Принципы Эпидемиологии,” no. Cdc (2012)./Principles of epidemiology in public health practice CDC (2012).[Zdravoohraneniya, V Praktike Obshchestvennogo. “Principy Epidemiologii,” no. CDC (2012).]
4. Клинические протоколы по ВИЧ-инфекции приняты Экспертным советом по оценке качества клинических руководств /протоколов и утверждены Приказом МЗ КР № 903 от 10.10.2017 г./Clinical protocols on HIV infection have been adopted by the Expert Council on Quality Assessment of Clinical Guidelines/Protocols and approved By order of the Ministry of Health № 903 from 10.10.2017 г.[Klinicheskie protokoly po VICH-infekcii prinyaty Ekspertnym sovetom po ocenke kachestva klinicheskih rukovodstv /protokolov i utverzhdeny Prikazom MZ KR № 903 ot 10.10.2017 g.]
5. Актуальные вопросы в науке и практике / Сборник статей по материалам XIII международной научно-практической конференции (10 декабря 2018 г., г. Самара). В 4 ч. Ч.3 / – Уфа: Изд. Дендра, 2018. – 245 с./Topical issues in science and practice/Collection of articles based on the materials of the XIII International Scientific and Practical Conference (10 december 2018, Samara). В 4 ч. Ч.3 / – Ufa: publishing Dendra, 2018.-245 p. [Aktual'nye voprosy v nauke i praktike / Sbornik statej po materialam XIII mezhdunarodnoj nauchno-prakticheskoj konferencii (10 dekabrya 2018 g., g. Samara). V 4 ch. CH.3 / – Ufa: Izd. Dendra, 2018. – 245 s./]
6. Republican AIDS Center of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic. Website: www.aidscenter.kg
7. Centers for Disease Control and Prevention of USA. Website: https://www.cdc.gov/
8. World Health Organization . Website: https://www.who.int/

1. Arseniou, Stylianos, Aikaterini Arvaniti, and Maria Samakouri. “HIV Infection and Depression.” Psychiatry and Clinical Neuro sciences 68, no. 2 (2014): 96–109. https://doi.org/10.1111/pcn.12097.
2. Boulougoura, Afroditi, and Irini Sereti. “HIV Infection and Immune Activation.” Current Opinion in HIV and AIDS 11, no. 2(2016): 191–200. https://doi.org/10.1097/coh.0000000000000241.
3. Здравоохранения, В Практике Общественного. “Принципы Эпидемиологии,” no. Cdc (2012)./Principles of epidemiology in public health practice CDC (2012).[Zdravoohraneniya, V Praktike Obshchestvennogo. “Principy Epidemiologii,” no. CDC (2012).]
4. Клинические протоколы по ВИЧ-инфекции приняты Экспертным советом по оценке качества клинических руководств /протоколов и утверждены Приказом МЗ КР № 903 от 10.10.2017 г./Clinical protocols on HIV infection have been adopted by the Expert Council on Quality Assessment of Clinical Guidelines/Protocols and approved By order of the Ministry of Health № 903 from 10.10.2017 г.[Klinicheskie protokoly po VICH-infekcii prinyaty Ekspertnym sovetom po ocenke kachestva klinicheskih rukovodstv /protokolov i utverzhdeny Prikazom MZ KR № 903 ot 10.10.2017 g.]
5. Актуальные вопросы в науке и практике / Сборник статей по материалам XIII международной научно-практической конференции (10 декабря 2018 г., г. Самара). В 4 ч. Ч.3 / – Уфа: Изд. Дендра, 2018. – 245 с./Topical issues in science and practice/Collection of articles based on the materials of the XIII International Scientific and Practical Conference (10 december 2018, Samara). В 4 ч. Ч.3 / – Ufa: publishing Dendra, 2018.-245 p. [Aktual'nye voprosy v nauke i praktike / Sbornik statej po materialam XIII mezhdunarodnoj nauchno-prakticheskoj konferencii (10 dekabrya 2018 g., g. Samara). V 4 ch. CH.3 / – Ufa: Izd. Dendra, 2018. – 245 s./]
6. Republican AIDS Center of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic. Website: www.aidscenter.kg
7. Centers for Disease Control and Prevention of USA. Website: https://www.cdc.gov/
8. World Health Organization . Website: https://www.who.int/

1. Arseniou, Stylianos, Aikaterini Arvaniti, and Maria Samakouri. “HIV Infection and Depression.” Psychiatry and Clinical Neuro sciences 68, no. 2 (2014): 96–109. https://doi.org/10.1111/pcn.12097.
2. Boulougoura, Afroditi, and Irini Sereti. “HIV Infection and Immune Activation.” Current Opinion in HIV and AIDS 11, no. 2(2016): 191–200. https://doi.org/10.1097/coh.0000000000000241.
3. Здравоохранения, В Практике Общественного. “Принципы Эпидемиологии,” no. Cdc (2012)./Principles of epidemiology in public health practice CDC (2012).[Zdravoohraneniya, V Praktike Obshchestvennogo. “Principy Epidemiologii,” no. CDC (2012).]
4. Клинические протоколы по ВИЧ-инфекции приняты Экспертным советом по оценке качества клинических руководств /протоколов и утверждены Приказом МЗ КР № 903 от 10.10.2017 г./Clinical protocols on HIV infection have been adopted by the Expert Council on Quality Assessment of Clinical Guidelines/Protocols and approved By order of the Ministry of Health № 903 from 10.10.2017 г.[Klinicheskie protokoly po VICH-infekcii prinyaty Ekspertnym sovetom po ocenke kachestva klinicheskih rukovodstv /protokolov i utverzhdeny Prikazom MZ KR № 903 ot 10.10.2017 g.]
5. Актуальные вопросы в науке и практике / Сборник статей по материалам XIII международной научно-практической конференции (10 декабря 2018 г., г. Самара). В 4 ч. Ч.3 / – Уфа: Изд. Дендра, 2018. – 245 с./Topical issues in science and practice/Collection of articles based on the materials of the XIII International Scientific and Practical Conference (10 december 2018, Samara). В 4 ч. Ч.3 / – Ufa: publishing Dendra, 2018.-245 p. [Aktual'nye voprosy v nauke i praktike / Sbornik statej po materialam XIII mezhdunarodnoj nauchno-prakticheskoj konferencii (10 dekabrya 2018 g., g. Samara). V 4 ch. CH.3 / – Ufa: Izd. Dendra, 2018. – 245 s./]
6. Republican AIDS Center of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic. Website: www.aidscenter.kg
7. Centers for Disease Control and Prevention of USA. Website: https://www.cdc.gov/
8. World Health Organization . Website: https://www.who.int/

Для цитирования

Кемельбек к.Н., Карагулова А.Ш., Мергенова Г.А. Простая оценка системы эпиднадзора за ВИЧ-инфекцией в Кыргызской Республике за 2018-2021гг. Здравоохранение Кыргызстана 2022, № 1, с. 97-101.
https://doi.org/10.51350/zdravkg2022311497

For citation

Kemelbek k.Nasyat, Karagulova A.S.,Mergenova G.A. A simple assessment of the HIV surveillance system in the Kyrgyz Republic for 2018-2021. Health care of Kyrgyzstan 2022,No.1, pp. 97-101.
https://doi.org/10.51350/zdravkg2022311497

Цитата үчүн

Кемельбек к.Н., Карагулова А.Ш., Мергенова Г.А. Кыргыз Республикасындагы 2018-2021-жылдардын АИВ-инфекцияга болгон эпидкөзөмөлдү жүргүзүү системасын баалоо. Кыргызстандын саламаттык сактоо 2022, № 1, с. 97-101. https://doi.org/10.51350/zdravkg2022311497

Авторлор Кемельбек к.Н., Карагулова А.Ш., Мергенова Г.А.
Ссылка doi.org https://doi.org/10.51350/zdravkg2022311497
Беттер 97-101
Негизги сөздөр Эпидемиологиялык көзөмөл, оппортунисттик инфекциялар, вирустук гепатит, кургак учук
Орусча
Об авторах

Кемелбек кызы Насыят, врач-эпидемиолог Городского центра профилактики и борьбы со СПИДом МЗ КР, Бишкек, Кыргызская Республика;
Карагулова Аида Шайлообековна, директор Городского центра профилактики и борьбы со СПИДом, Бишкек, Кыргызская Республика;
Мергенова Гаухар Айдабековна, заведующая кафедры эпидемиологии с курсом ВИЧ-инфекции Казахстанского национального медицинского университета имени С. Д. Асфендиярова, Алматы, Республика Казахстан.

Полный текст

PDF (RUS)

Список литературы

1. Arseniou, Stylianos, Aikaterini Arvaniti, and Maria Samakouri. “HIV Infection and Depression.” Psychiatry and Clinical Neuro sciences 68, no. 2 (2014): 96–109. https://doi.org/10.1111/pcn.12097.
2. Boulougoura, Afroditi, and Irini Sereti. “HIV Infection and Immune Activation.” Current Opinion in HIV and AIDS 11, no. 2(2016): 191–200. https://doi.org/10.1097/coh.0000000000000241.
3. Здравоохранения, В Практике Общественного. “Принципы Эпидемиологии,” no. Cdc (2012)./Principles of epidemiology in public health practice CDC (2012).[Zdravoohraneniya, V Praktike Obshchestvennogo. “Principy Epidemiologii,” no. CDC (2012).]
4. Клинические протоколы по ВИЧ-инфекции приняты Экспертным советом по оценке качества клинических руководств /протоколов и утверждены Приказом МЗ КР № 903 от 10.10.2017 г./Clinical protocols on HIV infection have been adopted by the Expert Council on Quality Assessment of Clinical Guidelines/Protocols and approved By order of the Ministry of Health № 903 from 10.10.2017 г.[Klinicheskie protokoly po VICH-infekcii prinyaty Ekspertnym sovetom po ocenke kachestva klinicheskih rukovodstv /protokolov i utverzhdeny Prikazom MZ KR № 903 ot 10.10.2017 g.]
5. Актуальные вопросы в науке и практике / Сборник статей по материалам XIII международной научно-практической конференции (10 декабря 2018 г., г. Самара). В 4 ч. Ч.3 / – Уфа: Изд. Дендра, 2018. – 245 с./Topical issues in science and practice/Collection of articles based on the materials of the XIII International Scientific and Practical Conference (10 december 2018, Samara). В 4 ч. Ч.3 / – Ufa: publishing Dendra, 2018.-245 p. [Aktual'nye voprosy v nauke i praktike / Sbornik statej po materialam XIII mezhdunarodnoj nauchno-prakticheskoj konferencii (10 dekabrya 2018 g., g. Samara). V 4 ch. CH.3 / – Ufa: Izd. Dendra, 2018. – 245 s./]
6. Republican AIDS Center of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic. Website: www.aidscenter.kg
7. Centers for Disease Control and Prevention of USA. Website: https://www.cdc.gov/
8. World Health Organization . Website: https://www.who.int/

Для цитирования

Кемельбек к.Н., Карагулова А.Ш., Мергенова Г.А. Простая оценка системы эпиднадзора за ВИЧ-инфекцией в Кыргызской Республике за 2018-2021гг. Здравоохранение Кыргызстана 2022, № 1, с. 97-101.
https://doi.org/10.51350/zdravkg2022311497

Англисче
About authors

Kemelbek kyzy Nasyat, epidemiologist at City AIDS Prevention and Control Center, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Karagulova Aida Shailoobekovna, director at City AIDS Prevention and Control Center, Bishkek, Kyrgyz Republic;
Mergenova Gaukhar Aidarbekovna, Head of the Department of Epidemiology with a course of HIV infection of Kazakhstan National Medical University named after S.D. Asfendiyarov, Almaty, Republic of Kazakhstan.

Full text

PDF (RUS)

References

1. Arseniou, Stylianos, Aikaterini Arvaniti, and Maria Samakouri. “HIV Infection and Depression.” Psychiatry and Clinical Neuro sciences 68, no. 2 (2014): 96–109. https://doi.org/10.1111/pcn.12097.
2. Boulougoura, Afroditi, and Irini Sereti. “HIV Infection and Immune Activation.” Current Opinion in HIV and AIDS 11, no. 2(2016): 191–200. https://doi.org/10.1097/coh.0000000000000241.
3. Здравоохранения, В Практике Общественного. “Принципы Эпидемиологии,” no. Cdc (2012)./Principles of epidemiology in public health practice CDC (2012).[Zdravoohraneniya, V Praktike Obshchestvennogo. “Principy Epidemiologii,” no. CDC (2012).]
4. Клинические протоколы по ВИЧ-инфекции приняты Экспертным советом по оценке качества клинических руководств /протоколов и утверждены Приказом МЗ КР № 903 от 10.10.2017 г./Clinical protocols on HIV infection have been adopted by the Expert Council on Quality Assessment of Clinical Guidelines/Protocols and approved By order of the Ministry of Health № 903 from 10.10.2017 г.[Klinicheskie protokoly po VICH-infekcii prinyaty Ekspertnym sovetom po ocenke kachestva klinicheskih rukovodstv /protokolov i utverzhdeny Prikazom MZ KR № 903 ot 10.10.2017 g.]
5. Актуальные вопросы в науке и практике / Сборник статей по материалам XIII международной научно-практической конференции (10 декабря 2018 г., г. Самара). В 4 ч. Ч.3 / – Уфа: Изд. Дендра, 2018. – 245 с./Topical issues in science and practice/Collection of articles based on the materials of the XIII International Scientific and Practical Conference (10 december 2018, Samara). В 4 ч. Ч.3 / – Ufa: publishing Dendra, 2018.-245 p. [Aktual'nye voprosy v nauke i praktike / Sbornik statej po materialam XIII mezhdunarodnoj nauchno-prakticheskoj konferencii (10 dekabrya 2018 g., g. Samara). V 4 ch. CH.3 / – Ufa: Izd. Dendra, 2018. – 245 s./]
6. Republican AIDS Center of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic. Website: www.aidscenter.kg
7. Centers for Disease Control and Prevention of USA. Website: https://www.cdc.gov/
8. World Health Organization . Website: https://www.who.int/

For citation

Kemelbek k.Nasyat, Karagulova A.S.,Mergenova G.A. A simple assessment of the HIV surveillance system in the Kyrgyz Republic for 2018-2021. Health care of Kyrgyzstan 2022,No.1, pp. 97-101.
https://doi.org/10.51350/zdravkg2022311497

Кыргызча
Авторлор жөнүндө

Кемелбек кызы Насят, СПИДдин алдын алуу жана ага каршы күрөшүү боюнча шаардык борборунун эпидемиологу, Бишкек, Кыргыз Республикасы;

Карагулова Аида Шайлообековна, СПИДдин алдын алуу жана ага каршы күрөшүү боюнча шаардык борбордун директору, Бишкек, Кыргыз Республикасы;

Мергенова Гаухар Айдарбековна, С.Д. Асфендияров атындагы Казакстан Улуттук Медицина Университетинин ВИЧ-инфекция курсу боюнча эпидемиология кафедрасынын башчысы, Алматы, Казакстан Республикасы.

Толук текст

PDF (RUS)

Шилтемелер

1. Arseniou, Stylianos, Aikaterini Arvaniti, and Maria Samakouri. “HIV Infection and Depression.” Psychiatry and Clinical Neuro sciences 68, no. 2 (2014): 96–109. https://doi.org/10.1111/pcn.12097.
2. Boulougoura, Afroditi, and Irini Sereti. “HIV Infection and Immune Activation.” Current Opinion in HIV and AIDS 11, no. 2(2016): 191–200. https://doi.org/10.1097/coh.0000000000000241.
3. Здравоохранения, В Практике Общественного. “Принципы Эпидемиологии,” no. Cdc (2012)./Principles of epidemiology in public health practice CDC (2012).[Zdravoohraneniya, V Praktike Obshchestvennogo. “Principy Epidemiologii,” no. CDC (2012).]
4. Клинические протоколы по ВИЧ-инфекции приняты Экспертным советом по оценке качества клинических руководств /протоколов и утверждены Приказом МЗ КР № 903 от 10.10.2017 г./Clinical protocols on HIV infection have been adopted by the Expert Council on Quality Assessment of Clinical Guidelines/Protocols and approved By order of the Ministry of Health № 903 from 10.10.2017 г.[Klinicheskie protokoly po VICH-infekcii prinyaty Ekspertnym sovetom po ocenke kachestva klinicheskih rukovodstv /protokolov i utverzhdeny Prikazom MZ KR № 903 ot 10.10.2017 g.]
5. Актуальные вопросы в науке и практике / Сборник статей по материалам XIII международной научно-практической конференции (10 декабря 2018 г., г. Самара). В 4 ч. Ч.3 / – Уфа: Изд. Дендра, 2018. – 245 с./Topical issues in science and practice/Collection of articles based on the materials of the XIII International Scientific and Practical Conference (10 december 2018, Samara). В 4 ч. Ч.3 / – Ufa: publishing Dendra, 2018.-245 p. [Aktual'nye voprosy v nauke i praktike / Sbornik statej po materialam XIII mezhdunarodnoj nauchno-prakticheskoj konferencii (10 dekabrya 2018 g., g. Samara). V 4 ch. CH.3 / – Ufa: Izd. Dendra, 2018. – 245 s./]
6. Republican AIDS Center of the Ministry of Health of the Kyrgyz Republic. Website: www.aidscenter.kg
7. Centers for Disease Control and Prevention of USA. Website: https://www.cdc.gov/
8. World Health Organization . Website: https://www.who.int/

Цитата үчүн

Кемельбек к.Н., Карагулова А.Ш., Мергенова Г.А. Кыргыз Республикасындагы 2018-2021-жылдардын АИВ-инфекцияга болгон эпидкөзөмөлдү жүргүзүү системасын баалоо. Кыргызстандын саламаттык сактоо 2022, № 1, с. 97-101. https://doi.org/10.51350/zdravkg2022311497

Көрүүлөр: 6426
Copyright MAXXmarketing GmbH
JoomShopping Download & Support