Кыргызстандын Саламаттык Сактоо
Zdravoohraneniye Kyrgyzstana

ISSN 1694-8068 (Print)

ISSN 1694-805X (Online)

ВИЧ-инфекциялуу бейтаптардагы кургак учуктун өнyгyyсyнyн медициналык-биологиялык жана социо-демографиялык коркунучтуу факторлоруна комплекттyy талдоо

ВИЧ-инфекциялуу бейтаптардагы кургак учуктун өнyгyyсyнyн медициналык-биологиялык жана социо-демографиялык коркунучтуу факторлоруна комплекттyy талдоо
Полный текст Full text Толук текст  

Корутунду

Бул макала Кыргыз Республикасында 2014-жылдан 2018-жылга чейинки мезгилде калктын жалпы катмарынын жана ВИЧ-инфекциясы менен ооругандардын арасында кургак учуктан оорунун жана өлүмдүн ди- намикасына арналган. Кургак учук менен ооруган ВИЧ-инфекциясы менен ооругандардын саны, ВИЧ-инфек- циясы менен ооругандардын жана жалпы калктын арасында кургак учук менен ооругандардын үлүшү, кургак учуктун химиопрофилактикасын алган ВИЧ-инфекциясы менен ооругандардын пайыздык көрсөткүчү оорулар- дын улуттук реестрлерин, мамлекеттик реестрлерди, ведомстволук статистикалык отчеттордун маалыматтарын, кургак учук жана мамлекеттик статистикалык кызматтардын маалыматтарын, ошондой эле өлкөлөрдүн ДСУга жана ЮНЭЙДСке үзгүлтүксүз отчеттуулугунун материалдарын колдонуу менен аныкталган. Макаланын автор- лору ачык булактардан алынган маалыматтарды да пайдаланышкан: басылмалар жана эл аралык уюмдардын маа- лымат базалары, тиешелүү мекемелердин программалык жана ички документтери. Авторлор ВИЧ-инфекциясы менен ооруган бейтаптарда кургак учуктун өнүгүшү үчүн тобокелдик факторлорунун таасирин, ошондой эле ВИЧ-инфекциясы жана ВИЧ/Кургак учук менен ооруган бейтаптар арасында АРТнын кургак учуктун дартына тийгизген таасирин белгилешет.

Авторлор жөнүндө

Бекболотов Айбек Абдылдаевич, заместитель директора Республиканского центра “СПИД” Министерства здравоохранения, Бишкек, Кыргызская Республика
Мамырбаева Аида Кабылбековна, врач инфекционист отдела диспансерного наблюдения и лечения Республиканского центра “СПИД” Министерства здравоохранения, Бишкек, Кыргызская Республика
Абдрахманова Эльмира Джусупбековна, заведующая отдела информатики и эпидемиологии Национального центра фтизиатрии МЗ, Бишкек, Кыргызская Республика

Bekbolotov Aibek Abdyldaevich, Deputy Director Republican Center "AIDS" Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic
Mamyrbaeva Aida Kabylbekovna, Infectious Disease Specialist of the Department of Dispensary Observation and Treatment of the Republican AIDS Center of the Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic
Abdrakhmanova Elmira Dzhusupbekovna, Head of the Department of Informatics and Epidemiology of the National Center for Phthisiology of the Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic

Бекболотов Айбек Абдылдаевич, директордун орун басары Саламаттыкты сактоо министрлигинин Республикалык СПИД борбору, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Мамырбаева Аида Кабылбековна, Республикалык борбордун диспансердик байкоо жана дарылоо бөлүмүнүн инфекционист «СПИД» Саламаттык сактоо министрлиги, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Абдрахманова Эльмира Джусупбековна, информатика жана эпидемиология бѳлүмүнүн башчысы Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлигинин Улуттук фтизиатрия борбору,  Бишкек, Кыргыз Республикасы

Шилтемелер

1. WHO. The end TB strategy [Electronic resource]. 2015. URL: https://www.who.int/tb/strategy/end-tb/en/
2. van Hest N A, Aldridge R W, de Vries G, Sandgren A, Hauer B, Hayward A, Arrazola de Oñate W, Haas W, Codecasa L R, Caylà J A, Story A, Antoine D, Gori A, Quabeck L, Jonsson J, Wanlin M, Orcau À, Rodes A, Dedicoat M, Antoun F, van Deutekom H, Keizer S T, Abubakar I.Tuberculosis control in big cities and urban risk groups in the European Union:a consensus statement. Euro Surveill. 2014; 19(9): pii 20728. https://doi.org/10.2807/1560-7917.ES2014.19.9.20728
3. Tankimovich M. Barriers to and Interventions for Improved Tuberculosis Detection and Treatment among Homeless and Immigrant Populations: A Literature Review. J. Community Health Nurs. 2013; 30 (2): 83–95. doi: 10.1080/07370016.2013.778723
4. Fenner L, Egger M, Bodmer T, Furrer H, Ballif M, Battegay M, et al. HIV Infection Disrupts the Sympatric Host–Pathogen Relationship in Human Tuberculosis. PLoS Genet. 2013; 9(3):e1003318. https://doi.org/10.1371/journal.pgen.1003318
5. Naghavi M. et al. Global, regional, and national age-sex specific mortality for 264 causes of death, 1980–2016: a
systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016. Lancet. 2017. 390(10100): 1151–1210. doi:
10.1016/S0140-6736(17)32152-9
6. World Health Organization. WHO TB burden estimates. WHO’s global tuberculosis database. World Health Organ
ization. URL: https://www.who.int/tb/country/data/download/en/ (accessed: 09.10.2019).
7. Mikkelsen L., Phillips D.E., AbouZahr C., Setel P.W., de Savigny D., Lozano R., Lopez A.D. A global assessment of
civil registration and vital statistics systems: monitoring data quality and progress. Lancet. 2015; 386(10001):1395-
1406. doi: 10.1016/S0140-6736(15)60171-4
8. Phillips D.E., Lozano R., Naghavi M., Atkinson C., Gonzalez-Medina D., Mikkelsen L., Murray C.J., Lopez A.D. A
composite metric for assessing data on mortality and causes of death: The vital statistics performance index. Popul.
Popul Health Metr. 2014 May;12:14. doi: 10.1186/1478-7954-12-14
9. World Health Organization. Global tuberculosis report 2018. World Health Organization, 2018. 231 p.
https://www.who.int/teams/global-tuberculosis-programme/tb-reports

1. WHO. The end TB strategy [Electronic resource]. 2015. URL: https://www.who.int/tb/strategy/end-tb/en/
2. van Hest N A, Aldridge R W, de Vries G, Sandgren A, Hauer B, Hayward A, Arrazola de Oñate W, Haas W, Codecasa L R, Caylà J A, Story A, Antoine D, Gori A, Quabeck L, Jonsson J, Wanlin M, Orcau À, Rodes A, Dedicoat M, Antoun F, van Deutekom H, Keizer S T, Abubakar I.Tuberculosis control in big cities and urban risk groups in the European Union:a consensus statement. Euro Surveill. 2014; 19(9): pii 20728. https://doi.org/10.2807/1560-7917.ES2014.19.9.20728
3. Tankimovich M. Barriers to and Interventions for Improved Tuberculosis Detection and Treatment among Homeless and Immigrant Populations: A Literature Review. J. Community Health Nurs. 2013; 30 (2): 83–95. doi: 10.1080/07370016.2013.778723
4. Fenner L, Egger M, Bodmer T, Furrer H, Ballif M, Battegay M, et al. HIV Infection Disrupts the Sympatric Host–Pathogen Relationship in Human Tuberculosis. PLoS Genet. 2013; 9(3):e1003318. https://doi.org/10.1371/journal.pgen.1003318
5. Naghavi M. et al. Global, regional, and national age-sex specific mortality for 264 causes of death, 1980–2016: a
systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016. Lancet. 2017. 390(10100): 1151–1210. doi:
10.1016/S0140-6736(17)32152-9
6. World Health Organization. WHO TB burden estimates. WHO’s global tuberculosis database. World Health Organ
ization. URL: https://www.who.int/tb/country/data/download/en/ (accessed: 09.10.2019).
7. Mikkelsen L., Phillips D.E., AbouZahr C., Setel P.W., de Savigny D., Lozano R., Lopez A.D. A global assessment of
civil registration and vital statistics systems: monitoring data quality and progress. Lancet. 2015; 386(10001):1395-
1406. doi: 10.1016/S0140-6736(15)60171-4
8. Phillips D.E., Lozano R., Naghavi M., Atkinson C., Gonzalez-Medina D., Mikkelsen L., Murray C.J., Lopez A.D. A
composite metric for assessing data on mortality and causes of death: The vital statistics performance index. Popul.
Popul Health Metr. 2014 May;12:14. doi: 10.1186/1478-7954-12-14
9. World Health Organization. Global tuberculosis report 2018. World Health Organization, 2018. 231 p.
https://www.who.int/teams/global-tuberculosis-programme/tb-reports

1. WHO. The end TB strategy [Electronic resource]. 2015. URL: https://www.who.int/tb/strategy/end-tb/en/
2. van Hest N A, Aldridge R W, de Vries G, Sandgren A, Hauer B, Hayward A, Arrazola de Oñate W, Haas W, Codecasa L R, Caylà J A, Story A, Antoine D, Gori A, Quabeck L, Jonsson J, Wanlin M, Orcau À, Rodes A, Dedicoat M, Antoun F, van Deutekom H, Keizer S T, Abubakar I.Tuberculosis control in big cities and urban risk groups in the European Union:a consensus statement. Euro Surveill. 2014; 19(9): pii 20728. https://doi.org/10.2807/1560-7917.ES2014.19.9.20728
3. Tankimovich M. Barriers to and Interventions for Improved Tuberculosis Detection and Treatment among Homeless and Immigrant Populations: A Literature Review. J. Community Health Nurs. 2013; 30 (2): 83–95. doi: 10.1080/07370016.2013.778723
4. Fenner L, Egger M, Bodmer T, Furrer H, Ballif M, Battegay M, et al. HIV Infection Disrupts the Sympatric Host–Pathogen Relationship in Human Tuberculosis. PLoS Genet. 2013; 9(3):e1003318. https://doi.org/10.1371/journal.pgen.1003318
5. Naghavi M. et al. Global, regional, and national age-sex specific mortality for 264 causes of death, 1980–2016: a
systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016. Lancet. 2017. 390(10100): 1151–1210. doi:
10.1016/S0140-6736(17)32152-9
6. World Health Organization. WHO TB burden estimates. WHO’s global tuberculosis database. World Health Organ
ization. URL: https://www.who.int/tb/country/data/download/en/ (accessed: 09.10.2019).
7. Mikkelsen L., Phillips D.E., AbouZahr C., Setel P.W., de Savigny D., Lozano R., Lopez A.D. A global assessment of
civil registration and vital statistics systems: monitoring data quality and progress. Lancet. 2015; 386(10001):1395-
1406. doi: 10.1016/S0140-6736(15)60171-4
8. Phillips D.E., Lozano R., Naghavi M., Atkinson C., Gonzalez-Medina D., Mikkelsen L., Murray C.J., Lopez A.D. A
composite metric for assessing data on mortality and causes of death: The vital statistics performance index. Popul.
Popul Health Metr. 2014 May;12:14. doi: 10.1186/1478-7954-12-14
9. World Health Organization. Global tuberculosis report 2018. World Health Organization, 2018. 231 p.
https://www.who.int/teams/global-tuberculosis-programme/tb-reports

Для цитирования

Бекболотов А.А., Мамырбаева А.К., Абдрахманова Э.Д. Комплексный анализ медико-биологических и социально-демографических факторов риска развития туберкулеза у пациентов с ВИЧ-инфекцией. Здравоохранение Кыргызстана 2022, № 2,с. 131-137.  https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg20226219131

For citation

Bekbolotov A.A., Mamyrbaeva A.K., Abdrakhmanova E.D. Comprehensive analysis of medical-biological and socio-demographic risk factors of tb development in HIV-infected patients.Health care of Kyrgyzstan 2022,No.2, pp. 131-137. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg20226219131

Цитата үчүн

Бекболотов А.А., Мамырбаева А.К., Абдрахманова Э.Д. ВИЧ-инфекциялуу бейтаптардагы кургак учуктун өнyгyyсyнyн медициналык-биологиялык жана социо-демографиялык коркунучтуу факторлоруна комплекттyy талдоо. Кыргызстандын саламаттык сактоо 2022, no 2, б. 131-137. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg20226219131

Авторлор Бекболотов А.А., Мамырбаева А.К., Абдрахманова Э.Д.
Ссылка doi.org https://doi.org/10.51350/zdravkg20226219131
Беттер 131-137
Негизги сөздөр АИВ, инфекция, кургак учук, химиопрофилактика, антиретровирустук терапия, кургак учукка каршы дарылоо, Коркунуч факторлору, кургак учуктун өнүгүшүү
Орусча
Об авторах

Бекболотов Айбек Абдылдаевич, заместитель директора Республиканского центра “СПИД” Министерства здравоохранения, Бишкек, Кыргызская Республика
Мамырбаева Аида Кабылбековна, врач инфекционист отдела диспансерного наблюдения и лечения Республиканского центра “СПИД” Министерства здравоохранения, Бишкек, Кыргызская Республика
Абдрахманова Эльмира Джусупбековна, заведующая отдела информатики и эпидемиологии Национального центра фтизиатрии МЗ, Бишкек, Кыргызская Республика

Полный текст

PDF (RUS)

Список литературы

1. WHO. The end TB strategy [Electronic resource]. 2015. URL: https://www.who.int/tb/strategy/end-tb/en/
2. van Hest N A, Aldridge R W, de Vries G, Sandgren A, Hauer B, Hayward A, Arrazola de Oñate W, Haas W, Codecasa L R, Caylà J A, Story A, Antoine D, Gori A, Quabeck L, Jonsson J, Wanlin M, Orcau À, Rodes A, Dedicoat M, Antoun F, van Deutekom H, Keizer S T, Abubakar I.Tuberculosis control in big cities and urban risk groups in the European Union:a consensus statement. Euro Surveill. 2014; 19(9): pii 20728. https://doi.org/10.2807/1560-7917.ES2014.19.9.20728
3. Tankimovich M. Barriers to and Interventions for Improved Tuberculosis Detection and Treatment among Homeless and Immigrant Populations: A Literature Review. J. Community Health Nurs. 2013; 30 (2): 83–95. doi: 10.1080/07370016.2013.778723
4. Fenner L, Egger M, Bodmer T, Furrer H, Ballif M, Battegay M, et al. HIV Infection Disrupts the Sympatric Host–Pathogen Relationship in Human Tuberculosis. PLoS Genet. 2013; 9(3):e1003318. https://doi.org/10.1371/journal.pgen.1003318
5. Naghavi M. et al. Global, regional, and national age-sex specific mortality for 264 causes of death, 1980–2016: a
systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016. Lancet. 2017. 390(10100): 1151–1210. doi:
10.1016/S0140-6736(17)32152-9
6. World Health Organization. WHO TB burden estimates. WHO’s global tuberculosis database. World Health Organ
ization. URL: https://www.who.int/tb/country/data/download/en/ (accessed: 09.10.2019).
7. Mikkelsen L., Phillips D.E., AbouZahr C., Setel P.W., de Savigny D., Lozano R., Lopez A.D. A global assessment of
civil registration and vital statistics systems: monitoring data quality and progress. Lancet. 2015; 386(10001):1395-
1406. doi: 10.1016/S0140-6736(15)60171-4
8. Phillips D.E., Lozano R., Naghavi M., Atkinson C., Gonzalez-Medina D., Mikkelsen L., Murray C.J., Lopez A.D. A
composite metric for assessing data on mortality and causes of death: The vital statistics performance index. Popul.
Popul Health Metr. 2014 May;12:14. doi: 10.1186/1478-7954-12-14
9. World Health Organization. Global tuberculosis report 2018. World Health Organization, 2018. 231 p.
https://www.who.int/teams/global-tuberculosis-programme/tb-reports

Для цитирования

Бекболотов А.А., Мамырбаева А.К., Абдрахманова Э.Д. Комплексный анализ медико-биологических и социально-демографических факторов риска развития туберкулеза у пациентов с ВИЧ-инфекцией. Здравоохранение Кыргызстана 2022, № 2,с. 131-137.  https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg20226219131

Англисче
About authors

Bekbolotov Aibek Abdyldaevich, Deputy Director Republican Center "AIDS" Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic
Mamyrbaeva Aida Kabylbekovna, Infectious Disease Specialist of the Department of Dispensary Observation and Treatment of the Republican AIDS Center of the Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic
Abdrakhmanova Elmira Dzhusupbekovna, Head of the Department of Informatics and Epidemiology of the National Center for Phthisiology of the Ministry of Health, Bishkek, Kyrgyz Republic

Full text

PDF (RUS)

References

1. WHO. The end TB strategy [Electronic resource]. 2015. URL: https://www.who.int/tb/strategy/end-tb/en/
2. van Hest N A, Aldridge R W, de Vries G, Sandgren A, Hauer B, Hayward A, Arrazola de Oñate W, Haas W, Codecasa L R, Caylà J A, Story A, Antoine D, Gori A, Quabeck L, Jonsson J, Wanlin M, Orcau À, Rodes A, Dedicoat M, Antoun F, van Deutekom H, Keizer S T, Abubakar I.Tuberculosis control in big cities and urban risk groups in the European Union:a consensus statement. Euro Surveill. 2014; 19(9): pii 20728. https://doi.org/10.2807/1560-7917.ES2014.19.9.20728
3. Tankimovich M. Barriers to and Interventions for Improved Tuberculosis Detection and Treatment among Homeless and Immigrant Populations: A Literature Review. J. Community Health Nurs. 2013; 30 (2): 83–95. doi: 10.1080/07370016.2013.778723
4. Fenner L, Egger M, Bodmer T, Furrer H, Ballif M, Battegay M, et al. HIV Infection Disrupts the Sympatric Host–Pathogen Relationship in Human Tuberculosis. PLoS Genet. 2013; 9(3):e1003318. https://doi.org/10.1371/journal.pgen.1003318
5. Naghavi M. et al. Global, regional, and national age-sex specific mortality for 264 causes of death, 1980–2016: a
systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016. Lancet. 2017. 390(10100): 1151–1210. doi:
10.1016/S0140-6736(17)32152-9
6. World Health Organization. WHO TB burden estimates. WHO’s global tuberculosis database. World Health Organ
ization. URL: https://www.who.int/tb/country/data/download/en/ (accessed: 09.10.2019).
7. Mikkelsen L., Phillips D.E., AbouZahr C., Setel P.W., de Savigny D., Lozano R., Lopez A.D. A global assessment of
civil registration and vital statistics systems: monitoring data quality and progress. Lancet. 2015; 386(10001):1395-
1406. doi: 10.1016/S0140-6736(15)60171-4
8. Phillips D.E., Lozano R., Naghavi M., Atkinson C., Gonzalez-Medina D., Mikkelsen L., Murray C.J., Lopez A.D. A
composite metric for assessing data on mortality and causes of death: The vital statistics performance index. Popul.
Popul Health Metr. 2014 May;12:14. doi: 10.1186/1478-7954-12-14
9. World Health Organization. Global tuberculosis report 2018. World Health Organization, 2018. 231 p.
https://www.who.int/teams/global-tuberculosis-programme/tb-reports

For citation

Bekbolotov A.A., Mamyrbaeva A.K., Abdrakhmanova E.D. Comprehensive analysis of medical-biological and socio-demographic risk factors of tb development in HIV-infected patients.Health care of Kyrgyzstan 2022,No.2, pp. 131-137. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg20226219131

Кыргызча
Авторлор жөнүндө

Бекболотов Айбек Абдылдаевич, директордун орун басары Саламаттыкты сактоо министрлигинин Республикалык СПИД борбору, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Мамырбаева Аида Кабылбековна, Республикалык борбордун диспансердик байкоо жана дарылоо бөлүмүнүн инфекционист «СПИД» Саламаттык сактоо министрлиги, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Абдрахманова Эльмира Джусупбековна, информатика жана эпидемиология бѳлүмүнүн башчысы Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлигинин Улуттук фтизиатрия борбору,  Бишкек, Кыргыз Республикасы

Толук текст

PDF (RUS)

Шилтемелер

1. WHO. The end TB strategy [Electronic resource]. 2015. URL: https://www.who.int/tb/strategy/end-tb/en/
2. van Hest N A, Aldridge R W, de Vries G, Sandgren A, Hauer B, Hayward A, Arrazola de Oñate W, Haas W, Codecasa L R, Caylà J A, Story A, Antoine D, Gori A, Quabeck L, Jonsson J, Wanlin M, Orcau À, Rodes A, Dedicoat M, Antoun F, van Deutekom H, Keizer S T, Abubakar I.Tuberculosis control in big cities and urban risk groups in the European Union:a consensus statement. Euro Surveill. 2014; 19(9): pii 20728. https://doi.org/10.2807/1560-7917.ES2014.19.9.20728
3. Tankimovich M. Barriers to and Interventions for Improved Tuberculosis Detection and Treatment among Homeless and Immigrant Populations: A Literature Review. J. Community Health Nurs. 2013; 30 (2): 83–95. doi: 10.1080/07370016.2013.778723
4. Fenner L, Egger M, Bodmer T, Furrer H, Ballif M, Battegay M, et al. HIV Infection Disrupts the Sympatric Host–Pathogen Relationship in Human Tuberculosis. PLoS Genet. 2013; 9(3):e1003318. https://doi.org/10.1371/journal.pgen.1003318
5. Naghavi M. et al. Global, regional, and national age-sex specific mortality for 264 causes of death, 1980–2016: a
systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016. Lancet. 2017. 390(10100): 1151–1210. doi:
10.1016/S0140-6736(17)32152-9
6. World Health Organization. WHO TB burden estimates. WHO’s global tuberculosis database. World Health Organ
ization. URL: https://www.who.int/tb/country/data/download/en/ (accessed: 09.10.2019).
7. Mikkelsen L., Phillips D.E., AbouZahr C., Setel P.W., de Savigny D., Lozano R., Lopez A.D. A global assessment of
civil registration and vital statistics systems: monitoring data quality and progress. Lancet. 2015; 386(10001):1395-
1406. doi: 10.1016/S0140-6736(15)60171-4
8. Phillips D.E., Lozano R., Naghavi M., Atkinson C., Gonzalez-Medina D., Mikkelsen L., Murray C.J., Lopez A.D. A
composite metric for assessing data on mortality and causes of death: The vital statistics performance index. Popul.
Popul Health Metr. 2014 May;12:14. doi: 10.1186/1478-7954-12-14
9. World Health Organization. Global tuberculosis report 2018. World Health Organization, 2018. 231 p.
https://www.who.int/teams/global-tuberculosis-programme/tb-reports

Цитата үчүн

Бекболотов А.А., Мамырбаева А.К., Абдрахманова Э.Д. ВИЧ-инфекциялуу бейтаптардагы кургак учуктун өнyгyyсyнyн медициналык-биологиялык жана социо-демографиялык коркунучтуу факторлоруна комплекттyy талдоо. Кыргызстандын саламаттык сактоо 2022, no 2, б. 131-137. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg20226219131

Көрүүлөр: 3182
Copyright MAXXmarketing GmbH
JoomShopping Download & Support