Кыргызстандын Саламаттык Сактоо
Zdravoohraneniye Kyrgyzstana

ISSN 1694-8068 (Print)

ISSN 1694-805X (Online)

Кирүү

Сүт бези рагынын подтиптеринин гетерогендуулүгү жана алардын семирүү, курак менен байланышы: фактылар, механизмдер жана Кыргызстандын саламаттык сактоо системасы үчүн багыттар

https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.3.9.3.32.38
Сүт бези рагынын подтиптеринин гетерогендуулүгү жана алардын семирүү, курак менен байланышы: фактылар, механизмдер жана Кыргызстандын саламаттык сактоо системасы үчүн багыттар
Полный текст Full text  

PDF (RUS)

PDF (RUS)
Корутунду Авторлор жөнүндө Шилтемелер

Корутунду

Киришүү. Эмчек безинин рагы (ЭБР) аялдардын арасында эң кеңири кездешкен онкологиялык оорулардан бири болуп саналат. Анын биологиялык гетерогендиги ар кандай молекулярдык подтиптердин болушуна байланыштуу, алар оору жүгүрүшүн, болжолун жана дарылоонун тандалышын аныктайт. Оорунун өнүгүшүнө жана ооруган аялдардын ден соолугуна олуттуу таасирин тийгизген факторлордун бири — семирүү, анын таасири менопауза статусуна жараша өзгөрөт. Кыргызстан сыяктуу өлкөлөрдө, мында эпидемиологиялык абал жана саламаттыкты сактоо мүмкүнчүлүктөрү өзгөчөлүктөргө ээ болгондуктан, ушул көйгөйдүн учурдагы абалын комплекстүү талдап, негизги көйгөйлөрдү аныктап, ракты алдын алуу, аны диагноздоо жана дарылоону өркүндөтүү багыттарын белгилөө зарыл. Максат. Эмчек безинин рагынын (ЭБР) эпидемиологиясын, молекулярдык подтиптердин клиникалык маанисин жана семирүүнүн, жаш курактын таасирин (менопаузага чейинки жана кийин) бириктирген анализди сунуштоо. Материалдар жана ыкмалар. 2013–2024-жылдар аралыгындагы рецензияланган журналдардагы макалалар жана эл аралык отчёттор (PubMed, Cochrane, ДССУ, SEER, GLOBOCAN) изилденди. Жыйынтыктар. Люминалдык подтиптер үстөм, ал эми үч эсе терс подтип сейрек, бирок эрте рецидивдердин олуттуу үлүшүнө жооп берет. Дене массасынын индекси (ДМИ) менен тобокелдиктин байланышы менопаузалык статуска көз каранды: пременопаузада жогору ДМИ — тобокелдиктин төмөндөшү, постменопаузада — жогорулашы. Кыргызстанда стандартташкан оорутуулук көрсөткүчү Азиянын орто деңгээлинен төмөн болгону менен өсүү тенденциясы байкалууда. Жыйынтык. Кыргызстан үчүн артыкчылыктар: скринингдин камтуусун жогорулатуу, жашоо образына байланышкан факторлорду башкаруу, иммуногистохимия жана генетикалык тесттерге жеткиликтүүлүктү кеңейтүү, ошондой эле агрессивдүү подтиптери бар бейтаптарды өз убагында адистештирилген борборлорго жеткирүү.

Авторлор жөнүндө

Карабаева Яна Батыркуловна, кандидат медицинскмх наук, врач отделения маммологии, Национального центра онкологии и гематологии, Бишкек, Кыргызская Республика

Доолоталиева Чолпон Сейитовна, заведующая отделением маммологии, Национального центра онкологии и гематологии, Бишкек, Кыргызская Республика

Karabaeva Yana Batyrkulovna, candidate of medical sciences, physician of the mammology department, National Center of Oncology and Hematology, Bishkek, Kyrgyz Republic

Doolotalieva Cholpon Seyitovna, Head of the Mammology Department, since the opening of the Oncology and Hematology Center, Bishkek, Kyrgyz Republic

Карабаева Яна Батыркуловна, медицина илимдеринин кандидаты, Улуттук онкология жана гематология борборунун маммология бөлүмүнүн врачы, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Доолоталиева Чолпон Сейитовна, маммология бөлүмүнүн башчысы, онкология жана гематология борбору ачылгандан бери, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Шилтемелер

1. Sung H., Ferlay J., Siegel R.L., et al. Global Cancer Statistics 2020. CA Cancer J Clin. 2021;71(3):209–249.
2. Perou C.M., Sørlie T., Eisen M.B., et al. Molecular portraits of human breast tumours. Nature. 2000;406:747–752.
3. Yersal O., Barutca S. Biological subtypes of breast cancer: Prognostic and therapeutic implications. World J Clin Oncol.
2014;5(3):412–424.
4. Munsell M.F., Sprague B.L., Berry D.A., et al. BMI and breast cancer risk by hormone receptor subtype. J Natl Cancer Inst.
2014;106(5).
5. Chan D.S., Vieira A.R., Aune D., et al. BMI and breast cancer in pre-/postmenopause: dose–response meta-analysis. Br J Cancer.
2014;110:571–580.
6. World Health Organization. Breast cancer: prevention and control. Geneva: WHO; 2020.
7. Cochrane Breast Cancer Group. Screening for breast cancer. Cochrane Database Syst Rev. 2013;(6):CD001877.
8. National Cancer Institute. SEER Cancer Statistics Review, 1975–2020. Bethesda, MD.
9. Newman L.A. Breast cancer disparities: socioeconomics, race, and genetics. Ann Surg Oncol. 2017;24(10):2837–2844.
10. Li C.I., Malone K.E., Daling J.R. Differences in receptor status by race/ethnicity. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2002;11(7):601–607.
11. Zavala V.A., Bracci P.M., Carethers J.M., et al. Cancer health disparities in minorities. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2021;30(1):3–10.

12. GLOBOCAN 2020. Breast cancer fact sheet. IARC.
13. DeSantis C.E., Ma J., Goding Sauer A., et al. Breast cancer statistics, 2017. CA Cancer J Clin. 2017;67(6):439–448.
14. Министерство здравоохранения КР. Национальный онкорегистр. 2022.
15. Siegel R.L., Miller K.D., Fuchs H.E., Jemal A. Cancer statistics, 2022. CA Cancer J Clin. 2022;72(1):7–33.
16. Bleyer A., Welch H.G. Effect of mammography on breast-cancer incidence. N Engl J Med. 2012;367:1998–2005.
17. Lauby-Secretan B., Scoccianti C., Loomis D., et al. Body fatness and cancer. N Engl J Med. 2016;375:794–798.
18. Torre L.A., Siegel R.L., Ward E.M., Jemal A. Global incidence and mortality trends. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2016;25(1):16–27.
19. Allemani C., Weir H.K., Carreira H., et al. Global cancer survival. Lancet. 2015;385:977–1010.
20. Iyengar N.M., Gucalp A., Dannenberg A.J., Hudis C.A. Obesity and cancer mechanisms. J Clin Oncol. 2016;34(35):4270–4276.
21. Park J., Morley T.S., Kim M., et al. Obesity and cancer: inflammation. Cancer Lett. 2014;345(2):167–173.
22. Goodwin P.J., Stambolic V. Obesity, insulin resistance and breast cancer. J Clin Oncol. 2015;33(30):3577–3578.
23. Dalamaga M. Obesity, adipocytokines and breast cancer. World J Exp Med. 2013;3(3):34–42.
24. Calle E.E., Kaaks R. Overweight, obesity and cancer. Nat Rev Cancer. 2004;4(8):579–591.
25. WHO Cancer Mortality Data. Global Health Observatory.
26. American Cancer Society. Breast cancer facts & figures 2023.
27. SEER*Stat Database. National Cancer Institute.
28. Cortazar P., Zhang L., Untch M., et al. pCR and long-term benefit in breast cancer. Lancet. 2014;384(9938):164–172.
29. Nelson H.D., Pappas M., Zakher B., et al. Genetic counseling/testing for BRCA-related cancer. JAMA. 2014;312(23):2589–2599.
30. NCCN Guidelines. Genetic/Familial High-Risk Assessment: Breast/Ovarian

1. Sung H., Ferlay J., Siegel R.L., et al. Global Cancer Statistics 2020. CA Cancer J Clin. 2021;71(3):209–249.
2. Perou C.M., Sørlie T., Eisen M.B., et al. Molecular portraits of human breast tumours. Nature. 2000;406:747–752.
3. Yersal O., Barutca S. Biological subtypes of breast cancer: Prognostic and therapeutic implications. World J Clin Oncol.
2014;5(3):412–424.
4. Munsell M.F., Sprague B.L., Berry D.A., et al. BMI and breast cancer risk by hormone receptor subtype. J Natl Cancer Inst.
2014;106(5).
5. Chan D.S., Vieira A.R., Aune D., et al. BMI and breast cancer in pre-/postmenopause: dose–response meta-analysis. Br J Cancer.
2014;110:571–580.
6. World Health Organization. Breast cancer: prevention and control. Geneva: WHO; 2020.
7. Cochrane Breast Cancer Group. Screening for breast cancer. Cochrane Database Syst Rev. 2013;(6):CD001877.
8. National Cancer Institute. SEER Cancer Statistics Review, 1975–2020. Bethesda, MD.
9. Newman L.A. Breast cancer disparities: socioeconomics, race, and genetics. Ann Surg Oncol. 2017;24(10):2837–2844.
10. Li C.I., Malone K.E., Daling J.R. Differences in receptor status by race/ethnicity. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2002;11(7):601–607.
11. Zavala V.A., Bracci P.M., Carethers J.M., et al. Cancer health disparities in minorities. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2021;30(1):3–10.

12. GLOBOCAN 2020. Breast cancer fact sheet. IARC.
13. DeSantis C.E., Ma J., Goding Sauer A., et al. Breast cancer statistics, 2017. CA Cancer J Clin. 2017;67(6):439–448.
14. Министерство здравоохранения КР. Национальный онкорегистр. 2022.
15. Siegel R.L., Miller K.D., Fuchs H.E., Jemal A. Cancer statistics, 2022. CA Cancer J Clin. 2022;72(1):7–33.
16. Bleyer A., Welch H.G. Effect of mammography on breast-cancer incidence. N Engl J Med. 2012;367:1998–2005.
17. Lauby-Secretan B., Scoccianti C., Loomis D., et al. Body fatness and cancer. N Engl J Med. 2016;375:794–798.
18. Torre L.A., Siegel R.L., Ward E.M., Jemal A. Global incidence and mortality trends. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2016;25(1):16–27.
19. Allemani C., Weir H.K., Carreira H., et al. Global cancer survival. Lancet. 2015;385:977–1010.
20. Iyengar N.M., Gucalp A., Dannenberg A.J., Hudis C.A. Obesity and cancer mechanisms. J Clin Oncol. 2016;34(35):4270–4276.
21. Park J., Morley T.S., Kim M., et al. Obesity and cancer: inflammation. Cancer Lett. 2014;345(2):167–173.
22. Goodwin P.J., Stambolic V. Obesity, insulin resistance and breast cancer. J Clin Oncol. 2015;33(30):3577–3578.
23. Dalamaga M. Obesity, adipocytokines and breast cancer. World J Exp Med. 2013;3(3):34–42.
24. Calle E.E., Kaaks R. Overweight, obesity and cancer. Nat Rev Cancer. 2004;4(8):579–591.
25. WHO Cancer Mortality Data. Global Health Observatory.
26. American Cancer Society. Breast cancer facts & figures 2023.
27. SEER*Stat Database. National Cancer Institute.
28. Cortazar P., Zhang L., Untch M., et al. pCR and long-term benefit in breast cancer. Lancet. 2014;384(9938):164–172.
29. Nelson H.D., Pappas M., Zakher B., et al. Genetic counseling/testing for BRCA-related cancer. JAMA. 2014;312(23):2589–2599.
30. NCCN Guidelines. Genetic/Familial High-Risk Assessment: Breast/Ovarian

1. Sung H., Ferlay J., Siegel R.L., et al. Global Cancer Statistics 2020. CA Cancer J Clin. 2021;71(3):209–249.
2. Perou C.M., Sørlie T., Eisen M.B., et al. Molecular portraits of human breast tumours. Nature. 2000;406:747–752.
3. Yersal O., Barutca S. Biological subtypes of breast cancer: Prognostic and therapeutic implications. World J Clin Oncol.
2014;5(3):412–424.
4. Munsell M.F., Sprague B.L., Berry D.A., et al. BMI and breast cancer risk by hormone receptor subtype. J Natl Cancer Inst.
2014;106(5).
5. Chan D.S., Vieira A.R., Aune D., et al. BMI and breast cancer in pre-/postmenopause: dose–response meta-analysis. Br J Cancer.
2014;110:571–580.
6. World Health Organization. Breast cancer: prevention and control. Geneva: WHO; 2020.
7. Cochrane Breast Cancer Group. Screening for breast cancer. Cochrane Database Syst Rev. 2013;(6):CD001877.
8. National Cancer Institute. SEER Cancer Statistics Review, 1975–2020. Bethesda, MD.
9. Newman L.A. Breast cancer disparities: socioeconomics, race, and genetics. Ann Surg Oncol. 2017;24(10):2837–2844.
10. Li C.I., Malone K.E., Daling J.R. Differences in receptor status by race/ethnicity. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2002;11(7):601–607.
11. Zavala V.A., Bracci P.M., Carethers J.M., et al. Cancer health disparities in minorities. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2021;30(1):3–10.

12. GLOBOCAN 2020. Breast cancer fact sheet. IARC.
13. DeSantis C.E., Ma J., Goding Sauer A., et al. Breast cancer statistics, 2017. CA Cancer J Clin. 2017;67(6):439–448.
14. Министерство здравоохранения КР. Национальный онкорегистр. 2022.
15. Siegel R.L., Miller K.D., Fuchs H.E., Jemal A. Cancer statistics, 2022. CA Cancer J Clin. 2022;72(1):7–33.
16. Bleyer A., Welch H.G. Effect of mammography on breast-cancer incidence. N Engl J Med. 2012;367:1998–2005.
17. Lauby-Secretan B., Scoccianti C., Loomis D., et al. Body fatness and cancer. N Engl J Med. 2016;375:794–798.
18. Torre L.A., Siegel R.L., Ward E.M., Jemal A. Global incidence and mortality trends. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2016;25(1):16–27.
19. Allemani C., Weir H.K., Carreira H., et al. Global cancer survival. Lancet. 2015;385:977–1010.
20. Iyengar N.M., Gucalp A., Dannenberg A.J., Hudis C.A. Obesity and cancer mechanisms. J Clin Oncol. 2016;34(35):4270–4276.
21. Park J., Morley T.S., Kim M., et al. Obesity and cancer: inflammation. Cancer Lett. 2014;345(2):167–173.
22. Goodwin P.J., Stambolic V. Obesity, insulin resistance and breast cancer. J Clin Oncol. 2015;33(30):3577–3578.
23. Dalamaga M. Obesity, adipocytokines and breast cancer. World J Exp Med. 2013;3(3):34–42.
24. Calle E.E., Kaaks R. Overweight, obesity and cancer. Nat Rev Cancer. 2004;4(8):579–591.
25. WHO Cancer Mortality Data. Global Health Observatory.
26. American Cancer Society. Breast cancer facts & figures 2023.
27. SEER*Stat Database. National Cancer Institute.
28. Cortazar P., Zhang L., Untch M., et al. pCR and long-term benefit in breast cancer. Lancet. 2014;384(9938):164–172.
29. Nelson H.D., Pappas M., Zakher B., et al. Genetic counseling/testing for BRCA-related cancer. JAMA. 2014;312(23):2589–2599.
30. NCCN Guidelines. Genetic/Familial High-Risk Assessment: Breast/Ovarian

Негизги сөздөр
Эпидемиология , Кыргызстан , Дене салмагынын индекси , Постменопауза , Пременопауза , Семирүү , Молекулярдык подтиптер , Эмчек безинин рагы
Для цитирования

Карабаева Я. Б., Доолоталиева Ч. С. Гетерогенность подтипов рака молочной железы и их связь с ожирением и возрастом: факты, механизмы и ориентиры для здравоохранения Кыргызстана. Научно-практический журнал «Здравоохранение Кыргызстана» 2025, № 3, с. 32-38. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.3.9.3.32.38
For citation

Karabaeva Ya. B., Doolotalieva Ch.S. Heterogeneity of Bre ast Cancer Subtypes and Their Association with Obesity and Age: Facts, Mechanisms, and Public Health Implicatio ns for Kyrgyzstan. Scientific and practical journal “Health care of Kyrgyzstan” 2025, No.3, p. 32-38. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.3.9.3.32.38
Цитата үчүн

Карабаева Я. Б., Доолоталиева Ч. С. Сүт бези рагынын подтиптеринин гетерогендуулүгү жана алардын семирүү, курак менен байланышы: фактылар, механизмдер жана Кыргызстандын саламаттык сактоо системасы үчүн багыттар. Кыргызстандын саламаттык сактоо илимий-практикалык журналы 2025, № 3, б. 32-38. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.3.9.3.32.38
Авторлор Карабаева Я.Б., Доолоталиева Ч.С.
Ссылка doi.org https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.3.9.3.32.38
Беттер 32-38
Негизги сөздөр Эпидемиология, Кыргызстан, Дене салмагынын индекси, Постменопауза, Пременопауза, Семирүү, Молекулярдык подтиптер, Эмчек безинин рагы
Орусча
Об авторах

Карабаева Яна Батыркуловна, кандидат медицинскмх наук, врач отделения маммологии, Национального центра онкологии и гематологии, Бишкек, Кыргызская Республика

Доолоталиева Чолпон Сейитовна, заведующая отделением маммологии, Национального центра онкологии и гематологии, Бишкек, Кыргызская Республика
Полный текст

PDF (RUS)
Список литературы

1. Sung H., Ferlay J., Siegel R.L., et al. Global Cancer Statistics 2020. CA Cancer J Clin. 2021;71(3):209–249.
2. Perou C.M., Sørlie T., Eisen M.B., et al. Molecular portraits of human breast tumours. Nature. 2000;406:747–752.
3. Yersal O., Barutca S. Biological subtypes of breast cancer: Prognostic and therapeutic implications. World J Clin Oncol.
2014;5(3):412–424.
4. Munsell M.F., Sprague B.L., Berry D.A., et al. BMI and breast cancer risk by hormone receptor subtype. J Natl Cancer Inst.
2014;106(5).
5. Chan D.S., Vieira A.R., Aune D., et al. BMI and breast cancer in pre-/postmenopause: dose–response meta-analysis. Br J Cancer.
2014;110:571–580.
6. World Health Organization. Breast cancer: prevention and control. Geneva: WHO; 2020.
7. Cochrane Breast Cancer Group. Screening for breast cancer. Cochrane Database Syst Rev. 2013;(6):CD001877.
8. National Cancer Institute. SEER Cancer Statistics Review, 1975–2020. Bethesda, MD.
9. Newman L.A. Breast cancer disparities: socioeconomics, race, and genetics. Ann Surg Oncol. 2017;24(10):2837–2844.
10. Li C.I., Malone K.E., Daling J.R. Differences in receptor status by race/ethnicity. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2002;11(7):601–607.
11. Zavala V.A., Bracci P.M., Carethers J.M., et al. Cancer health disparities in minorities. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2021;30(1):3–10.

12. GLOBOCAN 2020. Breast cancer fact sheet. IARC.
13. DeSantis C.E., Ma J., Goding Sauer A., et al. Breast cancer statistics, 2017. CA Cancer J Clin. 2017;67(6):439–448.
14. Министерство здравоохранения КР. Национальный онкорегистр. 2022.
15. Siegel R.L., Miller K.D., Fuchs H.E., Jemal A. Cancer statistics, 2022. CA Cancer J Clin. 2022;72(1):7–33.
16. Bleyer A., Welch H.G. Effect of mammography on breast-cancer incidence. N Engl J Med. 2012;367:1998–2005.
17. Lauby-Secretan B., Scoccianti C., Loomis D., et al. Body fatness and cancer. N Engl J Med. 2016;375:794–798.
18. Torre L.A., Siegel R.L., Ward E.M., Jemal A. Global incidence and mortality trends. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2016;25(1):16–27.
19. Allemani C., Weir H.K., Carreira H., et al. Global cancer survival. Lancet. 2015;385:977–1010.
20. Iyengar N.M., Gucalp A., Dannenberg A.J., Hudis C.A. Obesity and cancer mechanisms. J Clin Oncol. 2016;34(35):4270–4276.
21. Park J., Morley T.S., Kim M., et al. Obesity and cancer: inflammation. Cancer Lett. 2014;345(2):167–173.
22. Goodwin P.J., Stambolic V. Obesity, insulin resistance and breast cancer. J Clin Oncol. 2015;33(30):3577–3578.
23. Dalamaga M. Obesity, adipocytokines and breast cancer. World J Exp Med. 2013;3(3):34–42.
24. Calle E.E., Kaaks R. Overweight, obesity and cancer. Nat Rev Cancer. 2004;4(8):579–591.
25. WHO Cancer Mortality Data. Global Health Observatory.
26. American Cancer Society. Breast cancer facts & figures 2023.
27. SEER*Stat Database. National Cancer Institute.
28. Cortazar P., Zhang L., Untch M., et al. pCR and long-term benefit in breast cancer. Lancet. 2014;384(9938):164–172.
29. Nelson H.D., Pappas M., Zakher B., et al. Genetic counseling/testing for BRCA-related cancer. JAMA. 2014;312(23):2589–2599.
30. NCCN Guidelines. Genetic/Familial High-Risk Assessment: Breast/Ovarian
Для цитирования

Карабаева Я. Б., Доолоталиева Ч. С. Гетерогенность подтипов рака молочной железы и их связь с ожирением и возрастом: факты, механизмы и ориентиры для здравоохранения Кыргызстана. Научно-практический журнал «Здравоохранение Кыргызстана» 2025, № 3, с. 32-38. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.3.9.3.32.38
Англисче
About authors

Karabaeva Yana Batyrkulovna, candidate of medical sciences, physician of the mammology department, National Center of Oncology and Hematology, Bishkek, Kyrgyz Republic

Doolotalieva Cholpon Seyitovna, Head of the Mammology Department, since the opening of the Oncology and Hematology Center, Bishkek, Kyrgyz Republic
Full text

PDF (RUS)
References

1. Sung H., Ferlay J., Siegel R.L., et al. Global Cancer Statistics 2020. CA Cancer J Clin. 2021;71(3):209–249.
2. Perou C.M., Sørlie T., Eisen M.B., et al. Molecular portraits of human breast tumours. Nature. 2000;406:747–752.
3. Yersal O., Barutca S. Biological subtypes of breast cancer: Prognostic and therapeutic implications. World J Clin Oncol.
2014;5(3):412–424.
4. Munsell M.F., Sprague B.L., Berry D.A., et al. BMI and breast cancer risk by hormone receptor subtype. J Natl Cancer Inst.
2014;106(5).
5. Chan D.S., Vieira A.R., Aune D., et al. BMI and breast cancer in pre-/postmenopause: dose–response meta-analysis. Br J Cancer.
2014;110:571–580.
6. World Health Organization. Breast cancer: prevention and control. Geneva: WHO; 2020.
7. Cochrane Breast Cancer Group. Screening for breast cancer. Cochrane Database Syst Rev. 2013;(6):CD001877.
8. National Cancer Institute. SEER Cancer Statistics Review, 1975–2020. Bethesda, MD.
9. Newman L.A. Breast cancer disparities: socioeconomics, race, and genetics. Ann Surg Oncol. 2017;24(10):2837–2844.
10. Li C.I., Malone K.E., Daling J.R. Differences in receptor status by race/ethnicity. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2002;11(7):601–607.
11. Zavala V.A., Bracci P.M., Carethers J.M., et al. Cancer health disparities in minorities. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2021;30(1):3–10.

12. GLOBOCAN 2020. Breast cancer fact sheet. IARC.
13. DeSantis C.E., Ma J., Goding Sauer A., et al. Breast cancer statistics, 2017. CA Cancer J Clin. 2017;67(6):439–448.
14. Министерство здравоохранения КР. Национальный онкорегистр. 2022.
15. Siegel R.L., Miller K.D., Fuchs H.E., Jemal A. Cancer statistics, 2022. CA Cancer J Clin. 2022;72(1):7–33.
16. Bleyer A., Welch H.G. Effect of mammography on breast-cancer incidence. N Engl J Med. 2012;367:1998–2005.
17. Lauby-Secretan B., Scoccianti C., Loomis D., et al. Body fatness and cancer. N Engl J Med. 2016;375:794–798.
18. Torre L.A., Siegel R.L., Ward E.M., Jemal A. Global incidence and mortality trends. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2016;25(1):16–27.
19. Allemani C., Weir H.K., Carreira H., et al. Global cancer survival. Lancet. 2015;385:977–1010.
20. Iyengar N.M., Gucalp A., Dannenberg A.J., Hudis C.A. Obesity and cancer mechanisms. J Clin Oncol. 2016;34(35):4270–4276.
21. Park J., Morley T.S., Kim M., et al. Obesity and cancer: inflammation. Cancer Lett. 2014;345(2):167–173.
22. Goodwin P.J., Stambolic V. Obesity, insulin resistance and breast cancer. J Clin Oncol. 2015;33(30):3577–3578.
23. Dalamaga M. Obesity, adipocytokines and breast cancer. World J Exp Med. 2013;3(3):34–42.
24. Calle E.E., Kaaks R. Overweight, obesity and cancer. Nat Rev Cancer. 2004;4(8):579–591.
25. WHO Cancer Mortality Data. Global Health Observatory.
26. American Cancer Society. Breast cancer facts & figures 2023.
27. SEER*Stat Database. National Cancer Institute.
28. Cortazar P., Zhang L., Untch M., et al. pCR and long-term benefit in breast cancer. Lancet. 2014;384(9938):164–172.
29. Nelson H.D., Pappas M., Zakher B., et al. Genetic counseling/testing for BRCA-related cancer. JAMA. 2014;312(23):2589–2599.
30. NCCN Guidelines. Genetic/Familial High-Risk Assessment: Breast/Ovarian
For citation

Karabaeva Ya. B., Doolotalieva Ch.S. Heterogeneity of Bre ast Cancer Subtypes and Their Association with Obesity and Age: Facts, Mechanisms, and Public Health Implicatio ns for Kyrgyzstan. Scientific and practical journal “Health care of Kyrgyzstan” 2025, No.3, p. 32-38. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.3.9.3.32.38
Кыргызча
Авторлор жөнүндө

Карабаева Яна Батыркуловна, медицина илимдеринин кандидаты, Улуттук онкология жана гематология борборунун маммология бөлүмүнүн врачы, Бишкек, Кыргыз Республикасы

Доолоталиева Чолпон Сейитовна, маммология бөлүмүнүн башчысы, онкология жана гематология борбору ачылгандан бери, Бишкек, Кыргыз Республикасы
Шилтемелер

1. Sung H., Ferlay J., Siegel R.L., et al. Global Cancer Statistics 2020. CA Cancer J Clin. 2021;71(3):209–249.
2. Perou C.M., Sørlie T., Eisen M.B., et al. Molecular portraits of human breast tumours. Nature. 2000;406:747–752.
3. Yersal O., Barutca S. Biological subtypes of breast cancer: Prognostic and therapeutic implications. World J Clin Oncol.
2014;5(3):412–424.
4. Munsell M.F., Sprague B.L., Berry D.A., et al. BMI and breast cancer risk by hormone receptor subtype. J Natl Cancer Inst.
2014;106(5).
5. Chan D.S., Vieira A.R., Aune D., et al. BMI and breast cancer in pre-/postmenopause: dose–response meta-analysis. Br J Cancer.
2014;110:571–580.
6. World Health Organization. Breast cancer: prevention and control. Geneva: WHO; 2020.
7. Cochrane Breast Cancer Group. Screening for breast cancer. Cochrane Database Syst Rev. 2013;(6):CD001877.
8. National Cancer Institute. SEER Cancer Statistics Review, 1975–2020. Bethesda, MD.
9. Newman L.A. Breast cancer disparities: socioeconomics, race, and genetics. Ann Surg Oncol. 2017;24(10):2837–2844.
10. Li C.I., Malone K.E., Daling J.R. Differences in receptor status by race/ethnicity. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2002;11(7):601–607.
11. Zavala V.A., Bracci P.M., Carethers J.M., et al. Cancer health disparities in minorities. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2021;30(1):3–10.

12. GLOBOCAN 2020. Breast cancer fact sheet. IARC.
13. DeSantis C.E., Ma J., Goding Sauer A., et al. Breast cancer statistics, 2017. CA Cancer J Clin. 2017;67(6):439–448.
14. Министерство здравоохранения КР. Национальный онкорегистр. 2022.
15. Siegel R.L., Miller K.D., Fuchs H.E., Jemal A. Cancer statistics, 2022. CA Cancer J Clin. 2022;72(1):7–33.
16. Bleyer A., Welch H.G. Effect of mammography on breast-cancer incidence. N Engl J Med. 2012;367:1998–2005.
17. Lauby-Secretan B., Scoccianti C., Loomis D., et al. Body fatness and cancer. N Engl J Med. 2016;375:794–798.
18. Torre L.A., Siegel R.L., Ward E.M., Jemal A. Global incidence and mortality trends. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev.
2016;25(1):16–27.
19. Allemani C., Weir H.K., Carreira H., et al. Global cancer survival. Lancet. 2015;385:977–1010.
20. Iyengar N.M., Gucalp A., Dannenberg A.J., Hudis C.A. Obesity and cancer mechanisms. J Clin Oncol. 2016;34(35):4270–4276.
21. Park J., Morley T.S., Kim M., et al. Obesity and cancer: inflammation. Cancer Lett. 2014;345(2):167–173.
22. Goodwin P.J., Stambolic V. Obesity, insulin resistance and breast cancer. J Clin Oncol. 2015;33(30):3577–3578.
23. Dalamaga M. Obesity, adipocytokines and breast cancer. World J Exp Med. 2013;3(3):34–42.
24. Calle E.E., Kaaks R. Overweight, obesity and cancer. Nat Rev Cancer. 2004;4(8):579–591.
25. WHO Cancer Mortality Data. Global Health Observatory.
26. American Cancer Society. Breast cancer facts & figures 2023.
27. SEER*Stat Database. National Cancer Institute.
28. Cortazar P., Zhang L., Untch M., et al. pCR and long-term benefit in breast cancer. Lancet. 2014;384(9938):164–172.
29. Nelson H.D., Pappas M., Zakher B., et al. Genetic counseling/testing for BRCA-related cancer. JAMA. 2014;312(23):2589–2599.
30. NCCN Guidelines. Genetic/Familial High-Risk Assessment: Breast/Ovarian
Цитата үчүн

Карабаева Я. Б., Доолоталиева Ч. С. Сүт бези рагынын подтиптеринин гетерогендуулүгү жана алардын семирүү, курак менен байланышы: фактылар, механизмдер жана Кыргызстандын саламаттык сактоо системасы үчүн багыттар. Кыргызстандын саламаттык сактоо илимий-практикалык журналы 2025, № 3, б. 32-38. https://dx.doi.org/10.51350/zdravkg2025.3.9.3.32.38
Көрүүлөр: 117
Copyright MAXXmarketing GmbH
JoomShopping Download & Support